Leer jezelf ecologisch tuinieren/Dovenetel

Dovenetel (Lamium) is een geslacht uit de Lipbloemenfamilie (Lamiaceae).. Het geslacht bevat zowel eenjarige als meerjarige planten. Er zijn tegenwoordig ook cultivars ontwikkeld, waarin soms de bladkartels bijna weggekruisd zijn.

Dovenetel en brandnetel - mimicry

De naam dovenetel komt van de oude betekenis doof = niet werkend. De bladeren en stengels lijken sterk op die van de Brandnetel, maar hebben geen netels met mierenzuur. Dovenetels groeien in dezelfde stikstofrijke, niet te droge leefomgeving als brandnetels, bijvoorbeeld in bermen en bosranden. De meeste dieren die kennis gemaakt hebben met de brandnetel, zullen de dovenetel met rust laten.

Toch is de dovenetel vrij gemakkelijk van de brandnetel te onderscheiden:

• De bladkartels van de dovenetel zijn duidelijk 'slordiger'.
• De bladnerven van de dovenetels zijn meer geprononceerd, ook van de bovenkant gezien.
• In dovenetelblad of stengels zitten altijd wel wat roodbruine elementen: vlekjes of nerven bijvoorbeeld. Bij brandnetels komt dit nooit voor.
• De hoofdstengels van dovenetels zijn vierkant, met duidelijke ribben, terwijl brandnetelstengels maar licht geribd zijn, bijna rond.
• Dovenetels hebben karakteristieke, kleurige lipbloemen. Omdat brandnetels geen lipbloemigen zijn, hebben die een totaal andere bloeiwijze, onopvallend, geelgroen tot bruingroen.

Volksgeneeskunde

• Thee van de witte dovenetel wordt gebruikt tegen bloedarmoede, darmaandoeningen, ontstekingen en menstruatiestoornissen.
• Thee van de gele dovenetel in het badwater wordt gebruikt tegen alle urine- en blaasaandoeningen bij mannen.

Eten en drinken

• De rijpe bloemen van de witte dovenetel laten makkelijk los van de plant, waarna de heerlijke nectar er makkelijk uit te zuigen is.
• De bloemen van alle soorten zijn eetbaar. De bloemen van de witte dovenetel zijn gesuikerd lekker over vla en pudding.
• De jonge blaadjes van alle soorten zijn geschikt voor salade, in de soep, of kort gekookt, zoals spinazie.
• Van het gedroogde blad kun je thee trekken.

Soorten

• 
  Brede dovenetel (Lamium confertum)
• 
  Gestreepte dovenetel (Lamium maculatum Variegatum)
• 
  Gevlekte dovenetel (Lamium maculatum)
• 
  Hoenderbeet (Lamium amplexicaule)
• 
  Ingesneden dovenetel (Lamium hybridum)
• 
  Paarse dovenetel (Lamium purpureum)
• 
  Witte dovenetel (Lamium album)

Voorheen werden de Gele dovenetel (Lamiastrum galeobdolon) en de Bonte gele dovenetel (Lamiastrum galeobdolon 'Florentinum') ook wel tot dit geslacht gerekend.