Handboek Wikimedia Commons/Deel I Basis

Uit Wikibooks
Handboek Wikimedia Commons
Inleiding
Deel I Basis
Deel II Voor gevorderden
Afkortingen
Index

Dit deel is speciaal voor wie kennis wil maken met Commons, bestanden wil gebruiken en/of enkele bestanden wil uploaden.

In dit deel worden de basisbegrippen uitgelegd, zijn er tips voor het vinden van bestanden en wordt er uitgelegd hoe bestanden kunnen worden ge-upload en (her)gebruikt.

Om goed te kunnen meedoen en de voorbeelden uit dit wikiboek zelf te kunnen uitproberen, is het handig om:

  • Een account voor Wikimedia te hebben. U kunt een account van Wikipedia gebruiken als u dat heeft en anders (gratis en zonder verplichtingen) een nieuw account maken (zie hieronder). Dat kunt u ook gaan gebruiken voor alle zusterprojecten zoals Wikipedia, Wikibook en Wikivoyage.
  • Het account in te stellen op taal Nederlands (via Preferences/Voorkeuren bovenin).
  • Steeds ingelogd te zijn bij Commons als u met dit wikiboek aan de slag gaat.


Accounts[bewerken]

Wanneer is een account nodig: niet als eindgebruiker, voor het zoeken naar foto's, een galerij bekijken of voor het hergebruiken van bestanden; wel voor het uploaden van nieuwe bestanden, voor andere bewerkingen, deelname aan een discussie of het plaatsen van opmerkingen op een overlegpagina. Ook voor het goed kunnen benutten van dit handboek is een account nodig. Hieronder staat hoe iemand een account kan aanmaken en gebruiken.

Als u al een account hebt voor Wikipedia, Wikibooks of een ander onderdeel van de Wikimedia Foundation, gebruik die dan. Een apart account voor Commons is dan niet nodig.

Een nieuw account maken[bewerken]

  • Klik rechtsboven op "Create account".
  • Bedenk een geschikte accountnaam. U mag uw echte naam gebruiken of een alias, wat u wilt, zolang hij nog niet in gebruik is en voldoet aan de Username policy (beleid voor gebruikernamen). Een accountnaam is hoofdlettergevoelig.
    • Deze gebruikersnaam is openbaar en wordt vermeld bij alles wat u doet op Commons, bijvoorbeeld: in bestanden die u uploadt of waarvan u de bestandspagina muteert, onder uw bijdragen in discussies en in logboeken met uw bijdragen. Hij is ook vindbaar via Google.
    • Dit account is ook bruikbaar op Wikipedia, Wikibooks en andere zusterprojecten van Commons. Wel zult u steeds bij elk project apart moeten inloggen (via één klik als u al bij een ander Wikimedia-project bent aangemeld) en uw instellingen en persoonlijke pagina's beheren.
  • Vul de rest van het formulier in en klik op "Create your account". Vul ook uw e-mail-adres in. Deze blijft geheim en is ook voor andere Wikimedia-gebruikers niet zichtbaar. Zij kunnen u wel via uw e-mail benaderen als u aangeeft dat dat is toegestaan. Het voordeel van het invullen van een e-mail-adres is, dat u via uw e-mail attenderingen kan ontvangen over nieuwe mededelingen op uw overlegpagina, wijzigingen in bestandspagina's die u heeft ge-upload of bewerkt en over andere pagina's (zoals categorieën, galerijen en discussiepagina's) waar u aan heeft gewerkt of die u volgt (klik op het sterretje rechts van "Geschiedenis weergeven" om een pagina te volgen of ontvolgen: zwart = volgen, blanko = niet volgen). U kunt dan aan de hand van de links in de attenderingsmails deze nieuwe wijzigingen bekijken en eventueel actie ondernemen.
  • Bevestig uw e-mail-adres (zie uw inbox).
  • Stel de taal in op Nederlands (als u bent ingelogd: via Preferences rechts boven, onder het poppetje). In dit Handboek wordt ervan uitgegaan dat de ingestelde taal Nederlands is, dat voor het Uiterlijk gebruik gemaakt wordt van de nieuwste lay-out [Vector (2022)] en dat voor de rest de basis-instellingen zijn behouden.
  • Stel ook de andere voorkeuren naar uw wens in. Meer informatie over instellingen (in het Engels): zie de link rechtsboven naar Hulp.

Als het goed is, ziet u nu bovenaan een (rode) link naar uw gebruikersnaam staan. Klik daar op. U komt nu op uw eigen gebruikerspagina, op de voorpagina ervan.

  • Richt uw voorpagina in. Uw voorpagina is uw visistekaartje. Als iemand op Commons een indruk van u wilt krijgen, gaat hij/zij naar deze pagina.
    • Vermeld graag minimaal de talen die u beheerst. De discussies zijn meestal in het Engels, maar soms is het handig om te weten dat iemand ook in een andere taal thuis is, bijvoorbeeld als men iets op uw Overleg-pagina wil bespreken. Ook is het handig om te weten in welke mate iemand een taal beheerst. Het vermelden van uw taalvaardigheid kan door bovenin op uw voorpagina het template te zetten: {{#babel:nl-N|en-2|de-1|fr-1}}. Wijzig de template naar uw eigen taalvaardigheid. In dit voorbeeld: nl-N = Nederlands is uw moedertaal, Engels beheerst u op niveau 2 en Duits en Frans op basis-niveau. Voor de betekenis van de codes zie Category:User nl-N, voor meer taalcodes zie Commons:Babel. Meer talen kunt u toevoegen door "|xx-n" toe te voegen (vul ipv "xx" de taalcode in, ipv "n" het niveau). Als u een taal niet beheerst, haal dan die code weg, inclusief de "|" ervóór.
    • Daarnaast kunt u iets over uzelf vertellen, links naar uw eigen uploads plaatsen, en/of uw favoriete foto's delen, wat u wilt, maar wel graag in het Engels. De pagina is van u en in principe bent u de enige die hem muteert, tenzij er zaken op staan die niet door de beugel kunnen.
    • U kunt aangeven in welke onderwerpen u geïnteresseerd bent door een ondercategorie te kiezen uit Category:Users by interest. Zet deze categorie via "Bewerken" onderaan uw voorpagina: kopieer Category:Users interested in XXX, zet die onderaan de bewerkingspagina met [[]] eromheen, dus [[Category:Users interested in XXX]], en sla de pagina op.
  • Zo'n "voorpagina" kunt u ook inrichten voor alle onderdelen van Wikimedia tegelijk, via Meta-Wikimedia, ook in het Engels. Dan hoeft u niet voor elk onderdeel waarop u actief bent opnieuw zo'n pagina te maken (dat mag overigens wel).

Let op: Als u zich op Commons of op één van de zuster-projeten misdraagt, zult u eerst een waarschuwing krijgen, bij herhaald slecht gedrag zal uw account worden geblokkeerd voor kortere of langere tijd. Zie Commons:Blokkeerbeleid voor meer informatie.

Terminologie[bewerken]

  • Bestandspagina (file description page): bestaat uit één afbeelding, geluidsfragment, video, grafiek of ander medium, met alle gegevens die daarover bekend zijn: titel, beschrijving, maker, uploader, licentievoorwaarden, categorieën, geschiedenis, bestandsgebruik (in welke zusterprojecten dit bestand is opgenomen, bijvoorbeeld in Wikipedia) en overleg over dit bestand (zie de tab Overleg bovenin). Klik in Commons in de linkerkolom op "Willekeurig bestand" voor een voorbeeld.
  • Categorie (category)
    • Zie Commons:Categories voor de hoofdpagina over dit onderwerp.
    • Een categorie is een trefwoord uit het gestructureerde trefwoordensysteem dat in Commons wordt gebruikt. Alle bestanden over één onderwerp staan zo bij elkaar. Zie bijvoorbeeld Category:Horses. Vóórdat een categorie wordt toegekend, moet hij al bestaan; je kunt dus niet zelf zomaar een categorie verzinnen. "Gestructureerd" betekent dat er een hiërarchisch stelsel is, met bovenliggende (parent category) en onder-categorieën (subcategory). Elke categorie heeft ten minste één bovenliggende categorie, een categorie waar hij onderdeel van uitmaakt. Bijvoorbeeld: paarden (horses) zijn zoogdieren (mammals); de categorie voor paarden is dan een onder-categorie en die voor zoogdieren (in dit geval "Mammals by common named groups") is de bovenliggende categorie. In een categorie-pagina staan de bovenliggende categorieën onderaan; onder-categorieën staan als een overzicht bovenaan in een categorie-pagina; zo kun je gemakkelijk naar verwante bestanden zoeken.
  • Galerij (Gallery)
    • Zie Commons:Galleries voor de hoofdpagina over dit onderwerp.
    • Een galerij (gallery) is een overzicht met bestanden over een bepaald onderwerp. Een galerij kan vele invalshoeken hebben, bijvoorbeeld de mooiste foto's over een onderwerp (zoals Gevelstenen in Nederland), een overzicht van de ondercategorieën als het om een grote hoofdcategorie gaat (zie bijvoorbeeld Horses), een overzicht van alle werken van een schilder (zie bijvoorbeeld Pieter Bruegel (I)), een presentatie van een stad (Brussel) of het bezit van een museum (Rijksmuseum Amsterdam/Collections, in dit geval met onderpagina's). Ook galerijen hebben weer categorieën, de hoofdcategorie is Category:Gallery pages. Op categorie-pagina's staan galerijen direct onder de onder-categorieën, onder het kopje Pagina’s in categorie "XXX".
  • Afgeleide werken (Derivative works)
  • Freedom of Panorama (FOP): de vrijheid en het recht om afbeeldingen te publiceren van kunstwerken in de openbare ruimte. Dit recht verschilt per land, in ongeveer de helft van de landen bestaat dit recht zelfs helemaal niet, zie Commons:Freedom of panorama.
Hoofdlijnen FOP voor Nederland (zie Auteurswet, art. 18):
  • foto's van kunstwerken die permanent in de openbare ruimte zijn, zijn toegestaan, mits de kunstwerken herkenbaar zijn als in de openbare ruimte (dus een close-up en het wegsnijden van de achtergrond zijn niet OK); kunstwerken moeten zichtbaar zijn vanaf openbare ruimtes (dus een foto van een beeld in de (privé-)voortuin langs een straat is ook OK)
  • openbare ruimte: (1) openbare ruimtes buiten, zoals straten, pleinen, openbare parken en vrij toegankelijke natuurgebieden; (2) in openbare gebouwen (incl. treinstations), uitgezonderd scholen, musea, entreehallen van operagebouwen, bedrijven en andere gebouwen die niet vrij toegankelijk zijn voor het publiek.
  • Naamruimte (Namespaces): Woord met een dubbele punt erachter in de titel van een pagina, bijvoorbeeld: Category:, File: en User:. Zie Help:Namespaces voor de hoofdpagina over dit onderwerp.
  • Tag: een label dat leesbaar is voor een programma, o.a. licentie-tags in bestandspagina's.
  • Template
    • Zie Commons:Templates voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
    • Een template is een sjabloon dat een veelgebruikte boodschap bevat, of ter vervanging dient van een reeks van codes of categorieën. Templates worden in bestandspagina's en categorieën opgenomen en zorgen voor consistentie. Voorbeelden: een navigatiebox die vaak rechtsboven in categorieën staat (haalt informatie en een foto op uit een corresponderend item in Wikidata), een reeks van categorieën die onderling slechts weinig verschillen (bijvoorbeeld voor datum-categorieën) of boodschappen in een discussie.
  • Afkortingen die in Commons worden gebruikt: zie Afkortingen.

Zoeken[bewerken]

Zie Help:Searching voor de hoofdpagina over dit onderwerp.
Zoeken naar afbeeldingen, video- en geluidsfragmenten en andere bestanden kan op diverse manieren, zowel in Commons zelf als via andere tools.

Zoeken via het zoekveld[bewerken]

Zie CirrusSearch voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Bovenaan elke pagina in Commons (links van het midden) is een zoekveld. Na een zoekactie komt men rechtstreeks op de gewenste pagina of op een resultatenpagina waar men verder kan zoeken en ook specifieker kan zoeken.

  • Algemeen: type losse woorden, in elke taal die u wilt, in willekeurige volgorde, om bestanden te vinden. Er verschijnt nu een overzicht met afbeeldingen waarin u kunt scrollen en waaruit u kunt kiezen. Deze afbeeldingen zijn afkomstig uit bestanden in alle talen, ook als u een Nederlands zoekwoord heeft opgegeven. Er wordt alleen gezocht in de tab "Gestructureerde data" van bestanden.
  • Als u niet vindt wat u zoekt, en als u op zoek bent naar categorieën en/of galerijen, klik dan rechtsboven op "Overschakelen naar Special:Search". U komt nu in een andere module, waardoor er wordt gezocht in alle onderdelen van bestandspagina's en categorieën, behalve in de tab "Gestructureerde data". Het zoeken in deze module gebeurt echter alleen met wat wordt opgegeven: als met Nederlandse woorden wordt gezocht, worden alleen bestandspagina's en galerijen gevonden met titels of beschrijvingen waarin die Nederlandse woorden voorkomen, er wordt niet gezocht naar Engelse equivalenten. Voor het zoeken naar categorieën kan daarom beter met Engelse woorden worden gezocht omdat categorieën in de regel in het Engels zijn.
  • Om specifieker te zoeken:
    • Wie gewend is met booleaanse operatoren te werken (zoals AND, OR, NOT):
      • de uitgeschreven booleaanse operatoren werken niet; gebruik dus niet AND, OR of NOT
      • de standaard in Commons is AND; als je losse woorden in het zoekveld intypt (zonder "AND"), dan moeten zoekresultaten aan àlle zoekwoorden voldoen, de zoekwoorden mogen in willekeurige volgorde staan
      • OR kan alleen bereikt worden door meerdere zoekacties achter elkaar uit te voeren
      • NOT: gebruik het min-teken, bijvoorbeeld: katten* -kattenbak
    • termen die bij elkaar moeten voorkomen, in een bepaalde volgorde: gebruik aanhalingstekens: "xxx yyy"
    • gebruik een * om te trunceren, om te zoeken naar alle woorden die beginnen met xxx*, bijvoorbeeld: paard* vindt ook: paardenkastanje, paardje, etc.
    • gebruik "exact zoeken" (hierdoor verschijnen alleen zoekresultaten die exact aan de zoekcriteria voldoen, inclusief accenten): klik op "Bèta" rechtsbovenin het scherm (onder het poppetje), vink "Geavanceerd zoeken" aan en klik op de button "opslaan" onderaan.
  • Zoeken naar alleen bestanden:
    • Het eenvoudigste: "File:" met daarachter een of meer woorden die in de titel van de bestandspagina moeten voorkomen. Bijvoorbeeld File:Limburg levert een overzicht op van alle bestandspagina's waar "Limburg" in de titel voorkomt, of het nu om de provincie Limburg in België of Nederland gaat, of om een plaats in Duitsland.
    • Die niet in een bepaalde categorie voorkomen (not in category; alleen in combinatie met andere zoekcriteria): ga naar de betreffende categorie, klik bovenaan op de tab "Meer" en vervolgens op Search not in category. Er verschijnt nu een pagina met zoekresultaten. Pas de zoekvraag aan aan uw wensen (laat het gedeelte achter -incategory:"Category:..." staan) en zoek opnieuw. Bijvoorbeeld: katten -incategory:"Cats_of_the_ Netherlands" zoekt naar bestandspagina's waarin ergens het woord "katten" voorkomt, maar die niet zijn opgenomen in de Category:Cats in the Netherlands.
    • Die juist wel in een bepaalde (grote) categorie voorkoment: volg dezelfde procedure, maar verwijder dan het -teken voor incategory.
  • Zoeken naar categorieën:
    • Bedenk wat de naam van de juiste categorie zou moeten zijn (in het Engels). Typ in het zoekveld Category:xxxx met in plaats van xxxx de naam of een term uit de naam van de categorie. Er wordt zowel gezocht naar categorieën die zelf xxxx in de titel hebben, als naar direct bovenliggende categorieën.
    • Voor het zoeken naar categorieën waarin een bepaald woord of woordcombinatie voorkomt: category: "xxx yyy" (dus met een spatie achter ":"), bijvoorbeeld: category: "pink houses".
    • Zie Snelle start voor meer tips om de juiste categorie te vinden.
  • Zoeken naar beleid: gebruik Commons:XXX, bijvoorbeeld: Commons:Categories.
  • Zoeken naar helppagina's: gebruik Help:XXX, bijvoorbeeld: Help:Interlanguage links of Help: links (let op de spatie tussen ":" en "links")

Zoekresultaten[bewerken]

Er zijn twee modussen met de zoekresultaten:

  1. De standaard-modus: Plaatjes naast elkaar, als in een galerij; al scrollend kun je er net zoveel zien als je wilt; klik een plaatje aan en je krijg meer informatie over de file.
  2. Via Special:Search (klik op Overschakelen naar Special:Search): een lijst met zoekresultaten waarin de plaatjes onder elkaar staan, met naast en onder de plaatjes steeds links naar de bestanden en korte beschrijvingen. De standaard hoeveelheid zoekresultaten is hier 20; onderaan een resultatenpagina kunt u dat aanpassen tot 500; onderaan kunt u ook verder bladeren naar volgende resultaten. Klik op "Switch to MediaSearch" om weer terug te gaan naar de zoekresultaten in een galerij.

De sortering in pagina's met zoekresultaten is niet altijd duidelijk en die is niet aan te passen. Bovenaan verschijnen in de regel zoekresultaten die het beste aan de zoekwoorden voldoen en waarvan de zoekwoorden in de titel voorkomen.

De algemene sortering binnen categorieën is:

  1. Leestekens, zoals ' en ".
  2. Numeriek/getallen
  3. Alfabetisch - Romeins schrift
  4. Overige schriften, zoals Cyrillisch, Grieks en van Aziatische talen.

Van deze sortering kan zijn afgeweken als een vrijwilliger een truc heeft toegepast om een bestand boven- of onderaan te zetten. Dit wordt vooral bij categorieën toegepast om ondercategorieën zelf te sorteren en die onder-categorieën bovenaan te zetten waar men het meest naar zoekt (zoals de "by"-categorieën).

Zoeken via Special:MediaSearch[bewerken]

Zie Help:MediaSearch voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Een alternatief voor zoeken via het zoekvenster is zoeken via Special:MediaSearch. Dit biedt voorgeprogrammeerde mogelijkheden voor selectie/verfijning en bovendien voor sortering naar meest recente uploads. Verfijning is mogelijk naar:

  • soort bestand (zoals afbeelding, video, pdf) en daarbinnen op soort licentie, bestandstype, afbeeldingsgrootte en/of community assessments (waardering, kwaliteit)
  • soort naamruimte (zoals category, overlegpagina, creator, template).

De zoekresultaten worden alleen getoond in de standaard-modus.

Zoeken via categorieën[bewerken]

FastCCI

Veel afbeeldingen en andere media zijn opgenomen in toepasselijke categorieën. Zo staan alle media over één onderwerp in overzichten bij elkaar. Om de gewenste categorie vinden: zie Quick guide. Als u in een bepaalde categorie niet de gewenste afbeelding vindt, kunt u doorklikken naar een ondercategorie (een specifiekere categorie) of een bovenliggende categorie (een globalere categorie, die staan helemaal onderaan de gevonden pagina) en eventueel zo verder klikken. Om afbeeldingen achter elkaar groot op het scherm te krijgen, kunt u klikken op de groene button rechts (op de lijn Media in categorie "XXX") en met de pijltjestoets verder klikken.
In een categorie staan afbeeldingen van alle kwaliteiten door elkaar heen. Soms zijn er ondercategorieën voor Featured pictures, Quality images en/of Valued images over het onderwerp (zie De beste afbeeldingen nomineren voor uitleg). Andere keren zijn dat soort kwaliteitsafbeeldingen er wel, maar zijn er geen categorieën voor. In dat geval kan FastCCI uitkomst bieden. De button (zie afbeelding) staat standaard rechtsbovenin. Als die er niet is: installeer het door in uw Voorkeuren/Uitbreidingen een vinkje te zetten voor "FastCCI" en op te slaan. NB Zo vindt u niet alleen foto's uit de betreffende categorie zelf, maar ook uit ondercategorieën; het kan dan voorkomen dat er foto's worden getoond die niets met het onderwerp zelf te maken hebben, maar bijvoorbeeld afkomstig zijn van fotografen die met het onderwerp een binding hebben (bijvoorbeeld zijn geboren in die stad).

Zoeken via galerijen[bewerken]

Soms is er een galerij (gallery) beschikbaar voor het onderwerp waarover u bestanden zoekt. Als een galerij precies de naam heeft die u als zoekwoord heeft opgegeven, verschijnt die bovenaan de zoekresultaten in de Special Search modus (galerij-pagina's verschijnen niet in de MediaSearch-modus). In een galerij staat een selectie van afbeeldingen en andere media. Wellicht vindt u daar al wat u zoekt. Anders kunt u via de categorie van de galerij, of via een link onder een kopje of een foto, naar een categorie springen. Ook kunt u via een bestandspagina bij de gewenste categorie uitkomen (scroll in een bestandspagina naar beneden waar de categorieën staan), waar meer bestanden over hetzelfde onderwerp staan. Klik op de button zelf of gebruik het uitrolmenu.

Zoeken via Paginalijsten[bewerken]

Commons biedt pagina's met alfabetische lijsten waarin je kunt zoeken op beginletters.

  1. Zoeken naar pagina's: gebruik de tool All Pages om te zoeken naar bepaalde soorten pagina's, zoals bestanden, overlegpagina's, gebruikers, templates en Help-pagina's; kies de gewenste soort via "Hoofdnaamruimte".
  2. Zoeken naar categorieën: gebruik de tool Special:Categories. Vul de beginletters van een of meerdere gezochte categorieën in en klik op de button "Weergeven". Er worden niet alleen gewone categorieën weergegeven, maar ook categorieën die (nog) niet bestaan, in het rood.

Zie Special:SpecialPages#Paginalijsten voor meer mogelijkheden.

Zoeken via Wikipedia[bewerken]

Ga naar Wikipedia en kies de gewenste taal. Als een onderwerp in de Nederlandstalige Wikipedia niet voorkomt, kun je bijvoorbeeld kiezen voor de Engelse. Ga naar de pagina over het gewenste onderwerp. Klik op "hulpmiddelen" (bovenaan, rechts van het midden) en vervolgens onderaan op de link naar Wikimedia Commons. Die verwijst in de regel naar de betreffende galerijpagina (klik daar vervolgens onderaan voor de categorie) of direct naar de Commons-categorie over het onderwerp.

Zoeken via interactieve kaarten[bewerken]

Er zijn twee tools waarmee afbeeldingen via interactieve kaarten kunnen worden gezocht. NB Voor beide wordt vaak gebruik gemaakt van de geo-coördinatoren van de camera-locatie, die iets verder weg is van de gewenste lokatie. Kijk dus ook iets verder weg dan de precieze lokatie.

Voorbeeld Wikimap Toolforge
  • Wikimap: Via https://wikimap.toolforge.org/ kunt u zoeken naar Commons-afbeeldingen die op een bepaalde locatie zijn gemaakt en naar Engelstalige Wikipedia-pagina's die over die lokatie gaan. Via de geo-coördinatoren die in een bestand zijn opgenomen, worden ze via deze tool op een kaart getoond. Let op: Alléén bestanden met geo-coördinaten verschijnen op deze kaart, dat betreft een minderheid van alle beschikbare afbeeldingen in Commons. Meer informatie: Wikimap (Duits/Engels). Verklaring tekens en meer zoekmogelijkheden:
    • Commons-logo = afbeelding in Commons
    • Wereldbolletje = Engelstalige Wikipedia-pagina
    • alle afbeeldingen uit één categorie: https://wikimap.toolforge.org/?cat=Categorie-naam - vervang "Categorie-naam" door de naam van de gewenste categorie
    • alle afbeeldingen met geo-coördinatoren van één uploader: https://wikimap.toolforge.org/?user=Usernaam - vervang "Usernaam" door die van de gewenste user.
WikiShootMe
  • WikiShootme: werkt op soortgelijke wijze als Wikimap, maar gebruikt geo-coördinatoren uit de tab Gestructureerde data. Via https://wikishootme.toolforge.org/ kunt u óók zoeken naar Commons-afbeeldingen en Wikipedia-pagina's, en bovendien naar Wikidata-items. Meer informatie: meta:WikiShootMe. Betekenis van de kleuren:
    • blauw bolletje = afbeelding in Commons
    • groen bolletje = Wikidata-item met een afbeelding; klik op de link net boven de geo-coördinaten (bijna onderaan, niet altijd beschikbaar) voor de Commons-categorie met meer afbeeldingen
    • geel bolletje = Wikipedia-artikel (default: in de Engelse Wikipedia, voor de Nederlandse: klik in het menu rechtsboven)
    • rood bolletje = Wikidata-item voor de straat of andere geografische lokatie, zonder afbeelding in het Wikidata-item zelf, maar via de categorie (indien beschikbaar, zie de link net boven de geo-coördinaten) zijn er wel afbeeldingen over de lokatie.

Zoeken voor gevorderden[bewerken]

Sommige gegevens en woorden in categorieën en bestanden komen bij normale zoekacties niet voor in de zoekresulataten, zoals templates. Oplossing: zoek in het zoekvenster met:

  • insource:"xxx", waarbij xxx wordt vervangen door het gezochte, bijvoorbeeld: insource:"author=Onbekend" of insource:"date=1950-03-03". Meer informatie: Mediawiki:CirrusSearch#Insource
  • hastemplate:xxx, waarbij xxx wordt vervangen door het eerste deel van de template, bijvoorbeeld hastemplate:delete. Meer informatie: Mediawiki/Help:CirrusSearch#Hastemplate.

Navigatie[bewerken]

In Commons kan men op dezelfde manier navigeren als op andere websites: via back en forward. Daarnaast zijn er nog andere mogelijkheden:

Via de balken bovenaan[bewerken]

Helemaal bovenaan staan links naar persoonlijke pagina's en instellingen. Via het belletje is te zien welke meldingen u heeft gekregen, daarnaast is een icoon voor notificaties, o.a. bedankjes voor bewerkingen die u heeft verricht.
Daaronder staan, in categorie-, bestands- en galerijpagina's, tabs voor:

  • Overleg over deze pagina (categorie-, bestands-, galerij-pagina, e.d.). U kunt meediscussiëren of zelf een vraag of opmerkingen achterlaten over deze pagina. Maak per onderwerp een apart kopje, altijd onderaan de overige kopjes. Ping {{ping|XYZ}} in ieder geval de uploader/maker en/of anderen van wie u een reactie zou willen krijen (vul in plaats van "XYZ" de naam van de gebruiker in). Onderteken altijd met ~~~~, waardoor automatisch uw gebruikersnaam en de datum en tijd verschijnen. Zie verder: Discussies en overleg. NB Overleg over een categorie vindt vaker plaats via "Categorie bediscussiëren" (in de rechterkolom), die ook zichtbaar is op de verzamelpagina met discussies, waardoor er meer mensen getriggerd worden om deel te nemen. NB Houd er rekening mee dat een reactie soms lang op zich laat wachten.
  • Bewerken - om deze pagina te bewerken, bijvoorbeeld om categorieën of beschrijvingen toe te voegen of te wijzigen.
  • Geschiedenis weergeven: hier kunt u nakijken wat er zoal veranderd is sinds het aanmaken van deze pagina en wie (via welk account) deze wijzigingen heeft uitgevoerd. U kunt rechtstreeks naar meer informatie over dit account via de accountnaam, overleg en bijdragen. Als iemand een bewerking heeft uitgevoerd die u bijzonder waardeert, bijvoorbeeld als hij/zij een schrijffout van u heeft hersteld, klik dan op "bedanken".
  • Sterretje: hiermee kunt u aangeven dat u deze pagina (bestand, categorie, galerij-pagina) wilt volgen. Zwart = volgen, blanco = niet volgen. U krijgt mail-attenderingen als er iets wijzigt.

Via de zijbalken[bewerken]

In de zijbalk aan de linkerkant staan algemene links, naar o.a. Help-pagina's en enkele veelgebruikte snelkoppelingen. Onder "In andere talen" (niet voor bestanden) staan links naar Wikipedia-lemma's over hetzelfde onderwerp in alle talen waarin dit onderwerp voorkomt. Als er een sterretje voor staat, dan is dit lemma beoordeeld als "Goed artikel".

In de zijbalk helemaal rechts staan "hulpmiddelen", verwante pagina's speciaal voor deze pagina. Probeer ze vooral allemaal een keer uit. De meeste spreken voor zichzelf, enkele andere worden hier besproken. Voor voorbeelden: zie Category:Agriculture.

  • Onder het kopje "Handelingen":
  • Onder het kopje "Algemeen":
    • Verwijzigingen naar deze pagina: andere Commons-pagina's met links naar naar déze pagina. Dit geldt voor alle soorten pagina's, ook bijvoorbeeld voor templates.
    • Gerelateerde wijzigingen: recente wijzigingen die met deze pagina te maken hebben, bijvoorbeeld wijzigingen in de bovenliggende categorieën en bestanden die aan deze categorie zijn toegevoegd.
    • Speciale pagina's: algemene pagina met links naar allerlei niet-reguliere Commons-pagina's, zoals pagina's waar iets mee aan de hand is, lijsten met gebruikers en veelgebruikte categorieën en bestanden.
    • Permanente koppeling: geeft een link naar deze pagina die permanent toepasbaar is.
    • Paginagegevens: overzicht van deze pagina met statistische en technische gegevens.
    • Concept-URI (alleen voor bestanden): zie Uniform resource identifier
    • Deze pagina citeren (alleen voor bestanden en galerijen): geeft een overzicht van de verschillende manieren waarop een bestand geciteerd kan worden op andere wikipagina's, webpagina's of in andere documenten.
    • Crop Tool (alleen voor bestanden): tool (voor gevorderden) om foto's mee bij te snijden/uitsnedes te maken.
    • Wikidata-item: link naar het corresponderende item in Wikidata, met informatie in diverse talen over dit onderwerp, links naar items over hetzelfde onderwerp in andere Wiki-projecten (zoals Wikipedia, Wikiboek en Wikivoyage) en een foto die de lading dekt. Wikidata is de kennisbank van Wikimedia, die fungeert als centrale opslagplaats voor de gestructureerde gegevens van Wikimedia-zusterprojecten en voor de verbinding tussen die zuster-projecten.
    • Categorie bediscussiëren (alleen voor categorieën, alleen voor gevorderden): link om een discussie-pagina aan te maken voor deze categorie, bijvoorbeeld om voor te stellen om deze categorie samen te voegen met een andere, of als onduidelijk is waarom deze categorie überhaupt bestaat. Vervolg zie: Een categorie nomineren voor verwijdering (alleen bediscussiëren van een categorie werkt vrijwel op dezelfde manier als nomineren voor verwijdering).
    • Voor verwijdering nomineren (alleen voor bestanden, alleen voor gevorderden): manier om dit bestand voor te dragen voor verwijdering; hiervoor bestaan strenge regels, niet elke foto die jou niet aanstaat, kunt u laten verwijderen, zie Bestanden nomineren voor verwijdering.
  • Onder het kopje "Afdrukken/exporteren": mogelijkheden voor het downloaden en pringen van de pagina.
  • Onder het kopje "In andere projecten" (niet voor bestanden): pagina's over hetzelfde onderwerp in bijvoorbeeld Wikipedia en/of Wikivoyage (de Engelstalige).

In een bestandspagina[bewerken]

Slideshow-startbutton

In een bestandspagina kunt u op twee manieren navigeren naar verwante wikimedia-pagina's:

  • Via de links die staan vermeld bij "Bestandsgebruik" (in Commons zelf) en "Globaal bestandsgebruik" (in andere Wikimedia-projecten); zo kan men zien waar dit bestand is gebruikt, bijvoorbeeld als illustratie; soms is daar meer informatie over het bestand te vinden.
  • Via de links helemaal onderaan die naar bovenliggende categorieën verwijzen.

Tip: voor een diashow van de bestanden: klik op groene knop "Slideshow", rechts op de lijn "Media in de categorie ...", direct boven de bestandspagina's. Met de pijltjestoetsen kunt u naar een volgende of vorige foto. Aan de linkerkant staan de belangrijkste gegevens uit de betreffende bestandspagina. Zo kunt u bijvoorbeeld ook snel zien welke categorieën er zijn opgenomen zonder dat u stuk-voor-stuk alle bestandspagina's hoeft open te klikken.

In een categorie[bewerken]

  • Via de infobox rechts bovenaan (als die er is). Deze bestaat uit verschillende blokken:
    • Toepasselijke afbeeldingen, afkomstig uit deze Commons-categorie.
    • Enkele links waarbij de naam van de Commons-categorie al is ingevuld.
    • Informatie over het onderwerp.
    • Een kaart om in- en uit te zoomen, en daaronder een link met de geocoördinaten in andere soorten kaarten, waaronder Google Maps.
    • Bibliografische informatie (een selectie):
      • Het Q-nummer verwijst naar het overeenkomstige item in Wikidata, waaruit de informatie in de Infobox is samengesteld.
      • Identificatiecodes uit belangrijke andere databanken, buiten de Wikimedia-familie. NB In het Wikidata-item kunnen er nog veel meer staan.
      • Statistiek (heb veel geduld, het kan enkele minuten duren voordat de pagina is geladen): gebruik van de bestanden in andere wiki's.
      • Wikimap: een kaart met bolletjes en links naar afbeeldingen uit deze categorie; NB niet alle afbeeldingen uit deze categorie staan op de kaart, er zijn vele bestanden waarin geo-coördinaten ontbreken en die daarom niet op deze kaart staan.
      • Wikishootme: een soortgelijke kaart, waarbij:
        • geel bolletje = Wikipedia-artikel (default: in Engels, voor Nederlands klik in het menu rechtsboven)
        • rood bolletje = Wikidata-item voor de straat of andere geografische lokatie, zonder afbeelding
        • groen bolletje = Wikidata-item met een afbeelding
        • blauw bolletje = afbeelding in Commons.
  • Via de navigatiebox, een langgerekte box bovenaan (als die er is): naar dezelfde categorieën voor andere landen/provincies/locaties, zie bijvoorbeeld Category:Traditional clothing of Austria.
  • Via de links onder het kopje "Ondercategorieën" naar onderliggende categorieën. Als er vóór een ondercategorie een donker driehoekje staat: klik daar op, zodat de ondercategorieën dáárvan zichtbaar worden, en zo verder.
  • Via de links onder het kopje "Pagina's in de categorie ...." naar een galerij-pagina (als die bestaat).
  • Rechtstreeks naar bestandspagina's met afbeeldingen, films en geluidsfragmenten onder het kopje "Media in categorie ..."; als een categorie uit meer dan 200 bestanden bestaat, kunt u doorklikken via "volgende pagina" en weer terug via "vorige pagina".
  • Via de links helemaal onderaan naar de bovenliggende categorieën.
  • (Soms, bij grote categorieën) via een alfabet-reeks bovenaan: klik op het gewenste teken waarmee een bestandsnaam moet beginnen en blader zo verder, zie Category:Agriculture.

In een galerij[bewerken]

  • Naar de opgenomen afbeeldingen, films en geluidsfragmenten; op die manier kunt u ook de categorieën van die bestanden vinden en zo verder navigeren.
  • Soms zijn er links geplaatst bij de media, naar een toepasselijke categorie.

Licenties[bewerken]

Zie Licentiëring voor het Commons-hoofdartikel over dit onderwerp.
Met licenties worden in Commons de regelingen en voorwaarden bedoeld waaronder bestanden beschikbaar worden gesteld voor hergebruik. Het gaat dus om licenties waarmee uploaders toestemming geven aan hergebruikers voor het gebruiken van hun media (dus u zit u nu aan de andere kant van de tafel dan gebruikelijk is: normaliter koopt/huurt u een licentie voor het gebruik van software van een leverancier, nu bent u zelf die leverancier, hoewel u er geen geld voor krijgt). Het is niet zo, dat uploaders zomaar een willekeurige licentie mogen kiezen, zoals bijvoorbeeld wel bij Flickr kan. Commons stelt daar voorwaarden aan omdat alle media vrij en voor alle doeleinden (inclusief commerciële) gebruikt moeten kunnen worden. Als u daar als maker niet mee akkoord gaat, dan kunt u uw foto's (of andere bestanden) niet uploaden in Commons.

Voorwaarden[bewerken]

Makers moeten toestaan dat hun bestanden:

  • hergebruikt mogen worden voor alle doeleinden, ook commerciële;
  • gebruikt worden voor afgeleide werken, zoals uitvergrotingen, collages en bewerkingen met bijvoorbeeld een tekenprogramma; die nieuwe werken moeten overigens weer onder dezelfde voorwaarden hergebruikt mogen worden.

Licentietags[bewerken]

Bij het uploaden moet(en) de juiste licentietag(s) vermeld worden. Voor standaard-uploads van media die u zelf heeft gemaakt, gebeurt dat automatisch. Maar voor andere uploads moet u de juiste tag zelf toevoegen. Dit doet u door bij het uploaden achtereenvolgens te klikken op: "Dit bestand is niet mijn eigen werk" en vervolgens vaak: Een andere reden dan hierboven genoemd. Veel gebruikte licentie-tags zijn (ook steeds in deze combinatie èn met de accolades; èn een tag moet zowel gelden voor de kunstenaar (als een kunstwerk is afgebeeld) als voor de fotograaf):

  • {{cc-by-sa-4.0|Naam maker}} {{onderst:OP}} als het gaat om een foto met toestemming van de fotograaf en/of kunstenaar of hun rechtsopvolger(s), waarvoor u direct na het uploaden een e-mail verstuurt met die toestemming naar permissions-nl@wikimedia.org; zie Commons:Volunteer Response Team/OTRS voor meer informatie over deze procedure;
  • {{PD-old-70-1923|yyyy}} voor media waarvan de maker meer dan 70 jaar geleden is overleden (Europees auteursrecht) en de media ten minste 95 jaar oud zijn (Amerikaans auteursrecht); yyyy = sterfjaar
  • {{PD-old-100-1923}} voor media waarvan de maker meer dan 100 jaar geleden is overleden (zodat ze ook kunnen worden gebruikt in landen waarin de verjaringstermijn 100 jaar is, zoals Mexico);
  • {{PD-old-assumed}} {{PD-1923}} voor media die ten minste 120 jaar oud zijn en u niet weet wanneer de maker is overleden;
  • {{PD-old-70-expired}} voor media die ten minste 190 jaar oud zijn en u niet weet wanneer de maker is overleden;
  • {{PD-anon-70-EU}} voor werken die ten minste 95 jaar geleden zijn gepubliceerd (bijvoorbeeld als ansichtkaart of als illustratie in een boek of tijdschriftartikel; NB geen 70 maar 95 jaar i.v.m. Amerikaans auteursrecht) in een land van de Europese Unie èn de maker anoniem is gebleven.
  • {{PD-Art|PD-old-auto-expired|deathyear=yyyy}} voor foto's van tweedimensionale kunstwerken (zoals schilderijen en tekeningen) waarvan de kunstenaar meer dan 100 jaar geleden is overleden. NB Voor foto's van tweedimensionale kunstwerken die in het publieke domein zijn, is geen toestemming van de fotograaf nodig om ze te publiceren.
  • Zie Template:PD-ineligible voor de juiste tag voor allerlei soorten afbeeldingen waarvoor geen auteursrecht bestaat, van chemische formules en eenvoudige logo's tot verkeersborden en eenvoudige geometrische figuren. Deze tag wordt ook gebruikt voor Nederlandse pasfoto's die bedoeld zijn voor paspoorten en andere identiteitsbewijzen.

Meer[bewerken]

Categorieën - Basis[bewerken]

Zie Categorieën - Basis.

Uploaden[bewerken]

Zie Uploaden.

Gebruiken[bewerken]

Zie Commons:First steps/Reuse en Commons:Hergebruik van inhoud buiten Wikimedia voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.

Een foto, film, geluidsfragment of ander medium uit Commons kunt u gebruiken waar u wilt, mits u zich aan de licentievoorwaarden uit het betreffende bestand houdt. De procedure is als volgt:

  1. Zoek een geschikt bestand uit.
  2. Kies hoe u dit bestand wilt gebruiken. Daarvoor staat er direct onder de titel van de bestandspagina (als u bent ingelogd) of naast de foto een balk/rij met buttons voor de mogelijkheden (als die er niet staat: klik op Reuse this file direct onder de bestandsnaam of ga naar Voorkeuren (bovenaan) - Uitbreidingen - Interface: Overige, vink StockPhoto aan). Er verschijnt een pop-up scherm als u één ervan aanklikt.
    1. Download; kies de gewenste resolutie. De afbeelding verschijnt nu op full screen. Klik met uw rechtermuisknop om de afbeelding te downloaden. Als u dit bestand gebruikt, dient u de gegevens uit "Naamsvermelding" uit het pop-up scherm over te nemen, inclusief de licentie.
    2. Gebruik dit bestand (naast een wereldbol: ) voor gebruik op een andere website, buiten Wikimedia.
      1. Maak een kopie van de Bestandslink om het bestand embedded te gebruiken: als de afbeelding, diagram, film of het geluidsfragment in Commons wordt ge-update, zijn die veranderingen automatisch zichtbaar op uw website. Voorbeelden: betere versies van foto's en voortschrijdend inzicht of aanvullende cijfers in een grafiek zijn automatisch ook op uw website ge-update. Als u dat niet wilt, kun het bestand downloaden (zie hierboven) en het gedownloade bestand op uw website gebruiken, mits u zich daarbij aan de voorwaarden houdt.
      2. Gebruik steeds de gegevens uit "Naamsvermelding" uit het pop-up scherm om aan de licentievoorwaarden te voldoen. Zie Generator voor naamsvermelding voor een tool om dit correct te doen.
    3. Gebruik dit bestand (naast het logo van Wikipedia: ) voor gebruik in een ander Wikimediaproject, bijvoorbeeld op Wikipedia, Wikivoyage of in een Wikiboek. Kopieer de gewenste link en pas het onderschrift (het laatste deel van de link, achter "|") aan.
      1. "Miniatuur" is de standaard op Wikipedia. De afbeelding verschijnt nu aan de rechterkant van de pagina, in klein formaat.
      2. Bij gebruik van "Afbeelding" verschijnt de afbeelding paginagroot. Meestal wilt u dat niet. Dit kunt u naar elk gewenst formaat aanpassen door achter de "|" het gewenste aantal pixtels te zetten en dit af te sluiten met een "|", bijvoorbeeld [[File:Bestandsnaam.jpg|300px|Onderschrift]].
      3. Zie Help:Gebruik van bestanden voor het hoofdartikel over dit onderwerp op Wikipedia en Help:Gebruik van afbeeldingen voor dat op Wikibooks. Hier staat ook hoe u de grootte van een afbeelding kunt wijzigen en hoe u afbeeldingen links of in het midden kunt plaatsen. In andere Wikimedia-projecten werkt het op soortgelijke wijze.
        1. Aanvulling: De grootte van een foto kunt u ook wijzigen door upright=n toe te voegen achter een "|". In plaats van "n" voeg je een getal toe; hoe hoger de "n", hoe groter de foto wordt afgebeeld. Bijvoorbeeld: [[File:Jakobsbergs gård huvudbyggnad och flyglar, sept 2021.jpg|thumb|center|upright=4]].
    4. Verstuur een link: hier wordt u gevraagd om automatisch uw e-mail-account te openen. Als u dat niet wilt: gebruik een link uit het pop-up scherm van de knop "Download":
      1. "Paginalink" verwijst naar de URL van de bestandspagina
      2. "Bestandslink" verwijst naar de URL van de afbeelding.
      3. Kopieer de gewenste link om te versturen.
      4. Tip: Deze laatste URL (dus van alleen de afbeelding) kunt u ook gebruiken in Google Images en TinEy, om soortgelijke afbeeldingen te vinden (bijvoorbeeld om te onderzoeken of een bepaalde foto van internet is geplukt of inderdaad gemaakt is door de Commons-uploader). Klik In Google Images op het fototoestelletje en vul de URL in.
  3. Als u een afbeelding in een galerij in één van de Wikimedia-projecten wilt gebruiken, hoeft u alleen de naam van het bestand te kopiëren, bijvoorbeeld: File:Bestandsnaam.jpg. Op de Nederlandse Wikipedia wordt het dan nog op prijs gesteld als u "File" wijzigt in "Bestand". Zie Commons:Galleries voor het hoofdartikel over dit onderwerp op Commons.
  4. Meer mogelijkheden voor downloaden: Commons:Download tools (voor gevorderde internet-gebruikers en programmeurs).

Help[bewerken]

Commons biedt ondersteuning, antwoorden op vragen en uitleg, zowel in het Engels als (beperkter) in het Nederlands. Er zijn diverse mogelijkheden, enkele staan bovenaan in de linkerkolom op elke Commons-pagina vermeld.

  1. Het Gebruikersportaal biedt een overzicht (in het Nederlands) van veelgebruikte onderdelen.
  2. Hulp is een startpagina met Help-pagina's, inclusief een zoekveld speciaal voor Help-pagina's.
  3. De Index in dit Wikiboek.
  4. De Kroeg is een ontmoetingsplaats waar je vragen kunt stellen in het Nederlands. Hier kun je vragen stellen als je iets niet hebt kunnen vinden, bijvoorbeeld over hoe je iets doet, wat je fout hebt gedaan als het programma niet doet wat je wilt en over Nederlands, Belgisch en Surinaams (beperkt) auteursrecht. Houd er rekening mee dat het enkele dagen kan duren voordat je antwoord krijgt.
  5. Wil je sneller antwoord, of heb je een vraag voor Engelstaligen, stel je vraag dan in de Engelse tegenhanger Village pump (in het Engels). Hier zijn er verschillende afdelingen waar je je vragen kunt stellen, afhankelijk van het onderwerp, zie de rechterkolom. In het algemene gedeelte kun je bijvoorbeeld vragen wat de naam van een nieuwe categorie moet zijn als er nog geen Engelstalige hoofdcategorie is en je ook via het woordenboek of een vertaalprogramma geen eenduidige term hebt gevonden.
    1. Als je een vraag stelt in Commons:Administrators' noticeboard, meld dat dan op de overlegpagina van de gebruiker over wie je de vraag stelt; gebruik de template die staat vermeld in Template:Discussion-notice.
  6. Beslechting van geschillen met andere gebruikers, zie Commons:Dispute resolution.
  7. Als je inhoudelijke vragen over een onderwerp hebt, kijk dan of het onderwerp staat vermeld op Category:Users by interest en benader één van vermelde namen. Wellicht kan hij/zij je verder helpen.
  8. Andere contactmogelijkheden: Contactacteer ons.
Als je antwoord hebt gekregen op je vraag, bedank je uiteraard. Daarna kun je aangeven dat deze sectie gesloten kan worden door {{section resolved|~~~~}} eronder te vermelden.

Enkele problemen en hun oplossingen[bewerken]

Kijk als je een probleem tegenkomt eerst bij het betreffende onderwerp. Hier staan alleen bijzondere problemen die niet bij één beschreven onderwerp passen.

Probleem Oorzaak Oplossing
Oude situatie blijft verschijnen terwijl je een mutatie hebt uitgevoerd Commons werkt met caches, het kan soms even duren voordat de wijziging zichtbaar wordt Voor een snelle oplossing: zie Help:Purge

Epiloog: Regel uw nalatenschap![bewerken]

Veel oudere foto's en foto's van kunstwerken uit de 20e eeuw kunnen niet in Commons worden ge-upload of worden er weer uit verwijderd omdat de auteursrechten niet in orde zijn. De fotograaf is bijvoorbeeld niet bekend, of de fotograaf is wel bekend maar minder dan 70 jaar geleden overleden en zijn rechtsopvolgers zijn onvindbaar. Of de kunstenaar van een afgebeeld kunstwerk is minder dan 70 jaar geleden overleden. Of foto's en andere media zijn bij een archief afgegeven zonder licentie af te spreken; dat archief mag ze dan in de meeste gevallen wel zelf publiceren (o.b.v. de Nederlandse art. 16o Auteurswet), maar de foto's mogen niet door derden worden hergebruikt.

Gewone mensen laten alleen goederen en geld (of schulden) na, na hun overlijden. Fotografen, filmers en kunstenaars laten ook foto's, films en kunstwerken na, waarop auteursrechten rusten. Dit geldt niet alleen voor professionals maar ook voor amateurs. Als u niets daarover regelt, dan mogen anderen deze media pas 70 jaar na uw overlijden (her)gebruiken; dit geldt ook voor foto's van kunstwerken die niet aan de FOP-voorwaarden voldoen. Eerder mogen al deze media ook niet op WikimediaCommons worden ge-upload en bijvoorbeeld in Wikipedia worden gebruikt. Als u dat prima vindt, dan hoeft u niets te doen. Zeker als u en uw nabestaanden royalties van uw werk ontvangen, is dit wellicht de beste optie.

Als u echter wilt dat de maatschappij al eerder plezier van uw werk kan hebben, dan moet u actie ondernemen. Eén overweging om dat te doen is, dat er nu nog mensen leven, die beschrijvingen van uw media of kunstwerken kunnen aanvullen en er zo geen/minder informatie verloren gaat. 70 jaar na uw overlijden leven ook zij niet meer. Zij kunnen uw media ook nog in de juiste context plaatsen, op Commons of in een publicatie waarin uw media worden gebruikt of aangehaald.

En: het regelen hiervan gaat zoveel gemakkelijker als u zelf op tijd actie onderneemt, bijvoorbeeld op het moment van pensioneren. Als uw nabestaanden/rechtsopvolgers dit moeten doen, komt daar veel meer papierwerk, onderling overleg en gedoe aan te pas en het kost hen véél meer tijd.

Als u besluit dat uw foto's, andere media of foto's van uw kunstwerken (gemaakt door uzelf of door willekeurige anderen) eerder hergebruikt mogen worden, zijn de opties:

  1. Zelf (een selectie van) uw media uploaden op Wikimedia Commons.
    1. Regel dat goed. Zeker als u een bekend fotograaf, filmer of kunstenaar bent, kunnen Commons-administrators er nog wel eens aan twijfelen of u het wel echt zelf bent. Iedereen kan immers een account aanmaken met willekeurig elke naam. Stuur daarom voor de zekerheid een e-mail vanaf uw persoonlijke e-mail-adres naar Volunteer Response Team (via permissions-nl@wikimedia.org in het Nederlands) met daarin uw accountnaam (bij voorkeur één die dezelfde is als uw echte naam) en de mededeling dat u besloten hebt om uw eigen media (foto's, films, foto's van uw kunstwerken) via dit account te uploaden.
    2. Ook als u niet zelf de media uploadt, maar dat door een assistent (familielid, kennis, werknemer) laat doen, dient u een dergelijke e-mail naar Volunteer Response Team te sturen, bovendien met een verklaring en uitleg van de situatie.
  2. Uw foto's of films op een eigen website plaatsen, waarop duidelijk vermeld staat wat de licentie is waaronder ze beschikbaar zijn; als u wilt dat ze op Commons kunnen worden ge-upload, dan met een licentie die overeenkomt met de in Commons toegestane licenties. Dan kunnen anderen desgewenst uw media uploaden in Commons.
  3. (Een selectie van) uw media delen via Flickr (foto's) en/of Youtube (films), waarbij u de juiste licentie kiest, afhankelijk van uw wensen. Als u wilt dat uw media ook op Commons ge-upload kunnen worden, kies dan een licentie die overeenkomt met de in Commons toegestane licenties. Verzoek: vermeld SVP ook een licentie als u foto's op andere social media deelt, zoals op Facebook en Instagram, en u wilt toestaan dat ze hergebruikt mogen worden; kies er dan één uit dit overzicht; als u niets vermeldt, geldt "alle rechten voorbehouden" en mogen anderen alleen een link naar uw foto('s) vermelden, verder niets.
  4. Voor kunstenaars: via een verklaring aan Volunteer Response Team van Commons (via permissions-nl@wikimedia.org in het Nederlands) laten weten dat foto's van uw kunstwerken voortaan een licentie kunnen krijgen die in WikimediaCommons is toegestaan. Dit is met onmiddellijke ingang. Zorg er dan voor dat:
    1. er in Commons een categorie voor uw kunstwerken is (zie Nieuwe categorie aanmaken in het geval zo'n categorie nog niet bestaat), waarin een administrator de licentie en de details daarvan kan vermelden, vermeld deze categorie in uw mail; upload alvast enkele foto's van uw kunstwerken zodat deze categorie niet leeg is (dan wordt hij subiet na enige tijd verwijderd);
    2. u in de mail vermeldt:
      1. de juiste licentie, zie Commons toegestane licenties
      2. waarvoor deze licentie geldt: voor al uw kunstwerken of voor een welomschreven selectie ervan (bijvoorbeeld: alleen voor sculpturen en tekeningen, niet voor schilderijen); NB voor kunstwerken die in Nederland in de openbare ruimte staan, hoeft geen verklaring te worden afgegeven, hiervan mogen al foto's op Commons worden geplaatst (zie FOP).
  5. Uw foto's en/of films doneren aan een archief. Afhankelijk van uw werkterrein, de onderwerpen van uw foto's/films, uw professionele reputatie en het belang van uw media voor de maatschappij en/of de geschiedenis van een gebied, kunt u hierover contact opnemen met (in Nederland) het Nationale Archief, een provinciaal, streek- of stadsarchief, een film- of foto-museum. Wellicht is het ook mogelijk om met het betreffende archief afspraken te maken over de termijn waarop de foto's/films worden vrijgegeven, bijvoorbeeld per direct of pas nadat u bent overleden, en onder welke licentie. Dergelijke afspraken zijn in ieder geval niet mogelijk bij de hiervóór besproken opties; daar kunt u alleen met onmiddellijke ingang uw media ter beschikking stellen. Bij een archief kunt u wellicht ook de namen en contactgegevens van uw toekomstige nabestaanden/rechtsopvolgers vertrouwelijk achterlaten, zodat bij vragen over auteursrechten bekend is, waar men terecht kan.
  6. In uw testament of in een codocil opnemen wat uw wilt dat na uw overlijden de status van uw foto's, films en kunstwerken wordt: u kunt dan zelf een licentie kiezen en een termijn bepalen waarop de licenties ingaan of soepeler worden. Als u uw media bijvoorbeeld hebt gedeeld via Flickr of Youtube met een beperkte licentie, kunt u opnemen dat na uw overlijden uw nabestaanden de licentie(s) daar mogen veranderen naar een ruimere.

In alle gevallen:

  • Laat uw toekomstige nabestaanden/rechtsopvolgers weten wat u wilt en welke acties u zelf al heeft ondernomen. Houd hen op de hoogte bij veranderingen daarin.
  • Vraag hen ook om uw sterfdatum op te nemen in de betreffende Commons-categorie, en/of die sterfdatum te laten weten aan het archief aan wie u uw media heeft gedoneerd. Deze datum is belangrijk voor het berekenen van de einddatum van de auteursrechten die gelden voor uw media (die auteursrechten blijven immers ook bestaan als u een licentie hebt ingesteld). Veel Nederlandse kunstenaars en fotografen zijn opgenomen in https://rkd.nl/nl/explore/; indien van toepassing: laat uw nabestaanden ook dáár uw sterfdatum doorgeven.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.