Pools/Les 1

Uit Wikibooks


Nederlands

   Les 1    
Pools

Lekcja 1 
In deze eerste les Pools worden enige woorden geïntrocuceerd, kennis gemaakt met de onzijdige vorm van zelfstandige naamwoorden, en enige grammaticaregels uitgelegd. Aan het einde van de les staan oefeningen waarmee de kennis kan worden getest.

Nuttige zinnen en uitdrukkingen[bewerken]


Nederlands Pools
Ik praat geen Pools Nie mówię po polsku
Hoe gaat het? Jak się masz?/Jak się czujesz?
Bedankt Dziękuję
Ja Tak
Nee Nie

Zelfstandig naamwoord (onzijdig)[bewerken]


Nederlands Pools
Het kantoor is groot Biuro jest duże   Beluister *
De zee is diep Morze jest głębokie   Beluister *
De pen is nieuw Pióro jest nowe   Beluister *
  • deze geluidsfragmenten zijn uitgesproken met een Nederlands accent

Een van de eigenschappen van het zelfstandig naamwoord (zoals 'kantoor', 'zee' en 'pen') is dat het een geslacht heeft. Het geslacht uit zich vooral in de vorm van het lidwoord dat voor het zelfstandig naamwoord wordt geplaatst, in het Nederlands de of het. In het Pools ontbreken de lidwoorden.

Zelfstandige naamwoorden die in het nominatieve enkelvoud eindigen op -o of -e zijn onzijdig. In het bovenstaande voorbeeld is pen geschreven als pióro en zee als morze waaruit je kan afleiden dat het geslacht onzijdig is. Die kennis is nodig om verbuigingen toe te passen op o.a. bijvoegelijke naamwoorden, zoals later wordt uitgelegd.


Nederlands Pools
Het raam is groot Okno jest duże   Beluister
De doos is klein Pudełko jest małe   Beluister
Het kind is goed Dziecko jest dobre   Beluister
Het veld is groot Pole jest duże

Ook in het enkelvoudige vocatief en accusatief worden deze uitgangen gebruikt:


Nederlands Pools
Kind! Dziecko!
Oh zee! O morze!
Ik heb een pen Mam pióro
Ik sluit de doos Zamykam pudełko

Wanneer je een adjectief gebruikt met een onzijdig zelfstandig naamwoord dan eindigt het bijvoegelijke naamwoord (adjectief) op -e.


Nederlands Pools
Een nieuwe pen Nowe pióro
Een groot veld Duże pole
Mijn raam Moje okno

Bij de demonstratieve adjectieve vorm in het enkelvoud (dit, dat) eindigt het naamwoord op -o


Nederlands Pools
Dit kleine kind To małe dziecko
Dat raam Tamto okno
Eén goede pen Jedno dobre pióro

Meervoud onzijdig zelfstandig naamwoord[bewerken]

Het nominatieve, vocatieve en accusatieve meervoud van onzijdige zelfstandige naamwoorden eindigen op -a in plaats van -o of -e. Het meervoud van sommige woorden is onregelmatig, zoals dziecko - dzieci (kind - kinderen).


Nederlands Pools
De kantoren zijn klein Biura są małe
De kinderen zijn groot Dzieci są duże

Het adjectief voor deze gevallen heeft hetzelfde verbuiging als in het enkelvoud (Duże pole - Duże pola. De demonstratieve adjectieven in het enkelvoud to (dit,dat) en tamto (dat, die) veranderen in te (deze) en tamte (die) bij meervoud in combinatie met een onzijdig zelfstandig naamwoord.


Nederlands Pools
het raam okno
het grote raam duże okno
dit grote raam to duże okno
dat grote raam tamto duże okno
de ramen okna
de grote ramen duże okna
deze grote ramen te duże okna
die grote ramen tamte duże okna

Voor de nummers een en twee bestaan aparte vormen voor het onzijdig. Deze vormen zijn: jedno en dwa.


Nederlands Pools
Een raam Jedno okno
Twee ramen Dwa okna
Een woord Jedno słowo
Twee woorden Dwa słowa
Een kleine pen Jedno małe pióro
Twee kleine pennen Dwa małe pióra


Oefening[bewerken]


Oefeningen
Vertaal in het Nederlands
To jest moje nowe pióro - Dobre dziecko - To pole jest małe, tamto jest duże - Kocham dzieci - Mam jedno pióro - To jedno pióro jest dobre - Te pióra są dobre - Te dwa pudełka są moje - Te okna są małe, tamte są duże - Moje okno jest małe
Vertaal in het Pools
Deze twee pennen zijn goed - Dit veld is groot - Ik heb kleine kinderen - Ik heb één pen - Mijn goede kinderen! - Dit kantoor is klein - Die ramen zijn klein - Dat kind is goed - Ik sluit het kantoor - Deze drie woorden


Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.