Veilig op het internet/Uptodate

Vooral het besturingssysteem, de beveiligingssoftware en de webbrowser dienen up-to-date te zijn, oftewel actueel. De gebruikte Nederlandse termen voor 'update' en 'updaten' zijn 'actualisering' en 'actualiseren'.

Er zijn twee soorten updates:

• Reguliere updates van bestaande versies. Deze verschijnen voor besturingssystemen bijna wekelijks of maandelijks. Na de update moet je je pc opnieuw opstarten. Meestal zijn deze updates gratis.
• Geheel nieuwe versies. Dit komt tot uitdrukking in het versienummer (Windows-10 of Windows-11; Microsoft Word 2007, Microsoft Word 2024). Deze verschijnen elke 3 à 8 jaar, afhankelijk van het programma en de beslissingen van de producent. Na enkele jaren worden voor de oudere versie geen updates meer aangeboden. Voor een upgrade naar de nieuwe versie is meer inspanning nodig dan alleen opnieuw opstarten, soms zijn er ook kosten verbonden aan een upgrade, afhankelijk van het programma.

Reguliere updates

Het installeren van beveiligingsupdates (ook wel securitypatches genoemd) is een belangrijke veiligheidsmaatregel. Veel malware maakt gebruik van beveiligingslekken in o.a. besturingssystemen en internet-browsers. Beveiligingsupdates repareren dergelijke beveiligingslekken.

Algemeen wordt aangeraden om beveiligingsupdates direct te installeren zodra deze beschikbaar komen. Daardoor worden problemen verholpen of voorkomen.

Het installeren van beveiligingsupdates kan vaak met de juiste instellingen zó geregeld worden, dat dit volstrekt automatisch verloopt. Bijvoorbeeld in Windows kan ingesteld worden dat automatisch Windows Update of Microsoft Update wordt uitgevoerd. Voor oudere besturingssystemen, zoals voor Windows 8 en ouder, komen geen nieuwe beveiligingsupdates meer beschikbaar, voor Windows 10 geldt dat vanaf oktober 2025. Werken met deze verouderde besturingssystemen wordt dus steeds riskanter en wordt stellig afgeraden.

Een enkele keer zit er een fout in een beveiligingsupdate; dat levert dan nieuwe problemen op. Hoewel het installeren van beveiligingsupdates noodzaak is, is het dus niet geheel risicoloos. Dat risico is weer een reden voor het regelmatig maken van back-ups.

Behalve beveiligingsupdates in besturingssystemen, dienen er ook zeer regelmatig updates aangebracht te worden bij antivirusprogramma's en bijbehorende definitiefiles. Dat geldt evenzeer voor antispywareprogramma's en opschoonprogramma's (die de pc of laptop opschonen).

Ook andere programma's bieden regelmatig updates aan. Soms moet je die zelf installeren, volg dan de gebruiksaanwijzing.

Nieuwe versies

Na enkele jaren verschijnt er vaak een nieuwe versie van een programma. Je kunt er dan voor kiezen om de oude versie te blijven gebruiken of de nieuwe aan te schaffen. Overwegingen zijn: de kosten van de nieuwe versie, waar vaak betere faciliteiten tegenover staan: prettiger interface, betere lay-out, handiger navigatiemogelijkheden, meer "toeters en bellen" (meer mogelijkheden) en/of betere beveiliging. Kies voor besturingssystemen, firewalls en andere programma's met veiligheidsrisico's altijd voor de nieuwste versie.

Let op: kiezen voor de oude versie van andere soorten programma's (zoals kantoorapplicaties) kan betekenen dat er na verloop van tijd geen updates meer komen èn dat documenten die gemaakt zijn met de nieuwe versie (die je opgestuurd hebt gekregen of op internet hebt gevonden) niet leesbaar zijn met de oude versie.

Nieuwere versies van besturingssystemen bieden soms ook meer ingebouwde veiligheid. Bijvoorbeeld Windows 7 bevatte een betere firewall dan eerdere Windows-versies en de (beheerders)rechten-structuur was er opnieuw ingedeeld.

Keuzes

Vaak wordt gesteld dat er met Windows meer veiligheidsrisico's zijn dan o.a. met Linux en Mac OS X. Dat is niet alleen een kwestie van andere prioriteiten, maar ook speelt dat Windows veel aantrekkelijker is voor onverlaten omdat Windows veel meer gebruikers heeft. Of dit grotere risico voldoende reden is om voor een ander besturingssysteem dan Windows te kiezen, is een individuele keus.

Bij webbrowsers spelen veel vergelijkbare zaken. Ook bij browsers is het aan te raden om steeds de recentste versie te gebruiken.