Sociale geschiedenis van de hoge middeleeuwen/Inleiding

1. Inleiding

Dit boekje beschrijft de Sociale geschiedenis van West-Europa van circa 1000 tot 1300. Deze periode wordt wel de hoge middeleeuwen genoemd.

1000 tot 1200 was de feodale periode van Europa. Beschreven wordt, hoe de Germaanse nadruk op privébezit leidde tot een verbrokkeling van de macht in talloze privé-"koninkrijkjes", waardoor er doorlopend onderlinge oorlogen uitbraken, hoe het volk door de adel tot horigheid werd gebracht en hoe de handel tot stilstand kwam door de onveilige situatie die was ontstaan. En hoe de kerk met de Godsvrede de situatie keerde, het centrale gezag weer langzamerhand werd ingevoerd, de handel weer opbloeide en de steden (die al in de late oudheid begonnen te ontvolken) weer belangrijker werden.

Dit boekje is voornamelijk in Noord-Frankrijk gesitueerd omdat dat toentertijd het culturele centrum van Europa was. Het leven van de adel op haar kastelen en het leven van de monniken in hun kloosters wordt uitvoerig beschreven.

• Over het gewone volk, de handwerkslieden en de keuterboertjes zou weinig bekend zijn. We kunnen veilig aannemen dat ze op zijn best net genoeg te eten hadden om niet dood te gaan, dat hun huisvesting slecht was, dat ze hard moesten werken voor hun karige maal, dat ze vaak ziek waren en vroeg stierven.
• Veel geschiedkundige zaken blijven onbesproken in de boeken van Ariès en Duby. Ze gaan er waarschijnlijk van uit dat de lezer al veel van geschiedenis weet. Om deze boekjes ook voor de welwillende leek toegankelijk en begrijpelijk te houden, heb ik geprobeerd om de gaten die in de grote lijn van de geschiedenis waren gevallen, op te vullen uit diverse andere bronnen.
• Misstappen van de kerk worden in de boeken van Ariès en Duby liefdevol maar nogal gemakkelijk onder het tapijt geveegd. Ik heb een en ander aangevuld uit: 'Religion and the decline of Magic' van Keith Thomas.