Help:Overzicht tekstopmaak
In dit document zult u een overzicht vinden van alle mogelijkheden die de MediaWiki-software biedt om teksten te structureren en op te maken.
Suggestie: houd deze pagina bij de hand in een apart venster van uw browser tijdens het schrijven van teksten op Wikibooks. Wellicht wilt u deze pagina ook wel bookmarken of toevoegen aan de favorieten van uw browser.
Indelen van pagina's
[bewerken]Koppen en secties
[bewerken]Nieuwe secties worden voorafgegaan door koppen. Koppen worden gemaakt door =-tekens te gebruiken. Voor een tweedegraads kop (de eerstegraads kop is altijd de titel van de pagina), gebruik je ==Tweedegraads kop==. Verder is er nog een ===Derdegraads kop=== tot en met een ======Zesdegraads kop======.
Let op: het wordt sterk aangeraden om de rangorde van koppen aan te houden. Een derdegraads kop is een onderdeel van een tweedegraads kop. Gebruik dus alleen een derdegraads kop als er al een tweedegraads kop is gebruikt en de derdegraads kop een onderdeel is van de sectie die de tweedegraads kop aanduidt.
Merk op dat de voorkeur uitgaat naar hoofdletters aan het begin van de kop en spaties tussen de =-tekens en de daadwerkelijke inhoud van de kop.
Inhoudsopgave
[bewerken]Deze koppen en secties komen, als een pagina drie of meer koppen heeft, automatisch terecht in een inhoudsopgave, zoals bovenaan deze pagina. U kunt deze inhoudsopgave verbergen (d.w.z. niet laten tonen) door het artikel te beginnen met de code __NOTOC__. Dus: tweemaal een underscore _ vóór en tweemaal na. Het woord NOTOC staat voor NO Table Of Contents. Voorbeeld: Hoofdpagina
Het tegenovergestelde is ook mogelijk, namelijk __TOC__. Dit wordt gebruikt om op pagina's met minder dan 3 koppen toch een inhoudsopgave te tonen.
No editsection
[bewerken]U kunt ook het tekstje [bewerken] , rechts naast de sectietitel, dat automatisch verschijnt bij elke kop van een artikel, verbergen. Bijvoorbeeld omdat het storend werkt. Hiervoor gebruikt u de code __NOEDITSECTION__. Voorbeeld: Handboek practica onderwijs
Paragrafen en regeleindes
[bewerken]Paragrafen zijn te maken door te zorgen voor een witregel tussen twee paragrafen bij het bewerken van de tekst. Met andere woorden: gebruik de Enter-toets niet éénmaal, maar tweemaal.
Let op: deze methode is beter dan het toevoegen van <br> aan het einde. Gebruik de br-tag alleen wanneer u op een nieuwe regel wilt beginnen, zonder de paragraaf op te laten houden.
Horizontale scheidslijn
[bewerken]Een horizontale scheidslijn kan worden toegevoegd aan een pagina door vier streepjes "----" toe te voegen aan het begin van een regel. Kijk maar:
En dit staat dan onder de regel.
Definitielijsten
[bewerken]Een definitielijst kan als volgt worden samengesteld: ;Te definiëren onderwerp: De definitie van het onderwerp. Wat resulteert in het volgende:
- Te definiëren onderwerp
- De definitie van het onderwerp.
Lijsten
[bewerken]Ongeordende lijsten
[bewerken]Ongeordende lijsten zijn te maken door een * toe te voegen aan het begin van de regel. Sublijsten kunnen worden gemaakt door ** te gebruiken, daar kunnen weer sublijsten van worden gemaakt door middel van ***. Hieronder volgt als voorbeeld een boodschappenlijstje:
*Groenten en fruit
**Paprika's
***Rode paprika
***Groene paprika
**Tomaten
**Sinaasappels
*Drank
**Cola
**Jus d'Orange
*Snoep
Dit wordt:
- Groenten en fruit
- Paprika's
- Rode paprika
- Groene paprika
- Tomaten
- Sinaasappels
- Paprika's
- Drank
- Cola
- Jus d'Orange
- Snoep
Genummerde lijsten
[bewerken]Genummerde lijsten zijn te maken op dezelfde manier als ongeordende lijsten, maar dan door een # toe te voegen aan het begin van de regel. Hieronder volgt als voorbeeld een uitslagenlijstje van een familierace:
#Familie Blaat
#Familie Foo
##Henk
##Piet
##Jan
##Mieke
#Familie Melp
Dit wordt:
- Familie Blaat
- Familie Foo
- Henk
- Piet
- Jan
- Mieke
- Familie Melp
Er mag echter niet meer dan 1 regeleinde (enter) tussen opeenvolgende #-tekens staan, anders begint de telling opnieuw:
#Familie Blaat
#Familie Foo
##Henk
##Piet
##Jan
##Mieke
#Familie Melp
Dit wordt:
- Familie Blaat
- Familie Foo
- Henk
- Piet
- Jan
- Mieke
- Familie Melp
Inspringen
[bewerken]Inspringen kan door een dubbele punt (:) toe te voegen aan het begin van een zin. Meerdere dubbele punten betekent een grotere inspringing.
:Ik
::Spring
:::Steeds
::::Verder
:::::In.
Bovenstaande wordt bijvoorbeeld:
- Ik
- Spring
- Steeds
- Verder
- In.
- Verder
- Steeds
- Spring
Niet-proportioneel lettertype
[bewerken]Voor een niet-proportioneel lettertype voegt u een spatie toe aan het begin van de tekst. of u omvat de tekst met de tags <pre>...</pre>.
Voorbeeld:
dit is tekst in een niet-proportioneel lettertype
<pre>ook dit is tekst in een niet-proportioneel lettertype</pre>
bovenstaande regels zien er als volgt uit na bewerking:
dit is tekst in een niet-proportioneel lettertype
ook dit is tekst in een niet-proportioneel lettertype
Let op: Er is geen terugloop, denk aan regeleindes. Gebruik dit alleen voor:
- Het plakken van voorgeformatteerde tekst;
- Algoritmische beschrijvingen;
- ASCII-kunst;
- Codes
Opmaak
[bewerken]Nadruk leggen
[bewerken]Nadruk leggen kan binnen Wikibooks de volgende manieren. Bij al die manieren wordt het te benadrukken woord omsloten door enkele aanhalingstekens ('). ''Hoi'' wordt Hoi, '''Hé''' wordt Hé en '''''Hallo''''' wordt Hallo.
Let op: dit effect is alleen om nadruk te leggen, niet om koppen te maken. Verder is het zaak dit effect met mate te gebruiken. Gebruik zo min mogelijk nadruk, indien mogelijk, met andere woorden: gebruik liever ''Hoi'' dan '''Hoi'''.
Wanneer u een nieuwe pagina aanmaakt, dan wordt u gevraagd de eerste keer dat de onderwerpsterm voorkomt, deze dik te drukken, dus door middel van '''onderwerpsterm'''.
Groter en kleiner
[bewerken]Tekst kan eventueel groter en kleiner dan normaal worden geschreven. Typ voor een woord <span style="font-size: large;"> en er na </span> om het woord groter weer te geven, zoals hier het geval is. Hetzelfde geldt voor het kleiner maken van tekst: <span style="font-size: small;"> en </span> zullen het gewenste effect geven, zoals hier het geval is.
Tekstkleur
[bewerken]Typ voor een woord <span style="color:red;"> en erna </span> om het woord rood weer te geven, zoals hier het geval is. Andere kleuren kunnen ook, met hexadecimale kleurenspecificaties zelfs in heel veel kleuren. Zie de lijst van kleuren.
Let op: wees zuinig met kleuren.
Achtergrondkleur
[bewerken]Typ voor een stuk tekst <span style="background-color:lightgrey;"> en er na </span> om de achtergrond ervan lichtgrijs weer te geven, zoals hier het geval is. Andere kleuren kunnen ook, in gewone Engelse woorden, of met hexadecimale kleurgetallen zelfs in heel veel kleuren.
Let op: wees zuinig met kleuren.
Technische termen
[bewerken]Technische termen worden weergegeven met de code-tags. "Management Controller" wordt dan <code>Management Controller</code>, wat resulteert in Management Controller.
Doorstrepen
[bewerken]Het doorstrepen van tekst gaat met de codes <s> en </s> om de tekst heen te zetten:
<s>Boodschappen doen</s>
wordt dus:
Boodschappen doen
Doorstrepen is geschikt voor het tonen van Nog-te-doen/Gedaan-lijsten.
Onderstrepen
[bewerken]Het onderstrepen van tekst doet u door de codes <u> en </u> om de tekst heen te zetten:
<u>Belangrijke tekst maar linke soep</u> wordt dus getoond als:
Belangrijke tekst maar linke soep
Wees spaarzaam met onderstrepen. Onderstreepte woorden lijken op links, omdat die per definitie onderstreept zijn. Het verdient de voorkeur om andere manieren te gebruiken om nadruk te leggen.
Uitlijnen
[bewerken]Het uitlijnen (links, rechts of gecentreerd weergeven) kan als volgt worden gedaan.
Commentaar
[bewerken]U kunt in de Bewerk-pagina commentaartekst toevoegen, zonder dat dit commentaar zichtbaar is in het artikel. In de Bewerk-pagina typt u:
De Definitie van Katten
<!--Eigenlijk houd ik niet van katten-->
De kat is een dier.
Het artikel toont dan:
De Definitie van Katten
De kat is een dier.
Het gebruik van commentaar heeft vele toepassingen. Zo kunt u anderen hiermee wijzen op opmaak-technische valkuilen. Ook kunt aangeven waarom tekst een bepaalde opmaak heeft, of aan welke eisen een tekst moet voldoen. Ook op Wikibooks wordt commentaar gebruikt, zoals hier.
Speciale tekens
[bewerken]De meest voorkomende speciale tekens staan onderaan iedere bewerkingspagina. Door daarop te klikken worden deze in de tekst ingevoegd. Voor een overzicht van bijna alle speciale tekens, ga naar Speciale tekens
Ondertekening
[bewerken]In discussies op overlegpagina's en dergelijke is het handig om uw teksten te ondertekenen. Met drie tildes (~) voegt u uw gebruikersnaam in: Koos Overleg en met vier tildes uw gebruikersnaam en de datum en tijd: Koos Overleg 26 aug 2005 19:03 (UTC). Vijf tildes leveren alleen datum en tijd op: 26 aug 2005 19:03 (UTC)
Plug-in
[bewerken]Voor diegenen die de Firefoxbrowser gebruiken bestaat er een handige extensie speciaal voor Wikimediaprojecten
Na het installeren van de aanvulling en het herstarten van Firefox even een nieuwe tab openen, about:config in de adresbalk typen, dan wiki in het filtervakje typen, en dan nl invullen bij wikibooks.language en je gebruikersnaam bij wikibooks.username.