Naar inhoud springen

Periodiek systeem/Boorgroep

Uit Wikibooks


De boorgroep (IUPAC groepsnummer 13, vroeger bekend als IIIa) elementen uit het periodiek systeem worden ook wel de Triël elementen genoemd (afkorting Tr) (naar analogie van de naam tetrels voor de koolstofgroep).

Galerij

[bewerken]
5
B
13
Al
31
Ga
49
In
81
Tl
113
Nh
BoorAluminiumGallium
Kristallijn boor Aluminium kent vele toepassingen Vast gallium
IndiumThalliumNihonium
40 gram Indium Thallium onder argon in een ampul Electronenverdeling van Nihonium
De Boorgroep
  1                                                                                                 18
1H 2   1314151617He
2Li Be   B C N O F Ne
3Na Mg   3456789101112Al Si P S Cl Ar
4K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5Rb Sr   f - blok Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6Cs Ba   La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7Fr Ra g - blok Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
8119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168
9169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218

In verbindingen met alkalimetalen kunnen deze elementen bij uitzondering anionen vormen, vaak in de vorm van ingewikkelde clusters. In het algemeen gedragen zij zich als metalen die -ionen vormen vanwege hun ns2np1 elektronen-configuratie (n = het schilnummer) en zij makkelijk deze drie buitenelektronen verliezen.

Naar beneden in de kolom neemt de neiging toe om een -ion te vormen. Dit is vergelijkbaar met de trend die ook in de koolstof- en stikstofgroep optreedt: . De reden daarvoor is dat het energieverschil tussen de s- en de p-subschil steeds groter wordt, waardoor de ns2 configuratie steeds meer op die van een edelgas (nl. He) begint te lijken. De elementen in de boorgroep zijn: Boor, Aluminium, Gallium, Indium, Thallium en Nihonium.

Gegevens

[bewerken]
Gegevens van elementen in de boorgroep
NaamSmblNrMSmpntKkpntENRthRcov
BoorB510,811207936502,048785
AluminiumAl1326,981566024671,61118125
GalliumGa3169,7232922051,81136130
IndiumIn49114,81815620801,78156155
ThalliumTl81204,383338,94303,61,62156199
NihoniumNh113[284]-----
Smbl: Symbool
Nr: Atoomnummer
Smbl: Symbool
Smpntl: Smeltpunt (°C)[1]
Kkpnt: Kookpunt (°C)[2]
EN: Elektronegativiteit (Pauling)[3]
Rth: Op theoretische basis berekende atoomstraal (pm)[4]
Rcov: Berekende atoomstralen op basis van metingen aan covalent gebonden atomen (pm).[5]




  1. Smeltpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.
  2. Kookpunten - behalve van waterstof - zijn afkomstig van de Nederlandstalige Wikipedia (6 juni 2023), de pagina's van de elementen. De daarin opgegeven waarden zijn in Kelvin. Zij zijn omgerekend en naar hetzelfde aantal significante cijfers gezet.
  3. Ontleend aan de gegevens op de Engelstalige Wikipedia (Electronegativity
  4. Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Clementi, E.; Raimond, D. L.; Reinhardt, W. P. (1967). Atomic Screening Constants from SCF Functions. II. Atoms with 37 to 86 Electrons. Journal of Chemical Physics 47 (4): 1300–1307. DOI: 10.1063/1.1712084.
  5. Overgenomen uit de Engelstalige Wikipedia (Atomic radius) op 6 juni 2023. Daarin wordt verwezen naar: Slater, J. C. (1964). Atomic Radii in Crystals. Journal of Chemical Physics 41 (10): 3199–3205. DOI: 10.1063/1.1725697.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.