Naar inhoud springen

Esperanto/Grammatica/Uitspraak

Uit Wikibooks
  1. Grammatica
    1. Uitspraak
    2. Zelfstandig naamwoord
    3. Bijvoeglijk naamwoord
    4. Meervoud
    5. Lijdend voorwerp
    6. Lidwoord
    7. Werkwoorden
    8. Bijwoorden
    9. Voorzetsels
    10. Woorden vormen
    11. Eigennamen
    12. Zinnen
  2. Gebruik
    1. Landen van Europa
  3. Geschiedenis
    1. Toespraak Zamenhof
  4. Waarom zou je Esperanto leren?


Het Esperanto-alfabet

[bewerken]

Het Esperanto-alfabet heeft 28 letters. Het mist de letters q, w, x en y en heeft zes letters die ons alfabet niet heeft, die echter zeer gemakkelijk te vormen zijn: ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ en ǔ. De eerste vijf worden gevormd door een accent circonflexe ('hoedje') boven de letter te plaatsen, en de laatste door een breve ('omgekeerd boogje') boven de letter te plaatsen. Elke letter duidt altijd in beginsel dezelfde klank aan.

In het Esperanto moet elke letter die geschreven staat duidelijk uitgesproken worden, en omgekeerd: elke letter die uitgesproken wordt, moet ook opgeschreven worden. Hierdoor kan elk Esperanto-woord zonder problemen gelezen worden.

Geluidsopname van het alfabet hier:   Beluister

Letter Naam Klank (IPA) Vergelijking met het Nederlands Esperanto voorbeeld
A a a Zoals de Nederlandse a in laten ami liefhebben, houden van
B bo b b zoals in bij bela mooi
C co ʦ ts zoals in tsaar celo doel
Ĉ ĉo ʧ tsj zoals in tsjoek, tsjoek ĉokolado chocolade
D do d d zoals in dozen doni geven
E e e e zoals in met egala gelijk
F fo f f zoals in fontein facila gemakkelijk
G go g k zoals in zakdoek, franse g in guerre granda groot
Ĝ ĝo g dzj zoals in het Engelse John ĝui genieten
H ho h h zoals in hallo horo uur
Ĥ ĥo x ch zoals in het Nederlandse chloor ĥoro koor
I i i ie zoals in iedere infano kind
J jo j j zoals in jaar juna jong
Ĵ ĵo ʒ zj zoals in journaal ĵurnalo krant
K ko k k zoals in koor kafo koffie
L lo l l zoals in lang lando land
M mo m m zoals in moeder maro zee
N no n n zoals in nooit nokto nacht
O o o o zoals in lopen oro goud
P po p p zoals in prijs paco vrede
R ro ɾ r zoals in radertjes rapida snel
S so s s zoals in schijnen salti springen
Ŝ ŝo ʃ sj zoals in sjaal ŝipo schip
T to t t zoals in teken tago dag
U u u oe zoals in hoed urbo stad
Ŭ ŭo w w zoals in water, komt vrijwel alleen in tweeklanken voor aŭto auto
V vo v tussen v en w in uitgesproken (fonetisch teken: ʋ) vivo leven
Z zo z z zoals in zaal zebro zebra

Tweeklanken

[bewerken]

De klank/letter 'ŭ' wordt alleen na 'a', 'e' of 'o' gebruikt. Met a/e/o en aanliggende medeklinkers vormt het een lettergreep.

De klemtoon

[bewerken]

Binnen een woord wordt 1 lettergreep met meer nadruk uitgesproken dan de andere: we zeggen dat op deze lettergreep de klemtoon ligt. De klemtoon valt bij het Esperanto altijd op de voorlaatste lettergreep.

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.