Naar inhoud springen

Leer jezelf ecologisch tuinieren/Sint-janskruid

Uit Wikibooks

Ecologisch tuinieren

Inleiding
De tuinkalender
Register
Wat zijn planten
Algemene begrippen
Sorteringslijsten
Grondbewerking
Plantkunde
Vermeerderen
Plantenfamilies
Geslachten
Soorten
Plantenziekten
Problemen
Het dierenleven
De moestuin
De kruidentuin
De boomgaard
De siertuin
De speeltuin
1 2 3 4 5

Klik op een foto voor een vergroting. Ander gewas? Zoek in het Register.


Alle families?
Familie: Hertshooi (Hypericaceae)
Geslacht: Hertshooi
Soort: Hypericum perforatum
Stengel/Tak: Heeft een ronde stengel met tot twee smalle lijsten.
Blad: De kale, elliptisch tot eironde, gaafrandige, 1,5-3 cm lange bladeren hebben talrijke doorzichtige punten en een stompe bladvoet. De doorzichtige puntjes zijn gevuld met etherische olie.
Bloei:

Bloem:
Meer van dezelfde kleur?
Juni tot september. Het kruid bloeit rond het Sint-Jansfeest op 24 juni, de tijd dat de zon op zijn hoogst staat.

Goudgele bloemen. De kroonbladen zijn 1-1,6 cm lang. De kelkbladen zijn lancetvormig, spits en gaafrandig. De kroonbladen hebben weinig zwarte punten. De bloeiwijze is een tuil.
Vrucht: De vrucht is een doosvrucht met, uitsluitend lange, klierstrepen (vittae).
Hoogte/Lengte:
Meer van dezelfde hoogte?
± 20-85 cm.
Bodem:
Meer onder dezelfde omstandigheden?
Verklaring van gebruikte afkortingen/symbolen bij zon/water.
Grondsoort: Grazige, voedselrijke plaatsen. Zon Water
Lokken: Deze plant lokt en/of is vatbaar voor bijen en vlinders.
Geneeskracht: Wordt als geneeskrachtig gezien bij depressie. Verschillende stoffen in sint-janskruid kunnen verantwoordelijk zijn voor de aan fytotherapeutische bereidingen van deze plant toegeschreven antidepressieve effecten. De hypericinen worden als de belangrijkste psychoactieve stoffen in de plant beschouwd, met name gaat het dan om hypericine, pseudohypericine en hyperforine. De meeste wetenschappelijke studies met Hypericum zijn uitgevoerd met een op 0,3% hypericine gestandaardiseerd extract, waaraan in de medische literatuur gerefereerd wordt als "LI 160". Een aantal gestandaardiseerde hypericumproducten op de markt zijn gemodelleerd naar dit voorbeeld en zijn eveneens gestandaardiseerd op 0,3% hypericine.

De samenstelling van de verschillende sint-janskruidpreparaten varieert sterk. Sommige bevatten alleen hypericine, maar blijken toch werkzaam.[3] Sint-janskruid remt, net als de conventionele antidepressiva, de neuronale heropname van serotonine, noradrenaline en dopamine. Tevens remt het de heropname van GABA en L-glutamaat.[4] Ongeveer 20% van de hypericine wordt geabsorbeerd en komt na 1 à 2 uur in de bloedstroom. Hypericine heeft een relatief lange halfwaardetijd en blijft meer dan 24 uur in de bloedstroom. Een studie uitgevoerd bij mensen met een zware depressie liet geen effect zien van sint-janskruid.[5] Bij matige tot zware depressies is er wel bewijs voor de werkzaamheid.[6][7] Diverse kleinere studies wijzen erop dat sint-janskruid bij de behandeling van lichte tot matige depressie effectiever is dan een placebo en net zo effectief als tricyclische antidepressiva. Deze conclusie wordt ondersteund door verschillende meta-analyses en een Cochrane review. Het Nederlandse College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) heeft in 2007 een preparaat van sint-janskruid (merknaam Hyperiplant) geregistreerd als medicijn tegen een milde of matige depressie.[9] Volgens het CBG heeft de aanvrager (VSM Geneesmiddelen) de werking van het product voldoende aangetoond. Sint-janskruid wordt ook wel gebruikt als middel tegen stress en slapeloosheid. Bij slapeloosheid die niet het gevolg is van een depressie kan het echter averechts werken.

Let op!: Sint-janskruidpreparaten worden over het algemeen goed verdragen. Mogelijke bijwerkingen: maag-darmklachten, huidveranderingen (onder andere verkleuring), moeheid, rusteloosheid, duizeligheid, hoofdpijn, slapeloosheid, droge mond, fototoxisch effect. Onder invloed van UV-straling van de zonnebank of zonlicht kan het huiduitslag en roodheid veroorzaken. In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde is een casus gemeld van een patiënt met zelfmoordgedachten en agressiviteit die mogelijk verband houden met het gebruik van sint-janskruid.

Sint-janskruid kan de werking van geneesmiddelen nadelig beïnvloeden. Het versterkt de werking van het lever-enzymsysteem cytochroom P450, waardoor een aantal geneesmiddelen sneller wordt afgebroken en daardoor een geringere werking heeft. Zo kan het gebruik van sint-janskruid onder andere de werking van de anticonceptiepil verminderen. Tevens wordt de activiteit van het transporteiwit P-glycoproteïne verhoogd met eenzelfde effect. Waargenomen is dat gezondheidsproducten met sint-janskruid de werking van de volgende geneesmiddelen kunnen verminderen: Remmers van het immuunsysteem bijvoorbeeld bij orgaantransplantaties en auto-immuunziekten: ciclosporine. Daardoor kan bij mensen die een harttransplantatie hebben gehad sint-janskruid tot afstotingsreacties leiden. Antistollingsmiddelen van het coumarinetypetype, zoals acenocoumarol (o.a. Sintrom) en fenprocoumon (o.a. Marcoumar). Anti-epileptica: fenobarbital en fenytoïne. Luchtwegverwijders: theofylline. Hartglycosiden bij hartfalen en hartritmestoornissen: digoxine. Rmmers van het hiv: indinavir. Maagzuurremmers: omeprazol. Sint-janskruid kan de werking van antidepressiva beïnvloeden. Dit geldt ook indien een tricyclisch antidepressivum, bijvoorbeeld amitriptyline, bij neuropathie wordt gebruikt. Sint-janskruid verhoogt, zoals veel antidepressiva, de hoeveelheid serotonine in de hersenen. In combinatie met een MAO-remmer, een SSRI of clomipramine bestaat er hierdoor kans op het ontstaan van het serotoninesyndroom. Gelijktijdig gebruik van sint-janskruid en een antidepressivum wordt daarom afgeraden. Om deze reden is het sinds november 2001 verplicht om op de verpakking of in de bijsluiter van producten die sint-janskruid bevatten een tekst te vermelden waarin gewaarschuwd wordt voor de effecten op medicatie.

FAQ: Vragen en/of antwoorden over de Sint-janskruid?
Maan(d) Werk KK KT LT VW ZD PA RA
6 Zie oogsten en bewaren.
De gele bloemen worden bij de bloei geoogst rond het Sint-Jansfeest op 24 juni, de tijd dat de zon op zijn hoogst staat.
Wikipedia
Meer afbeeldingen over dit onderwerp vindt u in Categorie Hypericum perforatum op Wikimedia Commons
Wikipedia
Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Sint-janskruid


Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.