Nieuwgrieks/Samengestelde zinnen
Het gebruik van de aanvoegende wijs vind je op de pagina over de aanvoegende wijs.
Voorwaardelijke zinnen
[bewerken]Het Grieks kent 4 soorten voorwaardelijke zinnen, we herkennen ze aan de gebruikte tijden:
1° een logisch gevolg of vaststaand feit:
- αν ξέρεις Αγγλικά είσαι κατάλληλη για τη δουλειά αυτή "als je Engels kent, ben je geschikt voor deze job"
- Beide werkwoorden staan in de tegenwoordige tijd.
2° een waarschijnlijke mogelijkheid:
- αν δεν προσέξεις, θα πέσεις "als je niet oppast, dan val je (zal je vallen)"
- αν δεις τον Πέτρο, πες του αυτό "als je Peter ziet, zeg hem dan dit"
- In de hoofdzin staat een momentane toekomende tijd, een bevel of verbod, in de bijzin αν gevolgd door een momentane aanvoegende wijs (zonder να).
3° een veronderstelling:
- αν διάβαζες το γράμμα του, θα το καταλάβαινες "als je zijn brief zou lezen, zou je het begrijpen"
- Deze zinnen worden gekenmerkt doordat we zowel in de bijzin als de hoofdzin een imperfectum vinden. In de bijzin wordt dit door αν voorafgegaan, in de hoofdzin door θα.
- αν είχες διάβασει το γράμμα του, θα καταλάβαινες "als je zijn brief zou gelezen hebben, zou je het begrijpen"
- Bij de verleden tijd van deze constructie verandert er niets in de hoofdzin, in de bijzin vinden we αν gevolgd door een verleden perfectum.
4° een onmogelijkheid:
- αν είχες διαβάσει το γράμμα του, θα είχες καταλάβει "als je zijn brief zou gelezen hebben, zou je het begrepen hebben"
- Hier vinden we zowel in hoofd- als bijzin een verleden perfectum (voorafgegaan door resp. θα en αν).
De voegwoorden ότι en πως
[bewerken]In het Nederlands komen beide voegwoorden overeen met het voegwoord "dat", om de Griekse vormen correct te gebruiken delen we de werkwoorden in 5 groepen in:
1° werkwoorden zoals λέω die spreken of zeggen uitdrukken met ότι:
- ομολογώ "bekennen", ειδοποιώ "meedelen", ισχυρίζομαι "beweren", πείθω "overtuigen", καταθέτω "getuigen", φωνάζω "roepen", ...
- ο άνθρωπος λέει ότι έιναι αθώος "de man zegt dat hij onschuldig is"
2° werkwoorden zoals δείχνω die tonen of aantonen uitdrukken met ότι:
- αποδείχνω "bewijzen", φανερώνω "verduidelijken", δηλώνω "verklaren", παριστάνω "uitbeelden", ...
- το ντύσιμό του έδειχνε ότι ήταν πλούσιος "zijn kledij toonde aan dat hij rijk was"
3° werkwoorden zoals αισθάνομαι die voelen of bemerken uitdrukken met ότι:
- νιώθω "begrijpen", καταλαβαίνω "verstaan", αντιλαμβάνομαι "gewaarworden", βλέπω "zien", ακούω "horen", διαπιστώνω "vaststellen", παρατηρώ "opmerken", ...
- βλέπω ότι γράφεις ωραία "ik zie dat je mooi schrijft"
4° werkwoorden zoals γνωρίζω die weten of herkennen uitdrukken met ότι:
- ξέρω "weten", αγνοώ "onwetend zijn", μαθαίνω "vernemen", ...
- έμαθα ότι πέτυχες στις εξετάσεις σου "ik vernam dat je voor je examens slaagde"
5° werkwoorden zoals νομίζω die denken of geloven uitdrukken met πως:
- πιστεύω "geloven", υποθέτω "vermoeden", φρονώ "menen", παραδέχομαι "aannemen", συμπεραίνω "besluiten", ελπίζω "hopen", σκέπτομαι "overwegen", υποπτεύομαι "verdenken", ...
- πιστεύω πως ο Γιάννης είναι πολύ ικανός "ik geloof dat Jan heel geschikt is"
Ook het onpersoonlijke werkwoord φαίνεται "het schijnt" valt in deze groep:
- φαίνεται πως θα βρέξει "het schijnt dat het zal regenen"
>> Nieuwgrieks >> Syntaxis van de zin >> Samengestelde zinnen