Periodiek systeem/Zuurstofgroep, geschiedenis
Geschiedenis van de zuurstofgroep[Bron 1][bewerken]
Vroege ontdekkingen[bewerken]
Zwavel is al bekend sinds de oudheid en wordt zelfs in de bijbel al 15 keer genoemd. De oude Grieken kenden de stof en de Romeinen hadden zelfs mijnen voor de stof. In de middeleeuwen speelde het een belangrijke rol in de alchemistische praktijk. In de 18e en 19e eeuw toonden Louis Gay-Lussac en Louis Jacques Thénard aan dat zwavel een element is.[1]
De vroege pogingen om zuivere zuurstof te verkrijgen werden gedwarsboomd door het feit dat "lucht" een van de de vier klassieke elementen was. Tot in de 18e eeuw was dit het algemene idee over lucht. Robert Hooke, Michail Lomonosov, Ole Borch en Pierre Bayden hebben allemaal succesvol zuurstof bereid, maar waren op hun moment niet in staat het als een element te herkennen. Pas Joseph Priestley synthetiseerde het element in 1774 door zonlicht te focussen op een monster kwik(II)oxide en het vrijkomende gas te te verzamelen. Carl Wilhelm Scheele had in 1771 via dezelfde methode zuurstof gemaakt, maar hij publiceerde dat pas in 1777.[1]
Telluur is voor het eerst gevonden in 1783 door Franz Joseph Müller von Reichenstein. Hij ontdekte telluur in een mineraal dat we nu kennen als calaveriet. In eerste instantie dacht hij puur antimoon, maar testen wezen uit dat dat niet klopte. Een volgende door hem onderzochte mogelijkheid was bismutsulfide, wat ook niet overeenkwam met de uitgevoerde herkenningsreacties. Muller liet het probleem een paar jaar liggen en kwam toen tot de conclusie dat het om ene verbinding van goud ging in combinatie met een toen nog onbekend element. pondered the problem. Eventually he realized that the sample was gold bonded with an unknown element. In 1796 stuurde Müller een del van het monster naar Martin Klaproth, die het nog onbekende element zuiverde. Klaproth noemde het element telluur, naar het Latijnse woord voor "Aarde"[1]
Seleen is in 1817 ontdekt door Jöns Jacob Berzelius. Berzeluius merkte een roodbruin neerslag op bij een zwavelzuurfabriek. Men dach dat het monster arseen kon bevatten. Berzelius dacht in eersteinstantie aan telluur, maar kwam tot de conclusie dat het om een tot dan toe onbekend element ging.Het nieuwe element noemde hij seleen naar de Griekse maangodin Selene.[1][2]
Moderne ontdekkingen[bewerken]
Aan het eind van de 19e eeuw werd door Marie en Pierre Curie ontdekt dat een monster pekblende eenn vier keer hogere radioactieve sraling afgaf dan op basis van het uraniumgehalte verklaard kon worden. De Curie' s verzamelden meerdere tonnen pekblende en hadden meerdere maanden nodig om uiteindelijk een hoeveelheid van een tot dan toe onbekend element in handen te hebben. De ontdekking werd in 1898 gepubliceerd. Voor de uitvinding van de deeltjesversneller bleef de enige manier om polonium te verkrijgen het verzamelen en vervolgens zuiveren ven meerdere tonnen pekblende.[1]
De eerste pogingen om livermorium te synthetiseren dateren van 1976 en 1977. In het LBNL werd 248Cu gebombardeerd met 48Ca, helaas zonder resultaat. In 1977,1998 en 1999 werd door verschillende onderzoeksgroepen in Rusland, Duitsland en de VS eveneens onsuccesvol geprobeerd het element te bereiden. Livermorium werd vor het eerst gemaakt in 2000 in het Gezamenlijk Instituut voor Kernonderzoek in Doebna (Rusland). De eerder mislukte reactie bleek nu wel te werken:
In 2012 werd de naam van het element officieel vastgesteld, tot die tijd werd het aangeduid met de voorlopige systematische naam ununhexium (een-een-zes-ium).[1]
Etymologie[Bron 2][bewerken]
Chalcogenen[bewerken]
In de 19e eeuw is door Jöns Jacob Berzelius de huidige groep 16 met de naam "amphigenen" aan te duiden[3] omdat de elementen van deze groep makkelijk oxuzuren vormen.[4][5] In het begin van de 19e eeuw werd de naam soms gebruikt, maar vandaag de dag is dat niet meer het geval.[3] De in Engelstalige literatuur gebruikte naam chalcogenen is afgeleid van de Griekse woorden χαλκος (in de gelatiniseede vorm: chalkos) en γενές.
- χαλκος heeft als hoofdbetekenis "koper" (het metaal), maar kan ook brons (koper en tin) of messing (koper en zink) betekenen. Met dichterlijke vrijheid wordt het woord soms ook gebruikt voor "erts" of "munt".[6][7]
- Het tweede woord, γενές (genes), betekent geboren (worden) of vomen.[8]
De term "chalcogeen" werd voor het eerst gebruikt in 1932 door de researchgroep rond Wilhelm Biltz aan de Leibniz-Universiteit, Hannover.[9] In de Duitse chemische literatuur van de jaren 30 van de 20e eeuw werd de term als aanduidiing voor de zuurstofgroep populair, met name ook door de analogie met "halogeen".[10] De eerste letterlijke betekenis van chalkogeen "kopervormer", is dus misleidend, want de chalcogenen hebben geen speciale rol in de chemie van koper. Ertsvormer zou een betere vertaling zijn.[11] Het grootste deel van de metaalertsen zijn immers chalcogenides.
Zuurstof[bewerken]
De Nederlandse en Duitse naam voor dit element, zuurstof en "Sauerstoff" zijn naar de landstaal gevormde namen van de internationaal (Engels, Frans en veel andere talen) gebruikte vormen van Oxygeen, afgeleid van de Griekse woorden oxy genes, zuurvormend. De naam is toegekend op basis van de gangbare theorie over zuren, "zuren bevatten zuurstof" uit het begin van de 19e eeuw. Hoewel het idee over zuren veranderde, bleef de naam "zuurvormer" aan het element hangen.
Zwavel[bewerken]
Net als bij zuurstof hebben het Nedelands en het Duits een taaleigen vorm van de naam, interbationaal worden taalvariaties op "sulfer" gebruikt. Dat wordt kan ontleend zijn aan het Latijn (sulfurium) of aan het Sanskriet (sulvere). In beide talen was het een woord voor zwavel.
Seleen[bewerken]
Seleen is genoemd naar de Griekse maangodin, Selene, als passend bij het eerder ontdekte element telluur.
Telluur[bewerken]
De naam telluur is afgeleid van het Latijnse telus, dat "aarde"betekent.
Polonium[bewerken]
Dit element is vernoemd naar het geboorteland van Madame Curie, Polen.[12]
Livermorium[bewerken]
Livermorium is vernoemd naar het Lawrence Livermore National Laboratory.[13]
Bronnen
- ↑ Dit is een (gedeeltelijke) vertaling van de tekst in, of gebruikte gegevens zijn ontleend aan het lemma Chalcogen op de Engelse Wikipedia, paragraaf "History" zoals dit op 27 maart 2924 aanwezig was.
- ↑ Dit is een (gedeeltelijke) vertaling van de tekst in, of gebruikte gegevens zijn ontleend aan het lemma Chalcogen op de Engelse Wikipedia, paragraaf "Names_and_etymology" zoals dit op 27 maart 2924 aanwezig was.
Verwijzingen in de tekst
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 John Emsley: (2011) Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements (New) Uitgever: Oxford University Press ISBN 978-0-19-960563-7
- ↑ Trofast, Jan (September–October 2011). Berzelius' Discovery of Selenium. Chemistry International 33 (5). Geraadpleegd op 25 november 2013.
- ↑ 3,0 3,1 Jensen, William B. (1997). A Note on the Term "Chalcogen". Journal of Chemical Education 74 (9): 1063. DOI: 10.1021/ed074p1063. Gearchiveerd van origineel op October 29, 2013. Geraadpleegd op 25 november 2013.
- ↑ Oxysalt - Define Oxysalt at Dictionary.com. Dictionary.reference.com.
- ↑ Amphigen – definition of Amphigen by the Free Online Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia. Thefreedictionary.com.
- ↑ (1993) The New Shorter Oxford Dictionary p. 368 Uitgever: Oxford University Press ISBN 978-0-19-861134-9
- ↑ (2010) Electrochemistry of Metal Chalcogenides ISBN 978-3-642-03967-6
- ↑ Harper, Douglas. Online Etymology Dictionary.
- ↑ Fischer, Werner (2001). A Second Note on the Term "Chalcogen". Journal of Chemical Education 78 (10): 1333. DOI: 10.1021/ed078p1333.1.
- ↑ (2006) The History And Use of Our Earth's Chemical Elements: A Reference Guide Uitgever: Greenwood Publishing Group ISBN 978-0-313-33438-2
- ↑ Jensen, William B. (1997). A Note on the Term "Chalcogen". Journal of Chemical Education 74 (9): 1063. DOI: 10.1021/ed074p1063.
- ↑ Theodore Gray: (2011) The Elements Uitgever: Black Bay and Leventhal publishers
- ↑ Stark, Anne M (May 2012). Livermorium and Flerovium join the periodic table of elements.