Duits/Grammatica/Werkwoorden/Konjunktiv
<<Werkwoorden - Haben, sein en werden - Klankwissel tegenwoordige tijd - Regelmatig (zwak) tegenwoordige tijd - Voltooid deelwoord - Modale ww - Scheidbare ww - Lijdende vorm - Konjunktiv>>
De Konjunktiv ofwel aanvoegende wijs is een aparte modus naast de Indikativ. Er wordt zoveel als een wens, toegeving of aansporing mee uitgedrukt. De vaste persoonsuitgangen zijn: -e, -est, -et, -en, -et en -en.
In het Nederlands komt deze aparte modus (conjunctief) niet meer voor, behoudens enkele standaarduitdrukkingen (God zij dank, etc.).
Zwakke werkwoorden
[bewerken]Als voorbeeld voor de zwakke werkwoorden nemen we hieronder het werkwoord sagen (zeggen).
Tegenwoordige tijd (Konjunktiv I)
[bewerken]sagen | |
---|---|
ich | sage |
du | sagest |
er/sie/es | sage |
wir | sagen |
ihr | saget |
sie | sagen |
Sie | sagen |
Verleden tijd (Konjunktiv II)
[bewerken]Bij zwakke werkwoorden is de Konjunktiv II (ofwel, de Konjunktiv in de verleden tijd) qua vorm geheel gelijk aan de onvoltooid verleden tijd van de Indikativ.
sagen | |
---|---|
ich | sagte |
du | sagtest |
er/sie/es | sagte |
wir | sagten |
ihr | sagtet |
sie | sagten |
Sie | sagten |
Sterke werkwoorden
[bewerken]Als voorbeeld nemen we hieronder het werkwoord kommen (komen).
Tegenwoordige tijd (Konjunktiv I)
[bewerken]kommen | |
---|---|
ich | komme |
du | kommest |
er/sie/es | komme |
wir | kommen |
ihr | kommet |
sie | kommen |
Sie | kommen |
Verleden tijd (Konjunktiv II)
[bewerken]Bij sterke werkwoorden wordt de Konjunktiv II gevormd door de uitgangen van de Konjunktiv I achter de werkwoordsstam te plaatsen, waarbij indien mogelijk de klinker van de stam een umlaut krijgt:
kommen | |
---|---|
ich | käme |
du | kämest |
er/sie/es | kämet |
wir | kämen |
ihr | kämet |
sie | kämen |
Sie | kämen |
Let op! Bij een werkwoord als laufen is de stam van de verleden tijd lief-. Er komt in dit geval dus geen umlaut bij in de Konjunktiv II, aangezien dat niet kan bij een stamklinker -ie-:
laufen | |
---|---|
ich | liefe |
du | liefest |
er/sie/es | liefet |
wir | liefen |
ihr | liefet |
sie | liefen |
Sie | liefen |
Onregelmatig
[bewerken]Sein
[bewerken]Konjunktiv I | Konjunktiv II | |
ich | sei | wäre |
du | seiest | wärest |
er/sie/es/man | sei | wäre |
wir | seien | wären |
ihr | seiet | wäret |
sie | seien | wären |
Sie | seien | wären |
Haben
[bewerken]Konjunktiv I | Konjunktiv II | |
ich | habe | hätte |
du | habest | hättest |
er/sie/es/man | habe | hätte |
wir | haben | hätten |
ihr | habet | hättet |
sie | haben | hätten |
Sie | haben | hätten |
Werden
[bewerken]Konjunktiv I | Konjunktiv II | |
ich | werde | würde |
du | werdest | würdest |
er/sie/es/man | werde | würde |
wir | werden | würden |
ihr | werdet | würdet |
sie | werden | würden |
Sie | werden | würden |