Periodiek systeem/Boorgroep

De boorgroep (IUPAC groepsnummer 13, vroeger bekend als IIIa) elementen uit het periodiek systeem worden ook wel de Triël elementen genoemd (afkorting Tr) (naar analogie van de naam tetrels voor de koolstofgroep).

Galerij

5
B

13
Al

31
Ga

49
In

81
Tl

113
Nh

Boor

Aluminium

Gallium

Kristallijn boor

Aluminium kent vele toepassingen

Vast gallium

Indium

Thallium

Nihonium

40 gram Indium

Thallium onder argon in een ampul

Electronenverdeling van Nihonium

De Boorgroep
	1																																																	18
1	H	2																																											13	14	15	16	17	He
2	Li	Be																																											B	C	N	O	F	Ne
3	Na	Mg																																	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Al	Si	P	S	Cl	Ar
4	K	Ca																																	Sc	Ti	V	Cr	Mn	Fe	Co	Ni	Cu	Zn	Ga	Ge	As	Se	Br	Kr
5	Rb	Sr																			f - blok														Y	Zr	Nb	Mo	Tc	Ru	Rh	Pd	Ag	Cd	In	Sn	Sb	Te	I	Xe
6	Cs	Ba																			La	Ce	Pr	Nd	Pm	Sm	Eu	Gd	Tb	Dy	Ho	Er	Tm	Yb	Lu	Hf	Ta	W	Re	Os	Ir	Pt	Au	Hg	Tl	Pb	Bi	Po	At	Rn
7	Fr	Ra	g - blok																		Ac	Th	Pa	U	Np	Pu	Am	Cm	Bk	Cf	Es	Fm	Md	No	Lr	Rf	Db	Sg	Bh	Hs	Mt	Ds	Rg	Cn	Nh	Fl	Mc	Lv	Ts	Og
8	119	120	121	122	123	124	125	126	127	128	129	130	131	132	133	134	135	136	137	138	139	140	141	142	143	144	145	146	147	148	149	150	151	152	153	154	155	156	157	158	159	160	161	162	163	164	165	166	167	168
9	169	170	171	172	173	174	175	176	177	178	179	180	181	182	183	184	185	186	187	188	189	190	191	192	193	194	195	196	197	198	199	200	201	202	203	204	205	206	207	208	209	210	211	212	213	214	215	216	217	218

In verbindingen met alkalimetalen kunnen deze elementen bij uitzondering anionen vormen, vaak in de vorm van ingewikkelde clusters. In het algemeen gedragen zij zich als metalen die ${\ce {M^{3+}}}$ -ionen vormen vanwege hun ns²np¹ elektronen-configuratie (n = het schilnummer) en zij makkelijk deze drie buitenelektronen verliezen.

Naar beneden in de kolom neemt de neiging toe om een ${\ce {M^{+}}}$ -ion te vormen. Dit is vergelijkbaar met de trend die ook in de koolstof- en stikstofgroep optreedt: ${\ce {Sn^{2+}, Pb^{2+}, Bi^{3+}}}$ . De reden daarvoor is dat het energieverschil tussen de s- en de p-subschil steeds groter wordt, waardoor de ns² configuratie steeds meer op die van een edelgas (nl. He) begint te lijken. De elementen in de boorgroep zijn: Boor, Aluminium, Gallium, Indium, Thallium en Nihonium.

Gegevens

Gegevens van elementen in de boorgroep
Naam	Smbl	Nr	M	Smpnt	Kkpnt	EN	R_th	R_cov
Boor	B	5	10,811	2079	3650	2,04	87	85
Aluminium	Al	13	26,9815	660	2467	1,61	118	125
Gallium	Ga	31	69,723	29	2205	1,81	136	130
Indium	In	49	114,818	156	2080	1,78	156	155
Thallium	Tl	81	204,3833	38,94	303,6	1,62	156	199
Nihonium	Nh	113	[284]	-	-	-	-	-

Smbl	: Symbool
Nr	: Atoomnummer
Smbl	: Symbool
Smpntl	: Smeltpunt (°C)^[1]
Kkpnt	: Kookpunt (°C)^[2]
EN	: Elektronegativiteit (Pauling)^[3]
R_th	: Op theoretische basis berekende atoomstraal (pm)^[4]
R_cov	: Berekende atoomstralen op basis van metingen aan covalent gebonden atomen (pm).^[5]

↑ Smeltpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.
↑ Kookpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.
↑ Ontleend aan de gegevens op de Engelstalige Wikipedia (Electronegativity
↑ Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Clementi, E.; Raimond, D. L.; Reinhardt, W. P. (1967). Atomic Screening Constants from SCF Functions. II. Atoms with 37 to 86 Electrons. Journal of Chemical Physics 47 (4): 1300–1307. DOI: 10.1063/1.1712084.
↑ Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Slater, J. C. (1964). Atomic Radii in Crystals. Journal of Chemical Physics 41 (10): 3199–3205. DOI: 10.1063/1.1725697.

[1] Smeltpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.

[2] Kookpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.

[3] Ontleend aan de gegevens op de Engelstalige Wikipedia (Electronegativity

[clem67-4] Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Clementi, E.; Raimond, D. L.; Reinhardt, W. P. (1967). Atomic Screening Constants from SCF Functions. II. Atoms with 37 to 86 Electrons. Journal of Chemical Physics 47 (4): 1300–1307. DOI: 10.1063/1.1712084.

[slater64-5] Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Slater, J. C. (1964). Atomic Radii in Crystals. Journal of Chemical Physics 41 (10): 3199–3205. DOI: 10.1063/1.1725697.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]