Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs/D

Uit Wikibooks

A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z


- D -
Darmvlokken in de dunne darm

daltonisme - darmsap - darmvlok - darwinisme - deaminatie - decarboxylatie - dehydratie - dehydrogenase - denaturatie - dendriet - denitrificatie - deoxyribose - depolarisatie - desaminering - desoxyribonucleïnezuur - desoxyribose - determinatie - detritus - detrivoor - diabetes insipidus - diabetes mellitus - dialyse - diastole - dichtheid - dichtheidsafhankelijke factor - dichtheidsonafhankelijke factor - dicotyl - dictyosoom - dier - differentiatie - diffusie - dihybride kruising - dipeptide - diploïd - disacharide - dissimilatie - diurese - diureticum - diversiteit - DNA - DNA-ase - DNA-ligase - DNA-polymerase - DNA-virus - doelwitorgaan - dominant - donkeraanpassing - donkerreactie - draagkracht - drager - dreigen - drempelwaarde - drift - drug - dubbelstrengs DNA - ductus arteriosis - dwarsgestreepte spieren -

daltonisme[bewerken]

Rood-groene kleurenblindheid die geslachtsgebonden wordt overgeërfd.
Zie Wikipedia

darmsap[bewerken]


Zie Wikipedia

darmvlok[bewerken]


Zie Wikipedia

darwinisme[bewerken]


Zie Wikipedia

deaminatie[bewerken]

Het onttrekken van een aminogroep (-NH2) aan een organische verbinding. Dit gebeurt onder meer in de lever, tijdens het aminozuurkatabolisme.
Zie ook desaminering

decarboxylatie[bewerken]

Een decarboxylering is een reactie waarbij een molecule koolstofdioxide (CO2) wordt afgesplitst door een organische verbinding . De term duidt hoofdzakelijk op een organisch zuur dat koolstofdioxide verliest:

Algemeen schema van een decarboxylering
Algemeen schema van een decarboxylering


Zie Wikipedia

dehydratie[bewerken]

  1. Dehydratie of uitdroging is het overmatig verlies van lichaamsvocht. Zie Wikipedia
  2. Bij dehydratie in de chemie wordt van een molecule een OH-groep en een H atoom van twee direct naast elkaar gelegen atomen afgesplitst onder vorming van water en een binding tussen de achterblijvende atomen. Zie Wikipedia

dehydrogenase[bewerken]

Een dehydrogenase is een enzym dat een substraatmolecule oxideert door er waterstof (in de vorm van hydride H-) aan te onttrekken en dit over te brengen naar een elektronendrager zoals bv. NAD+ of NADP+

denaturatie[bewerken]


Zie Wikipedia

dendriet[bewerken]


Zie Wikipedia

denitrificatie[bewerken]


Zie Wikipedia

deoxyribose[bewerken]

Zie desoxyribose

Zie Wikipedia

depolarisatie[bewerken]

Depolarisatie is een verandering in de membraanpotentiaal van een cel waardoor deze potentiaal minder negatief wordt. Indien de depolarisatie hoog genoeg is, kan dit in zenuwcellen en bepaalde andere celtypen leiden tot een actiepotentiaal. Het tegenovergestelde van depolarisatie is hyperpolarisatie.
Zie Wikipedia

desaminering[bewerken]

Desaminering is een proces waarbij overtollige aminozuren worden afgebroken. Dit gebeurt in de lever. Bij de aminozuren wordt de aminegroep (-NH2) afgesplitst en omgezet tot ammoniak.
Zie Wikipedia

desoxyribonucleïnezuur[bewerken]

Zie DNA
Zie Wikipedia

desoxyribose[bewerken]


Zie Wikipedia

determinatie[bewerken]

Determinatie is in de biologie het 'op naam brengen' van een planten- of diersoort, dat wil zeggen identificeren, of bepalen tot welk taxon (bijvoorbeeld geslacht, soort, ondersoort of variëteit) een bepaald exemplaar behoort.

Voor de determinatie wordt vaak gebruikgemaakt van determinatietabellen of determinatiesleutels, aan de hand waarvan men door het beantwoorden van vragen over waarneembare kenmerken van het exemplaar naar een nieuwe vraag wordt geleid tot er uiteindelijk nog maar een mogelijkheid over is.
Zie Wikipedia

detritus[bewerken]

Met de term detritus (Latijn voor "afval") wordt elk dood organisch materiaal aangeduid.
Zie Wikipedia

detrivoor[bewerken]

of detritivoor
Een detrivoor of detritus-eter is een organisme dat leeft van dood organisch materiaal of detritus.
Zie Wikipedia

diabetes insipidus[bewerken]

Diabetes insipidus (DI) is een aandoening die gekenmerkt wordt door polyurie (veel plassen) en polydipsie (veel drinken, 5-15 liter per dag). Het eerste deel van de benaming, diabetes, kan misleidend zijn, deze aandoening heeft niets met suikerziekte (diabetes mellitus) te maken. De uitgescheiden urine is daarbij - in tegenstelling tot diabetes mellitus - niet zoet en (wel) sterk verdund. Diabetes insipidus wordt veroorzaakt door het ontbreken van antidiuretisch hormoon, ook bekend als vasopressine of bij de afkorting ADH
Zie Wikipedia

diabetes mellitus[bewerken]


Zie Wikipedia

dialyse[bewerken]


Zie Wikipedia

diastole[bewerken]


Zie Wikipedia

dichtheid[bewerken]


Zie Wikipedia

dichtheidsafhankelijke factor[bewerken]


Zie Wikipedia

dichtheidsonafhankelijke factor[bewerken]


Zie Wikipedia

dicotyl[bewerken]


Zie Wikipedia

dictyosoom[bewerken]


Zie Wikipedia

dier[bewerken]


Zie Wikipedia

differentiatie[bewerken]


Zie Wikipedia

diffusie[bewerken]

Diffusie is de verplaatsing van een opgeloste stof van een plaats met een hoge concentratie naar een plaats met een lagere concentratie. Dit is een passief proces.


Zie Wikipedia

dihybride kruising[bewerken]

Kruising tussen individuen die in twee erfelijke eigenschappen van elkaar verschillen en die voor die bestudeerde eigenschappen ook homozygoot zijn. Uit de dihybride kruising kan de derde wet van Mendel, de onafhankelijkheidswet afgeleid worden.


Zie Wikipedia

dipeptide[bewerken]


Zie Wikipedia

diploïd[bewerken]

ook aangeduid met 2n

De diploïde cel hier heeft 3 homologe chromosomenparen (2n =6), de haploïde cel heeft telkens maar 1 chromosoom van elk paar (n = 3

Bij diploïde cellen bevat de kern telkens twee exemplaren van elk chromosoom.
De chromosomen komen dus voor als homologe chromosomen paren. Zo bevatten de menselijke celkernen, met uitzondering van de voortplantingscellen (dus zaadcellen en eicellen), 46 chromosomen: menselijke lichaamscellen zijn dus diploïd (of 2n = 46). Bij de bevruchting kwamen 23 chromosomen van de vader via de zaadcel terecht in de eicel van de moeder die zelf ook 23 chromosomen had. Zaadcel en eicel hebben dus van elk chromosoom maar één exemplaar: zij zijn haploïd (of n = 23).
Zie Wikipedia

disacharide[bewerken]


Zie Wikipedia

dissimilatie[bewerken]


Zie Wikipedia

diurese[bewerken]


Zie Wikipedia

diureticum[bewerken]


Zie Wikipedia

diversiteit[bewerken]


Zie Wikipedia

DNA[bewerken]


Zie Wikipedia

Ander lesmateriaal[bewerken]

Desoxyribonucleïnezuur; bestanddeel van chromosomen dat zorgt voor de overdracht van erfelijke eigenschappen; bestaande uit twee spiraalsgewijs om elkaar heen gedraaide polynucleotideketens, die op hun beurt opgebouwd zijn uit 4 soorten nucleotiden. De volgorde van deze nucleotiden bepaalt de erfelijke eigenschappen.

DNA-ase[bewerken]


Zie Wikipedia

DNA-ligase[bewerken]


Zie Wikipedia

DNA-polymerase[bewerken]


Zie Wikipedia

DNA-virus[bewerken]


Zie Wikipedia

doelwitorgaan[bewerken]


Zie Wikipedia

dominant[bewerken]

Als bij een heterozygoot organisme slechts één van de twee allelen tot uiting komt, dan is dat allel dominant. Het andere allel is dan recessief. Een organisme dat het dominante fenotype vertoont kan dus 2 dominante allelen ( homozygoot) of slecht één dominant allel heterozygoot hebben. In kruisingsschema's wordt het dominant allel voorgesteld door een hoofdletter en het recessieve allel door dezelfde kleine letter.

Voorbeeld. Bij de mens is resuspositief dominant (allel D) en resusnegatief recessief (allel d). De homozygoot met twee keer een positief allel (DD) en de heterozygoot (Dd) zullen beiden resuspositief bloed hebben. Enkel de homozygoot met twee negatieve allelen (dd) heeft resusnegatief bloed.


Zie Wikipedia

donkeraanpassing[bewerken]


Zie Wikipedia

donkerreactie[bewerken]

Multimedia-links voor de donkerreactie[bewerken]


Zie Wikipedia

draagkracht[bewerken]


Zie Wikipedia

drager[bewerken]


Zie Wikipedia

dreigen[bewerken]


Zie Wikipedia

drempelwaarde[bewerken]


Zie Wikipedia

drift[bewerken]


Zie Wikipedia

drug[bewerken]


Zie Wikipedia

dubbelstrengs DNA[bewerken]


Zie Wikipedia

ductus arteriosis[bewerken]


Zie Wikipedia

dwarsgestreepte spieren[bewerken]


Zie Wikipedia


A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z


Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.