Italiaans/Les12

<Inhoudsopgave - Les 11 - Les 12 - Les 13>

Onderwerp van les 12

Deze les (Lezione Dodici) gaat over de gebiedende wijs, nationaliteiten en rangtelwoorden. Ook het werkwoord ´sapere´ (weten) zal behandeld worden.

Gebiedende wijs

De gebiedende wijs of imperatief (l'imperativo in het Italiaans) wordt gebruikt om een bevel te geven, bijvoorbeeld:

 Luister, Peter!

of:

 Zit, Nero!

In het Nederlands is er maar 1 vorm voor de gebiedende wijs. In het Italiaans zijn er 5. Alleen de 1e persoon enkelvoud heeft (vanzelfsprekend) geen gebiedende wijs-vorm. Hier zijn ze in een tabelletje weergegeven, de -are, -ere en -ire vorm en de twee onregelmatige werkwoorden essere en avere.

	parlare	credere	partire	essere	avere
1e persoon enkelvoud	-	-	-	-	-
2e persoon enkelvoud	parla	credi	parti	sii	abbi
3e persoon enkelvoud	parli	creda	parta	sia	abbia
1e persoon meervoud	parliamo	crediamo	partiamo	siamo	abbiamo
2e persoon meervoud	parlate	credete	partite	siate	abbiate
3e persoon meervoud	parlino	credano	partano	siano	abbiano

Hieronder een aantal voorbeeldzinnen met een gebiedende wijs (Imperativo in het Italiaans)

 Sii paziente, Pedro! : Wees geduldig, Pedro!

 Parlate Italiano, Pedro e Carla! : Spreek Italiaans, Pedro en Carla!

 Partite in Italia, tutti e due! : Vertrek naar Italië, allebei!

 Non fumiamo! Fa male alla salute! : Wij roken niet! Dat is slecht voor de gezondheid!

 Spegniamo la luce se andiamo via per un pó! : Wij doen het licht uit als we even weggaan!

Rangtelwoorden

Rangtelwoorden gebruik je als je wilt rangschikken, bijvoorbeeld hier:

 Juve is eerste geworden, Milan tweede, Napoli derde.....

Rangtelwoorden zijn vrij simpel (behalve bij de eerste wordt alleen de mannelijke vorm gegeven):

Nederlands	Italiaans	Italiaanse afkorting
eerste	primo/prima	1o, 1a
tweede	secondo	2o
derde	terzo	3o
vierde	quarto	4o
vijfde	quinto	5o
zesde	sesto	6o
zevende	settimo	7o
achtste	ottavo	8o
negende	nono	9o
tiende	decimo	10o
elfde	undicesimo	11o
twaalfde	dodicesimo	12o
enzovoorts
twintigste	ventesimo	20o
dertigste	trentesimo	30o
enzovoorts
honderdste	centesimo	100o
duizendste	millesimo	1000o
enzovoorts

Nationaliteiten

Hier leert u de namen van een aantal landen en hun bewoners. De klemtoon is vet aangegeven.

Algeria - algerino/ -ina	Algerije - Algerijn(se)
America - americano/ -ana	Amerika - Amerikaan(se)
Australia - australiano/ -ana	Australië - Australiër/Australiaanse
Belgio - belga/-a	België/Belg
Brasile - brasiliano/ -ana	Brazilië - Braziliaan(se)
Cipro - cipriota	Cyprus - Cyprioot
Danimarca - danese	Denemarken - Deen(se)
Filippine - filippino/ -ina	Filippijnen - Filippijner(se)
Francia - francese	Frankrijk - Fransman/Française
Germania - tedesco/ a	Duitsland - Duitser/Duitse
Giappone - giapponese	Japan - Japanner/Japanse
Inghilterra - inglese	Engeland - Engelsman/Engelse
Italia - italiano/ -ana	Italië - Italiaan/Italiaanse
Marocco - marocchino/ -ina	Marokko - Marokkaan(se)
Messico - messicano/ -ana	Mexico - Mexicaan(se)
Olanda - olandese	Nederland - Nederlander/Nederlandse
Polonia - polacco/ a	Polen - Pool(se)
Portogallo - portoghese	Portugal - Portuge(e)s(e)
Russia - russo	Rusland - Rus/Russische
Senegal - senegalese	Senegal - Senegale(e)s(e)
Spagna - spagnolo	Spanje - Spanjaard/Spaanse
Svizzera - svizzero	Zwitserland - Zwitser(se)
Tunisia - tunisino/ -ina	Tunesië - Tunesiër/Tunesische
Turchia - turco	Turkije - Turk(se)
Venezuela - venezuelano/ -ana	Venezuela - Venezolaan(se)
Vietnam - vietnamita	Vietnam - Vietnamees/Vietnamese

---

1. De laatste vormen in het Italiaans zijn natuurlijk ook als bijvoeglijke naamwoorden te gebruiken. Ze worden dan wel verbogen.

2. Let goed op de vorm van Duitsland (Germania) - Duitser (tedesco). Het lijkt totaal niet op elkaar.

3. Een Belg is, man of vrouw, een belga. In het meervoud is er wel verschil: i belgi (de mannen) en le belghe (de vrouwen).

Het werkwoord ´sapere´ (weten)

Het rijtje gaat als volgt (io, tu enz. alleen nodig bij nadruk):

	sapere weten
(io)	so
(tu)	sai
(lui/lei)	sa
(noi)	sappiamo
(voi)	sapete
(loro)	sanno

Het voltooid deelwoord van sapere is saputo (geweten) en ´sapere´ wordt gewoon met ´avere´ vervoegd. Ho saputo tutto: ik heb alles geweten.

Woorden

De klemtoon is vet aangegeven.

501. annullare = annuleren

502. l’apparecchio m = het apparaat

503. l'appartamento m = het appartement

504. ovest = west(en)

505. nord = noord(en)

506. est = oost(en)

507. sud = zuid(en)

508. la rondine = de zwaluw

509. l’anima v = het wezen

510. tranquillo = rustig

511. insieme = samen

512. composta = samengesteld

513. il carbone = de steenkool

---. il latte = de melk

515. il progetto = het plan, het ontwerp, het project

516. l’animale m = het dier

517. il professore = de docent, professor

518. discutere = discussiëren

---. la cosa = het ding, de zaak

520. da capo = opnieuw

---. il negozio = de winkel

522. sentire = horen

523. il topo = de muis

524. nudo = naakt

525. il passero = de mus

526. avvicinarsi wed. = naderen

527. la cascata = de waterval

528. il cammino = de weg

529. il fulmine = de bliksem

530. la fattoria = de boerderij

531. i genitori = de ouders

532. antico = ouderwets

533. la bisnonna = de overgrootmoeder

534. il bisnonno = de overgrootvader

535. migliorare = verbeteren

536. il corso = de cursus

537. davanti = vooraan

538. il presidente = de president

539. il programma = het programma

540. lo squalo = de haai

541. la lampadina = de lamp

---. la terra = het land

543. dimostrare = laten zien

544. il contadino = de boer

545. la scala = de trap

546. l’ufficio m = het kantoor

547. la sedia = de stoel

548. il castello = het kasteel

549. il frumento = de tarwe

550. troppo = te

U kent nu 550 woorden.

Oefeningen

1. Lees de volgende tekst en beantwoord daarna de vragen.

Il Belgio

Il Belgio (België in neerlandese, Belgique in francese, e Belgien in tedesco) è uno stato dell'Europa Occidentale. Confina a nord con i Paesi Bassi, a est con la Germania e con il Lussemburgo, a sud e sud-ovest con la Francia e a nord-ovest si affaccia sul Mare del Nord. Situato al confine tra l'Europa germanofona e l'area linguistica e culturale romanza, il Belgio è diviso in tre regioni. A settentrione le Fiandre la cui popolazione di lingua neerlandese comprende circa il 58% della popolazione totale e a sud la Vallonia con il 32% della popolazione complessiva. Nel mezzo è situata la regione della città di Bruxelles, ufficialmente bilingue e nella quale risiede il 10% della popolazione.

Uit: de Italiaanstalige Wikipedia

1.1. Wat zou het werkwoord 'confinare' (regel 2) betekenen?

1.2. Wat is er bijzonder aan de ligging van België?

1.3. In welk deel woont het grootste deel van de Belgische bevolking?

A: Vlaanderen
B: Wallonië
C: Brussel

1.4. Wat betekent 'bilingue' (regel 7)?

2. Schrijfopdracht. Stuur een brief naar een Italiaanse camping waarin je aangeeft met hoeveel mensen je komt en hoe lang je blijft. De camping ligt aan zee, in Lazio. Min. 5 zinnen.

3. Op herhaling!

Noteer de juiste spelling van de werkwoorden.

1. Essere, 1e persoon enkelvoud, futuro

2. Parlare, 3e persoon meervoud, passato prossimo

3. Bruciare, 2e persoon meervoud, presento

4. Dormire, 2e persoon enkelvoud, passato prossimo

5. Amare, 1e persoon meervoud, futuro

4. Nationaliteiten. Vul de goede vorm in

a. Nationaliteiten bij landen:

1. Germania

2. Tunisia

3. Spagna

b. Landen bij nationaliteiten

1. Americano

2. Messicana

3. Portoghese

5. Imperativo. Vertaal de volgende vormen:

1. Sii liberamente!

2. Ama lei, Ludo!

3. Parlate Italiano, Ianna e Carla!

4. Apprendi i libri!

5. Partano nella Svizerra, tutti e due!

6. Vertaal de volgende zinnen in het Italiaans:

1. Mijn grootouders zijn ouderwets.

2. Wij hebben jullie tweede kind gezien.

3. In Toscane zijn er veel wegen.

4. Italië heeft een president en veel boeren.

5. Ik ruik de geur van een lekker brood en pizza.

7. Vertaal de volgende zinnen in het Nederlands:

1. Il primo appartamento è pieno.

2. Ho visto due negozi in questo paese.

3. Sulla fattoria, c'è tanto frumento e ci sono pochi passeri.

4. Gli animali del bosco sono molto vecchi.

5. Annullo quel corso, non ho il tempo.

De antwoorden zijn hier te vinden

<Inhoudsopgave - Les 11 - Les 12 - Les 13>