Nieuwgrieks/Vervoeging 2A

Uit Wikibooks

Standaardvervoeging[bewerken]

In volgende tabellen vind je een overzicht van de onvoltooide en momentane tijden. De voltooide tijden zijn steeds regelmatig en vind je onder het voltooide aspect.

De werkwoorden van deze categorie kunnen normaal zowel op -άω als op -ώ uitgaan in de woordenboekvorm. In deze tabel bekijken we enkel de meest gebruikelijke uitgangen (de overige vind je op de pagina over de tegenwoordige tijd).

Opmerking:

  • bij het werkwoord φτουράω "zuinig zijn" zijn de vormen met -ώ, -ά, -ούμε, -ούν niet mogelijk.


μετράω   tellen onvoltooid aspect actief
Tegenw. tijd Imperfectum Toek. tijd 1 / Aanv. wijs 1 Gebiedende wijs 1
1ste pers. Enk. μετράω μετρούσα μετράω
2de pers. Enk. μετράς μετρούσες μετράς μέτρα
3de pers. Enk. μετράει μετρούσε μετράει
1ste pers. Mv. μετράμε μετρούσαμε μετράμε
2de pers. Mv. μετράτε μετρούσατε μετράτε μετράτε
3de pers. Mv. μετράνε μετρούσαν μετράνε


μετράω   tellen momentaan aspect actief
Aorist Toek. tijd 2 / Aanv. wijs 2 Gebiedende wijs 2
1ste pers. Enk. μέτρησα μετρήσω
2de pers. Enk. μέτρησες μετρήσεις μέτρησε
3de pers. Enk. μέτρησε μετρήσει
1ste pers. Mv. μετρήσαμε μετρήσουμε
2de pers. Mv. μετρήσατε μετρήσετε μετρήστε
3de pers. Mv. μέτρησαν μετρήσουν


μετράω   tellen onvoltooid aspect medio-passief
Tegenw. tijd Imperfectum Toek. tijd 1 / Aanv. wijs 1 Gebiedende wijs 1
1ste pers. Enk. μετριέμαι μετριόμουν μετριέμαι
2de pers. Enk. μετριέσαι μετριόσουν μετριέσαι   —
3de pers. Enk. μετριέται μετριόταν μετριέται
1ste pers. Mv. μετριόμαστε μετριόμαστε μετριόμαστε
2de pers. Mv. μετριέστε μετριόσαστε μετριέστε   —
3de pers. Mv. μετριούνται μετριόνταν μετριούνται


μετράω   tellen momentaan aspect medio-passief
Aorist Toek. tijd 2 / Aanv. wijs 2 Gebiedende wijs 2
1ste pers. Enk. μετρήθηκα μετρηθώ
2de pers. Enk. μετρήθηκες μετρηθείς μετρήσου
3de pers. Enk. μετρήθηκε μετρηθεί
1ste pers. Mv. μετρηθήκαμε μετρηθούμε
2de pers. Mv. μετρηθήκατε μετρηθείτε μετρηθείτε
3de pers. Mv. μετρήθηκαν μετρηθούν


onvoltooid deelwoord: μετρώντας

voltooid deelwoord: μετρημένος


Bijzondere werkwoorden[bewerken]

onregelmatige stammen[bewerken]

Hier bekijken we de werkwoorden die enkel een onregelmatige tweede of derde stam hebben. De werkwoorden met meerdere onregelmatigheden vind je in de tabel onder aan de pagina.

αντιδράω  →  αντεδρασ-   "reageren"
αποσπάω  →  απεσπασ-   "afvaardigen"
αποχαιρετάω  →  αποχαιρετισ-   "afscheid nemen"
βαράω  →  βαρεσ-   "slaan, pijnigen"
βαστάω  →  βασταξ-   "bevatten, omvatten"
βογκάω  →  βογκηξ-   "kreunen"
βουτάω  →  βουτηξ-   "soppen, onderdompelen"
βροντάω  →  βροντηξ-   "bonken"
γελάω  →  γελασ-   "lachen"
γυρνάω  →  γυρισ-   "terugkeren" (medio-passieve eerste stam: γυρίζ-)
διασπάω  →  διεσπασ-   "splitsen"
επιδράω  →  επεδρασ-   "beïnvloeden"
ζουλάω  →  ζουληξ-   "knijpen"
ζουπάω  →  ζουπηξ-   "knijpen"
κερνάω  →  κερασ-   "uitnodigen"
κρεμάω  →  κρεμασ-   "hangen"
μεθάω  →  μεθυσ-   "dronken voeren"
μηνάω  →  μηνυσ-   "informeren"
μουρμουράω  →  μουρμουρισ-   "morren"
ξερνάω  →  ξερασ-   "overgeven"
ξεχνάω  →  ξεχασ-   "vergeten"
παρακαλάω  →  παρακαλεσ-   "verzoeken"
περνάω  →  περασ-   "doorboren, oversteken"
πετάω  →  πεταξ-   "laten vallen, verspillen"
πηδάω  →  πηδηξ-   "springen"
πονάω  →  πονεσ-   "pijnigen, pijn doen"
προσπερνάω  →  προσπεασ-   "inhalen, passeren"
ρουφάω  →  ρουφηξ-   "slikken, sippen"
σχολάω  →  σχολασ-   "vrij hebben"
τραβάω  →  τραβηξ-   "trekken"
φοράω  →  φoρεσ-   "dragen (van kleding)"
φυσάω  →  φυσηξ-   "blazen"
χαλάω  →  χαλασ-   "verspillen"
χαμογελάω  →  χαμογελασ-   "glimlachen"
χωράω  →  χωρεσ-   "bevatten"


defectieve werkwoorden[bewerken]

Deze werkwoorden hebben geen tweede of derde stam:

αγωνιώ   "dood zijn" (heeft geen vervoeging op -άω)
προσδοκώ   "hopen, verwachten" (heeft geen vervoeging op -άω)
φυσομανάω   "razen"
χασκογελάω   "schaterlachen"
χρωστάω   "(iets) schuldig zijn"


intransitieve werkwoorden met voltooid deelwoord[bewerken]

Let op: verscheidene van deze voltooide deelwoorden worden niet volgens de gewone regels gevormd (zie de pagina over deelwoorden).

αγρυπνάω  →  αγρυπνισμένος   "wakker blijven"
ακουμπάω  →  ακουμπισμένος   "steunen, uitrusten"
αρχινάω  →  αρχινισμένος   "beginnen"
βαριεστάω  →  βαριεστημένος   "verveeld zijn"
γερνάω  →  γερασ- γερασμένος   "verouderen"
διψάω  →  διψασ- διψασμένος   "dorst hebben"
λιποθυμάω  →  λιποθυμισμένος   "flauw vallen"
ξεκινάω  →  ξεκινημένος   "starten"
ξενυχτάω  →  ξενυχτισμένος   "opblijven"
ξεψυχάω  →  ξεψυχισμένος   "verlangen"
πεινάω  →  πεινασ- πεινασμένος   "honger hebben"
περπατάω  →  περπατημένος   "wandelen"
προσκυνάω  →  προσκυνημένος   "aanbidden"
σταματάω  →  σταματημένος   "ophouden"


deponente werkwoorden[bewerken]

βαριέμαι  →  βαρεθ-   "zich vervelen"
καταριέμαι  →  καταραστ-   "vervloeken"


werkwoorden zonder vervoeging op -άω[bewerken]

Indien deze werkwoorden een medio-passief hebben dan gaat het uit op -ώμαι (zie vervoeging 2B). Indien geen tweede stam vermeld is, dan is deze regelmatig.

αγωνιώ   "dood zijn" (defectief)
αναδιφώ   "doorzoeken"
ανακλώ  →  ανακλασ-   ανακλαστ-   "weerkaatsen"
ανακτώ   "herwinnen"
αντανακλώ  →  αντανακλασ-   αντανακλαστ-   "weerspiegelen"
αποπλανώ   "afdwalen"
αποπλανώ   "afstuderen"
διαθλώ  →  διεθλασ-   διαθλαστ-   "breken (van het licht)"
διερευνώ   "onderzoeken"
δρω  →  δρασ-   "afwerken" (dit werkwoord heeft een augment in de aorist)
εξαρτώ   "afhankelijk maken"
επικολλώ   "aankleven, lijmen"
επιτιμώ   "terechtwijzen"
περισπώ  →  περιεσπασ-   περιεσπαθ-   "(aandacht) afleiden"
προσαρτώ   "annexeren"
προσδοκώ   "hopen, verwachten" (defectief)
σιωπώ   "stil zijn"
ωχριώ  →  ωχριασ-   "verbleken" (de ι is een afzonderlijke lettergreep; zie werkwoorden met i-klank)

Volgende werkwoorden hebben zowel een vervoeging op -άω als op -ώ maar toch een medio-passief op -ώμαι:

εκτιμάω   "appreciëren"
εξαπατάω   "bedriegen"


werkwoorden die zowel volgens 2A als 2B vervoegd kunnen worden[bewerken]

Indien geen tweede stam vermeld is, dan is deze regelmatig.

ακολουθάω/ακολουθώ   "volgen"
αναζητάω/αναζητώ   "opzoeken"
βυθομετράω/βυθομετρώ   "(diepte) peilen"
εξαπατάω/εξαπατώ   "bedriegen"
ερευνάω/ερευνώ   "onderzoeken (als wetenschapper)"
ζητάω/ζητώ   "vragen, zoeken"
καρτεράω/καρτερώ  →  καρτερεσ-   "geduldig wachten"
καταπατάω/καταπατώ   "vertrappelen"
κινάω/κινώ   "bewegen"
κληρονομάω/κληρονομώ   "erven"
λειτουργάω/λειτουργώ   "functioneren"
λησμονάω/λησμονώ   "vergeten"
μαρτυράω/μαρτυρώ   "verraden"
οδηγάω/οδηγώ   "rijden, leiden"
παρακρατάω/παρακρατώ   "inhouden, achterhouden"
προχωράω/προχωρώ   "vooruitgaan"
συγχωράω/συγχωρώ   "vergeven"
συζητάω/συζητώ   "bespreken"
τηλεφωνάω/τηλεφωνώ   "telefoneren"
χειροκροτάω/χειροκροτώ   "applaudisseren"
χρονομετράω/χρονομετρώ   "chronometreren"
ψιλολογάω/ψιλολογώ   "haarfijn onderzoeken"

deponente werkwoorden in deze groep[bewerken]

απολογιέμαι/απολογούμαι   "zich verdedigen"
αρνιέμαι/αρνούμαι   "ontkennen, weigeren"
ασχολιέμαι/ασχολούμαι   "zich bezighouden"
βρυχιέμαι/βρυχώμαι   "brullen (als een leeuw)"
διηγιέμαι/διηγούμαι   "verhalen, vertellen"
παραπονιέμαι/παραπονoύμαι  →  παραπονεθ-   "klagen"
περιπλανιέμαι/περιπλανώμαι   "ronddwalen"
πλανιέμαι/πλανώμαι   "dwalen"
φιλοτιμιέμαι/φιλοτιμούμαι   "trots zijn"
χασμουριέμαι/χασμουρούμαι   "geeuwen"


volledig onregelmatige werkwoorden[bewerken]

Sommige van deze werkwoorden kunnen ook volgens vervoeging 1A vervoegd worden al is er een voorkeur voor vervoeging 2A:

basisvorm in 2A basisvorm in 1A tweede stam derde stam voltooid deelwoord betekenis
βοσκάω / βοσκώ βόσκω βoσκησ- βοσκηθ- βοσκημένος grazen, doorbladeren
εγκαθιστώ  — εγκατεστησ- εγκατασταθ- εγκατε(α)στημένος vestigen
εφιστώ  — επεστησ-  —  — de aandacht trekken
καθιστώ  — κατεστησ-  — κατεστημένος aanstellen, installeren
κυλάω / κυλώ  — κυλησ- κυλιστ- κυλισμένος omdraaien, omkeren
λυγάω λυγίζω λυγισ-  — λυγισμένος buigen
μεθάω / μεθώ  — μεθυσα-  — μεθυσμένος dronken maken
μηνάω / μηνώ  — μηνυσ-  —-  — informeren




>> Nieuwgrieks >> Werkwoorden >> Vervoeging 2A

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.