Naar inhoud springen

Periodiek systeem/Periodiek systeem indelen

Uit Wikibooks


Indelingen

Afhankelijk waar de nadruk op gelegd moet worden, wordt het periodiek systeem op verschillende manieren ingedeeld.

Metalen en Niet-metalen

De eerste indeling die in de elementen gemaakt werd, was gebaseerd op de duidelijke eigenschappen van metalen en elementen die daar niet over beschkten, de niet-metalen. Simpel gezegd:

  • Metalen
  • Geleiden warmte goed (Voelen koud aan)
  • geleiden elektrische stroom
  • Kunnen gesmeed worden
Metalen
  • Niet-metalen
  • geleiden warmte slecht
  • geleid geen elektrische stroom
  • kan niet door smeden vervormd worden
Niet-metalen
Uiteindelijk bleek de strikte òf òf verdeling niet te werken. Er bleken ook elementen te zijn die "er een beetje tussenin zaten". Deze groep kreeg de naam metaloïden.
Metaloïden
In het epriodiek systeem zoals het hieronder meerdere keren is weergegeven vullen de niet-metalen vooral de rechterbovendiehoek, vanaf boor (B), heteerste element van groep 13, en dan trapsgewijs naar beneden en naar rechts naar astaat (As), een element in groep 17. De metalen bevinden zich aan de linker kant van de scheidingslijn. De mataloïden zijn de elementen die direct aan de scheidingslijn grenzen.
Plek in het systeem

Groep

Elementen die in dezelfde kolom in het periodiek systeem staan horen tot dezelfde groep. Een groep wordt ook wel met de term kolom aangeduid. Tegenwoordig worden er 18 genummerde groepen gebruikt, van 1 tot 18. Hiernaast is groep 15 in kleur aangegeven. Met uitzondering van de eerste en de laatste twee groepen worden of de groepsnummers gebruikt of de naam van het eerste element. Hieronder staan de meest gebruikte namen voor de groepen:

Periodiek systeem
1 18
1 H 2 Groep 13 14 15 16 17 He
2 Li Be B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Groep
Kolom

Periode

Alle elementen die tussen twee edelgassen staan plus het afsluitende element worden tot dezelfde periode gerekend. Een periode in het periodiek systeem wordt ook wel rij genoemd. In de figuur hiernaast zijn de elementen van de 6e periode gekleurd aangegeven. Deze periode loopt van het element ceasium in de alkalimetalen tot en met het edelgas radon. Realiseer je dat de lanthaniden ook bij deze periode horen. Op de zelfde manier horen de actiniden tot periode 7.

ieronder staan links naar de pagina's over de verschillende periodes.

Periodiek systeem
1 18
1 H 2 Periode 13 14 15 16 17 He
2 Li Be B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Periode
Rij

Hoofdgroepen


Voor de elementen in het s- en het p-blok is er een duidelijke relatie tussen valentie en groepsnummer. Voor deze elementen werd de eerste periodiciteit herkend in de eigenschappen. Om deze reden werden deze elementen aangeduid met de naam "Hoofdgroep". Op oudere weergaven van het periodiek systeem zie je deze groepen ook vaak met de nummers 1A tot en met 7A en 0 (nul) aangegeven.

Periodiek systeem
1 18
1 H 2 Hoofdgroepen 13 14 15 16 17 He
2 Li Be B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Hoofdgroep

Nevengroepen


Voor de elementen in het s- en het p-blok is er een duidelijke relatie tussen valentie en groepsnummer. Voor de elementen uit het d-blok is dat minder duidelijk. Bij de elementen uit het begin van een periode klopt het nog wel, maar met of na groep 8 is dat zeker net meer waar. Deze elementen werden in de nevengroepen gerangschikt.

Periodiek systeem
1 18
1 H 2 Nevengroepen 13 14 15 16 17 He
2 Li Be B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Nevengroep




Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.