Heksenwoordenboek/A
Uiterlijk
- Aanbidding: de verering van een god, geest of ander bovennatuurlijk wezen.
- Aarde: Aarde is een van de vier klassieke elementen uit de oude Griekse filosofie. Er werden in het algemeen de kwaliteiten zwaarte, materie en de aardse wereld aan toegeschreven. Empedocles (ca. 495-ca. 435 v.Chr.) was degene die een systeem van vier oerelementen voorstelde om inzicht te krijgen in de kosmologie: vuur, lucht, water en aarde. Ook in de Chinese, Indiase en Tibetaanse elementensystemen komt Aarde voor. In de astrologie en de tarot wordt het gezien als vrouwelijk element. In de westerse astrologie wordt het gerelateerd aan Stier, Maagd en Steenbok. In de tarot wordt Aarde vertegenwoordigd door Munten (ook: Schijven of Pentakels genoemd).. De westerse systemen verbinden aarde met het noorden, het tijdstip middernacht, winter en nieuwe maan. Met "aarde" kan uiteraard ook de planeet Aarde bedoeld worden; zie ook Moeder Aarde.
- Aartsdruïde:
- Aartsengel: een engel uit hoge rang, uit het achtste der negen engelenkoren. De aartsengelen worden genoemd in de Hebreeuwse en christelijke Bijbel en in de Koran. De aartsengelen spelen een rol in rituele magie en worden onder andere in verband gebracht met de dagen van de week. In de tarot staan vier aartsengelen voor de vier elementen vuur (Michael), water (Gabriel), lucht (Rafael) en aarde (Uriel). Ook staan deze vier aartsenelen voor de seizoenen (respectievelijk herfst, winter, lente, zomer).
- Agrippa: de zelfgekozen magische naam van Heinrich Cornelius von Nettesheim. Hij werd bekend als astroloog, kabbalist, alchemist en magiër. Zijn belangrijkste en invloedrijkste werk over occultisme was De occulta philosophia libri tres (Drie boeken over occulte filosofie) uit 1533.
- Ahimsa: een religieus of spiritueel filosofisch concept van geweldloosheid en eerbied voor al het leven. Ahimsa is Sanskriet (अहिंसा ahiṁsā) voor het vermijden van himsa (letsel). Het wordt meestal geïnterpreteerd als het tonen van vrede en ontzag voor alle voelende wezens. Ahimsa is de kern van het jaïnisme en een waarde in het boeddhisme en het hindoeïsme.
- Akashakroniek - (van het Sanskriet akasha: uitspansel) is een van oorsprong hindoeïstische opvatting over het bestaan van een allesdoordringend medium, 'ether' genoemd of het 'vijfde element.' In deze kroniek zouden alle gebeurtenissen die ooit hebben plaatsgevonden, elke gedachte en emotie voorgoed bewaard worden in een 'astraal licht'. Er zouden verschillende manieren zijn om toegang te krijgen tot deze bron van het verleden, de toekomst en alle menselijke kennis: door meditatie (bijvoorbeeld met tarotkaarten), yoga, gebed, visualisatie en trance. De Akashakroniek is wel eens vergeleken met een oceaan van het onbewuste (cfr. Jungs collectief onbewuste) waarmee iedereen verbonden is en waardoor voorspelling en helderziendheid mogelijk zijn.
- Alchemie: een oude wetenschap die zich in het westen tot doel stelde de 'Steen der Wijzen' te vinden, die gewone metalen kon omzetten in edele metalen en waarmee een levenselixir kon bereid worden. Vooral de spirituele variant had veel invloed op latere occulte scholen. Het woord stamt af van het Arabische al kimiya (magische kunst van het zwarte land), de bron ligt bij de Griekse denkers. Er bestaan verschillende vormen van alchemie, zoals de Chinese (probeert de geest te perfectioneren en het lichaam te verfijnen om het Pad te kunnen ontvangen, er wordt geen onderscheid gemaakt tussen deze en de volgende wereld), Indiase, hindoestaanse (technieken voor lichamelijke perfectie en toevoeging van energie) en boeddhistische (interne yogische processen, verlenging van leven is alleen nuttig om totale bevrijding te bewerkstellingen). In de islamitische alchemie staat de transmutatie van het materiële en spirituele naar de hoogste vorm van perfectie centraal. Alchemie wordt wel gezien als speculatieve voorganger van scheikunde.
Zie ook het wikibook over Alchemie.
- Alchemist: beoefenaar van alchemie. Voorbeelden zijn Nicolas Flamel, Guiseppe Francesco Borri en Agrippa.
- Altaar: verhoogde plaats waar gewijde, heilige voorwerpen worden geplaatst en waarvoor rituelen worden uitgevoerd. Op een heksenaltaar zijn (in ieder geval) de volgende voorwerpen aanwezig: athame, kelk, pentakel en staf.
- Alvader: de oppergod. Met Alvader wordt aangegeven dat het opperwezen mannelijk is. Odin, de oppergod uit de Noordse religie, wordt Alvader genoemd. Odin heeft vele namen, in Grímnismál alleen al vijftig verschillende.
- Amulet: biedt bescherming en behoedt je voor gevaar. Veel gebruikt als amulet zijn: (edel)stenen, muntjes, tekeningen, ringen, religieuze objecten, planten en (delen van) dieren. Zelfs woorden worden gebruikt als 'amulet' (zie ook mantra, Pa Kua en toverspreuk). Een amulet wordt vaak verward met een talisman.
- Aradia: een godin uit de Europese folklore. geboren uit een incestueuze verhouding tussen Lucifer (de Lichtbrenger) en de godin Diana (de Maan). Ze is vooral bekend geworden dankzij het boek Aradia or the gospel of the witches (Aradia, of het evangelie van de heksen) van Charles Leland, gepubliceerd in 1899. Zij wordt door wat dit boek over haar zegt ook gezien als de voornaamste lerares die de magische kunsten doorgaf aan de heksen op aarde. In heksenkringen wordt zij nog altijd vereerd als 'de Godin'.
- Arthur: legendarische koning. Er worden verschillende plaatsen met koning Arthur in verband gebracht, bijvoorbeeld Arthuret, Tintagel, Dozmary Pool en Dinas Emrys. Bekender is Glastonbury Tor, een heuvel even buiten Glastonbury. Op de heuvel, die oprijst uit het vlakke land, prijkt de "St.-Michaels Tower", de toren van een verdwenen kerk uit de 14e eeuw. Een spiraalvormig pad, dat naar de top loopt, wordt wel gezien als een eeuwenoud labyrint. Onder aan de heuvel ligt Chalice Well (een zeer actieve bron en heeft nog nooit droog gestaan; het water is rijk aan ijzer en daarom rood van kleur). Het zou geneeskrachtig zijn. Dit zou de plaats zijn waar de Kelk van het Laatste Avondmaal (de Heilige Graal) begraven ligt. Sommige pelgrims, zoals aanhangers van natuurgodsdiensten, vereren de bron als het vrouwelijke aspect van de godheid, terwijl de Glastonbury Tor voor hen het mannelijke aspect vertegenwoordigt. Merlijn (de tovenaar) wordt in verband gebracht met koning Arthur. Een ander belangrijk onderdeel van de sage zijn de Ridders van de Ronde Tafel. De aantallen verschillen sterk in verhalen, men spreekt van 12 en soms zelfs van meer dan 150 ridders, die als gelijken aanzaten. Morgana le Fay komt voor in de Arthurlegenden, haar naam kan worden vertaald met de fee Morgana en haar Italiaanse naam is Fata Morgana, wat onder andere in het Nederlands luchtspiegeling betekent (zie ook fee).
- Astrologie: de leer die gebeurtenissen aan het hemelgewelf in verband brengt met gebeurtenissen op aarde. In de westerse astrologie worden de volgende tekens gebruikt: Stier, Maagd en Steenbok (aarde); Tweelingen, Weegschaal en Waterman (lucht); Ram, Leeuw en Boogschutter (vuur); Kreeft, Schorpioen en Vissen (water). Zie ook vedische astrologie, in dit systeem wordt met 13 sterrenbeelden gewerkt. Er zijn verschillende soorten, zoals de klassieke en de psychologische astrologie.
Zie ook het wikibook over westerse astrologie.
- Astroloog: beoefenaar van een of meerdere vormen van astrologie. Een westers astroloog tekent een horoscoop met de stand van de planeten, Zon en Maan inbegrepen, en andere belangrijke punten. Daaruit worden dan conclusies getrokken over de aanleg en het lot van personen, of voorspellingen gedaan over gebeurtenissen op aarde. Bekende klassieke astrologen waren William Lilly, Johannes Kepler en Isaac Newton.
- Athame: een met symbolen versierd gewijd mes dat door magiërs en heksen in rituelen wordt gebruikt. Het is een van de rituele werktuigen die niet mogen ontbreken op een heksenaltaar. Met de athame trekt de magiër of heks bijvoorbeeld een magische cirkel om zich bij magische praktijken tegen boze invloeden te beschermen. De voorschriften verschillen van coven tot coven, maar doorgaans is het mes niet bedoeld om te snijden en is dus niet scherp. De athame staat voor het element lucht.
- Atmosfeer: heeft verschillende betekenissen. In de astronomie is het de gaslaag om een vast hemellichaam; het is ook een verouderde eenheid van druk, overeenkomend met de luchtdruk op zeeniveau, ofwel 101 325 pascal; in de scheikunde is het de gasomgeving waarin een chemische reactie plaatsvindt; het kan ook duiden op de stemming in een gezelschap (een film of muziekstuk) en het is de aanduiding voor de dampkring van de aarde. De standaardatmosfeer is een internationaal vastgelegd theoretisch model van de aardatmosfeer.
- Aura: is het energieveld dat elk fysiek lichaam (mineraal, plant, dier of mens) omgeeft. Het wordt in verschillende spirituele tradities gezien als het etherisch lichaam, naast het fysieke lichaam. Aura heeft ook andere betekenissen, zoals de vage gewaarwording die een epilepticus voelt voor de aanvang van een toeval of een natuurverschijnsel dat een kring om zon of maan veroorzaakt.
- Azande: de antropoloog Edward Evans-Pritchard publiceerde in 1927 voor zijn doctoraat een studie over de rol die hekserij speelde bij de Azande, een Afrikaanse volksstam uit Centraal-Afrika. Hij kwam tot het inzicht dat hekserij hun hele samenleving beheerste en reguleerde, zoals hun landbouw, hun filosofie, de manier waarop ze met elkaar omgingen en het verklaren van ongelukken en ziekten. Het boek dat in 1937 over deze studie werd gepubliceerd kreeg de titel "Witchcraft, Oracles and Magic Among the Azande" en wordt nu beschouwd als een van de belangrijkste vroege studies over hekserij.