Naar inhoud springen

Nederlands/Spelling/Interpunctie/Apostrof

Uit Wikibooks

Inleiding

[bewerken]

Lezen

[bewerken]

Schrijven

[bewerken]

Spreken en luisteren

[bewerken]

Grammatica

[bewerken]

Spelling

[bewerken]

Toets

[bewerken]

Fictie

[bewerken]

Toetsenbank Nederlands

[bewerken]

Centraal Schriftelijk Eindexamen

[bewerken]

De apostrof ofwel het weglatingsteken is een leesteken. Voor het gebruik van de apostrof bestaan een aantal spellingsregels.

Meervoud

[bewerken]

De apostrof wordt gebruikt bij de meervouds-s van woorden die eindigen op a, e, i, o, u of y, voorafgegaan door een medeklinkerletter of lettergreepgrens. (De e moet klinken als /ee/.)

opa's, azalea's, ave's, ski's, auto's, accu's, baby's.

Op grond van deze regel krijgen de volgende woorden dus geen apostrof.

lentes (De e klinkt hier niet als /ee/.)
abonnees (Voor de eind-e staat een klinker.)
procedés, communiqués (Hier staat een /é/.)
essays (Voor de y staat een klinker.)

Genitief

[bewerken]
 Zie Bezits-s

Verkleinwoorden

[bewerken]

De apostrof wordt gebruikt in verkleinwoorden van woorden die eindigen op een y voorafgegaan door een medeklinkerletter.

baby'tje, lolly'tje, pony'tje (maar displaytje vanwege de klinker voor de /y/).

Als een woord dat eindigt op /a/, /e/, /o/ of /u/ wordt voorafgegaan door een medeklinker of lettergreepgrens, wordt de laatste letter doorgaans verdubbeld. (Met de e is de /ee/ bedoeld.) De /i/ wordt in deze positie geschreven als /ie/.

opaatje, azaleaatje, aveetje, autootje, accuutje, skietje.

Bij sommige Franse leenwoorden verandert het grondwoord van vorm: aspirientje, depootje (Groene Boekje: depotje), logeetje, machientje, sardientje (maar: souvenirtje).

Bij woordafbreking verdwijnt de apostrof:

baby-
tje.

Cijfer- en letterwoorden

[bewerken]

De apostrof wordt gebruikt in afleidingen van cijfer- en letterwoorden (acroniemen).

A4'tje, 65+'er, BRT'er, tv's, cd'tje.

In letterwoorden die niet als zodanig herkenbaar zijn wordt geen apostrof gebruikt:

elpees, radars, lasers, sonartje.

In samenstellingen met cijfer- en letterwoorden komt een liggend streepje:

De combinatie van tv en programma wordt tv-programma, maar tv+tje (een afleiding) wordt tv'tje.

De apostrof als weglatingsteken

[bewerken]

De apostrof wordt ook gebruikt om aan te geven dat er letters zijn weggelaten in een woord (grafische inkorting of nabootsing van spreektaal).

A'dam, A'pen, d'r, m'n, 's morgens, onnavolgb're, dierb're.

Echter niet altijd wanneer cijfers worden weggelaten, zoals bijvoorbeeld: de jaren 90, maar wel in de periode '40-'45[1]

Werkwoorden met afkorting

[bewerken]

Bij een aantal verbogen vormen van werkwoorden die uit een afkorting bestaan, wordt een apostrof gebruikt om de afkorting af te zonderen:

ge-sms't, sms'te, gsm'en

Bronnen

Bron(nen):
De tekst op deze pagina (of een eerdere, nog niet bewerkte versie daarvan) is afkomstig uit Bijlage 1 van het Spellingbesluit, via de website van de Nederlandse overheid

Referenties

  1. Taaladviesdienst van Onze Taal
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.