Leer jezelf ecologisch tuinieren/Sporkehout

Ecologisch tuinieren

Inleiding
De tuinkalender
Register
Wat zijn planten
Algemene begrippen
Sorteringslijsten
Grondbewerking
Plantkunde
Vermeerderen
Plantenfamilies
Geslachten
Soorten
Plantenziekten
Problemen
Het dierenleven
De moestuin
De kruidentuin
De boomgaard
De siertuin
De speeltuin

1

2

3

4

Klik op een foto voor een vergroting. Ander gewas? Zoek in het Register.

De plant lijkt een beetje op de wegedoorn (Rhamnus cathartica). De wegedoorn verschilt van het sporkehout daarin dat het blad een variabele vorm heeft, met twee helften die iets ten opzichte van elkaar zijn "verschoven", de bladrand niet gaaf maar fijngezaagd is, de bladstand niet duidelijk verspreid maar bijna tegenoverstaand is, de bloemen niet vijftallig en tweeslachtig maar viertallig en functioneel eenslachtig zijn, de plant tweehuizig is, en de takken uitlopen in een doorn. Andere namen voor sporkehout zijn spork, gewone vuilboom, bloedboom, pijlhout, hondskers, honzehout, sprokkel, peggehout, duvelskeersj, houtjeshout, buskruithout, en stinkboom, en die hangen meestal samen met het (vroegere) gebruik ervan. Sporkehout is een bladverliezende, meestal meerstammige struik.

Alle families?

Familie: Wegedoorn (Rhamnaceae)
Geslacht: Vuilboom
Soort: Rhamnus frangula

Stengel/Tak:

De schors is donker paarsbruin, met heldergeel hout dat zichtbaar wordt als de bast wordt verwijderd.

Blad:

De jonge bladeren zijn karakteristiek goudbruin. De bladeren zijn eirond, 3-7 (-11) cm lang en 2½-4 (-6) cm breed, met een toepgespitste top, een gave rand, een wigvormige voet, en een bladsteel van 8-15 mm lang. De 6-10 paren van prominent gegroefde nerven zijn aan de onderkant licht donzig behaard. Ze staan verspreid langs de stengels.

Bloei:

Bloem:
Meer van dezelfde kleur?

April tot juli.

De bloemen zijn klein, 3-5 mm in diameter, stervormig met vijf groenwitte spitsdriehoekige bloemblaadjes, tweeslachtig, en staan met 2-10 samen in de bladoksels.

Vrucht:

De vrucht is een kleine bes (eigenlijk een meerkernige steenvrucht) van 6-10 mm in diameter, die rijpt van groen via rood tot donkerpaars of zwart, waarbij opvalt dat in de late zomer aan dezelfde tak alle kleuren bes tegelijk voorkomen. De bes bevat twee halfronde grijsbeige steenkernen van 5 mm lang.

Hoogte/Lengte:
Meer van dezelfde hoogte?

± 300-600 cm.

Bodem:
Meer onder dezelfde omstandigheden?

Verklaring van gebruikte afkortingen/symbolen bij zon/water.

Grondsoort:	Laagveen. Prefereert een zure grond.	Water
		∼
		∼

Goede buren:

Goede buren voor deze plant: planten uit de kensoort voor de klasse van de wilgenbroekstruwelen (Franguletea).

Lokken:

Deze plant lokt en/of is vatbaar voor onder andere vlinders. De soort is waardplant voor de dagvlinders citroenvlinder en boomblauwtje. Ook een aantal motten leeft van het blad van deze heester zoals de sporkehoutspanner (Philereme vetulata), de grote boomspanner (Triphosa dubitata), de rossige haakbladroller (Ancylis obtusana), en de vuilboomooglapmot (Bucculatrix frangutella) die het blad mineert. Tot slot is het sporkehout ook nog een waardplant voor de wants Apolygus rhamnicola, en de bladvlo Trichochermes walkeri. De bladeren van wegedoorn en sporkehout hebben vaak oranje zwellingen die worden veroorzaakt door kroontjesroest Puccinia coronata. De bessen worden voornamelijk gegeten door frugivore (vruchtetende) vogels zoals grote lijster, kramsvogel en fazant, die zo de zaden verspreiden in de uitwerpselen.[5] Omdat deze struik zo´n lange bloeiperiode heeft, is het een zeer belangrijke drachtplant voor honingbijen.

Gebruik:

De bessen kunnen worden gebruikt voor verschillende verfstoffen zoals schijtgeel en sapgroen. Doordat het hout weinig anorganisch materiaal (as) bevat kan er goede houtskool van gemaakt worden dat werd gebruikt om te tekenen en als bestanddeel van buskruit. In de imkerij werden de dunne, lange, rechte twijgen gebruikt als spijlen in bijenkorven om de bijen van daaruit eenvoudig uitneembare raten te laten bouwen.