Nieuwgrieks/Syntax/Samengestelde Zin

De samengestelde zin bestaat uit een enkelvoudige zin die met een andere enkelvoudige of samengestelde zin is verbonden door middel van een voegwoord.

In het Grieks worden net als in het Nederlands nevenschikkende voegwoorden en onderschikkende voegwoorden onderscheiden.

Indien de samengestelde zin in twee correcte zinnen kan worden gesplitst door het voegwoord weg te laten (en eventueel een komma door een punt te vervangen en beide zinnen met een hoofdletter te laten beginnen) dan is er sprake van nevenschikking en van een nevenschikkend voegwoord. Vormen de twee afzonderlijke zinnen, qua woordvolgorde of anderszins, geen correcte zinnen dan is er sprake van onderschikking en van een onderschikkend voegwoord.

Betrekkelijke voornaamwoorden worden gerekend tot de onderschikkende voegwoorden.

Bijzinnen vallen daarom uiteen in bijwoordelijke bijzinnen en betrekkelijke bijzinnen.

Bijvoeglijke bijzinnen worden gerekend tot de betrekkelijke bijzinnen.

De volgorde van de zinsdelen in de bijzin en de verbuiging van het werkwoord kunnen beïnvloed worden door het gebruikte voegwoord.

In principe maakt het Grieks hetzelfde onderscheid in soorten bijzinnen als het Nederlands:

• onderwerpszin
• lijdend voorwerpszin
• meewerkend voorwerpszin
• betrekkelijke bijzin
• bijwoordelijke bijzin

Daarbij worden de bijwoordelijke bijzinnen onderverdeeld afhankelijk van het gebruikte voegwoord (naar tijd, plaats, reden ed). Omdat echter bij de overige soorten bijzinnen de inhoud van de zin als totaal van belang is voor het gebruikte aspect, tijd en wijze is het voor het Grieks nog belangrijker om deze bijzinnen eerst in te delen naar de inhoud.

Dit leidt tot de volgende indeling:

• samengestelde zin op basis van een nevenschikkend voegwoord
  • συμπλεκτικός συνδέσμος (aaneenschakelend)
  • αντιθετικός συνδέσμος (tegenstellend)
  • διαχωριστικός συνδέσμος (onderscheidend)
  • συμπερασματικός συνδέσμος (redengevend)
• samengestelde zin op basis van een onderschikkend voegwoord
  • ειδικές προτάσεις (aanvullingszin)
    • onderwerpszin
    • lijdendvoorwerpszin
    • meewerkendvoorwerpszin
  • βουλητικές ειδικές προτάσεις (wenszin)
    • onderwerpszin
    • lijdendvoorwerpszin
    • meewerkendvoorwerpszin
  • ενδοιαστικές προτάσεις (bijzin van vrezen)
    • onderwerpszin
    • lijdendvoorwerpszin
    • meewerkendvoorwerpszin
  • πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις (afhankelijke vraagzinnen)
    • onderwerpszin
    • lijdendvoorwerpszin
    • meewerkendvoorwerpszin
    • betrekkelijke bijzin
  • bijwoordelijke bijzin
    • Αιτιολογικές προτάσεις (causale bijzin)
    • Τελικές προτάσεις (ή του σκόπου) (finale bijzin)
    • Αποτελεσματικές (ή συμπερασματικές) προτάσεις (consecutieve bijzin)
    • Υποθετικές προτάσεις (conditionele bijzin)
    • Εναντιωματικές και παραχωρητικές προτάσεις (concessieve bijzin)
    • Χρονικές προτάσεις (temporele bijzin)
    • Αναφορικές προτάσεις (betrekkelijke bijzin)
      • onderwerpszin
      • naamwoordelijk deel van het gezegde
      • lijdendvoorwerpszin
      • meewerkendvoorwerpszin
      • bijvoeglijke bijzin
      • betrekkelijke bijwoordelijke bijzin
    • vraagzin indirecte rede