Handboek Wikimedia Commons/Bewerken van bestanden

Benodigde voorkennis: Deel I Basis Enige ervaring met Commons (zoeken, navigeren, categorieën, eenvoudige mutaties in bestandspagina's)

Bestanden beter vindbaar maken

Zie in het algemeen: Categorieën toekennen. Categorieën zijn het belangrijkste gereedschap om bestanden terug te vinden, mits de juiste zijn toegekend.

Categorieën in bestandspagina's niet kunnen muteren: templates in plaats van categorieën

In sommige bestandpagina's is het niet mogelijk om op de reguliere manier categorieën te wijzigen die onderaan een bestandspagina staan. Dit komt omdat die op een andere manier zijn opgenomen dan op de reguliere manier, namelijk via een template. Een voorbeeld: Category:Photographs taken on jjjj-mm-dd, aan het begin van de reeks categorieën onderaan een bestandspagina. En je kunt hem niet muteren naar het juiste land (bijvoorbeeld Netherlands photographs taken on jjjj-mm-dd), je ziet hem ook niet bij de categorieën staan als je naar de tab Bewerken gaat. Dit los je als volgt op:

1. Ga naar Bewerken. In het blok Beschrijving zie je staan: |Date={{Taken on|jjjj-mm-dd}}
2. Vul de template aan met: "|location=" gevolgd door de landnaam in het Engels, bijvoorbeeld |Date={{Taken on|jjjj-mm-dd|location=Netherlands}}
3. Als je je bewerkingen opslaat, zie je onderaan dat de oude categorie is verdwenen en de nieuwe ervoor in de plaats is gekomen (mits je in je instellingen hebt aangegeven dat je Verborgen categorieën wilt weergeven; zie bovenaan: Voorkeuren - Uiterlijk - Gevorderde instellingen - Verborgen categorieën weergeven).

Gestructureerde data

Een andere mogelijkheid voor het verbeteren van de vindbaarheid van bestanden, aanvullend op categorieën, is het invullen van "Gestructureerde data" in een bestand. Je vindt dit kopje onder de afbeelding, naast "Bestandsinformatie". Als je een gewenste term om daar toe te voegen niet kunt vinden, zoek dan in Wikidata en gebruik de Q-code. Overigens is ook hier, net als bij het toekennen van categorieën het parool: wees zo specifiek mogelijk. Meer informatie: Commons:Structured data. Toepassingen:

• Hierdoor kunnen via een vrije zoekopdracht (bovenin) bestanden taalonafhankelijk worden gevonden. Als je dan bijvoorbeeld met de zoekterm straat zoekt, worden ook bestanden gevonden waarin het woord "straat" niet voorkomt, maar waarin "straat" wel in de gestructueerde data is ingevuld.
• Hierdoor verschijnen er afbeeldingen in een aparte tab bij een Wikipedia-pagina, die over hetzelfde onderwerp gaan. Het is een extra mogelijkheid om afbeeldingen te vinden. Voorlopig is het nog een proef (herfst 2022), moet je ingelogd zijn en een code hebben ingevuld op een persoonlijke pagina, zie View it! Tool. Duidelijk is, dat het invullen van deze informatie hierdoor steeds belangrijker wordt.

Beschrijvingen aanpassen - voor gevorderden

Zie Uploaden Stap 8 voor de basis-handelingen. Bijzondere handelingen:

1. "Andere versies/other versions" - voor bijvoorbeeld afgeleide werken. Als je een afbeelding uit Commons hebt bewerkt (bijvoorbeeld een uitvergroting hebt gemaakt (cropped), de afbeelding met een tekenprogramma hebt bewerkt of er een collage mee hebt gemaakt) en die bewerking ook op Commons hebt ge-upload, verwijs je in beide afbeeldingen naar de ander. Dat gaat als volgt:
   1. {{Image extracted|1=Titel bestand.jpg - zonder "File"}} voor een verwijzing naar een cropped bestand, een uitsnede van deze foto, en dit de originele versie is.
   2. {{Extracted from|Titel bestand.jpg - zonder "File"}} als dit de cropped versie is, de uitsnede, voor een verwijzing naar het oorspronkelijke bestand.
   3. {{Other versions |1=Titel bestand.jpg andere bestand}} voor een verwijzing naar een ander bestand, bijvoorbeeld als dit bestand deel uitmaakt van een collage.
   4. {{Other versions |1=Titel bestand1.jpg andere bestand|Titel bestand2.jpg|Titel bestand3.jpg}} voor een verwijzing naar meerdere ander bestanden, bijvoorbeeld als dit de collage is. NB Voor een serie foto's over één thema kun je beter een aparte categorie maken dan die foto's in "Other versions" op te nemen.
2. Verwijzingen naar Wikipedia. In een beschrijving kan het soms nuttig zijn om te verwijzen naar een Wikipedia-pagina. Doe dat met de template: {{W|Naam Wikipediapagina||nl}}.
3. Andere sjablonen gebruiken voor beschrijvingen. Het basis-sjabloon bij het uploaden via de Wizzard (= de standaard-methode), biedt een beperkt aantal velden in het blok Beschrijving, alleen de noodzakelijke: description, date, source, author, permission, other versions en other fields. Voor onder andere kunstwerken, boeken, kaarten (plattegronden) en muziekwerken bestaan veel uitgebreidere sjablonen (zie de links). Hiermee kun je gestructureerd informatie toevoegen (en ophalen uit Wikidata). Je vindt ze via het blok Pagina's van Category:Infobox templates en van Category:Description templates. Hoe te gebruiken:
   1. Ga naar de betreffende bestandspagina, naar het kopje "Beschrijving" en klik dáár op "Bewerken".
   2. Laat =={{Int:filedesc}}== staan.
   3. Verplaats alles tussen {{Information t/m onderaan de accolades sluiten}} naar een tijdelijk document (in Word, Kladblok of zo); sla de Commons-bestandspagina NIET op (het tijdelijk document desgewenst wèl!).
   4. Ga naar de gewenste template. Kopieer daar het blok dat staat vermeld onder het kopje "Gebruik", de accolades en alles wat daartussen staat, en plak dat in de bestandspagina, op de plek van het verwijderde blok.
   5. Vul de velden één voor één in, bijvoorbeeld aan de hand van het tijdelijke document met de oorspronkelijk gegevens. Hoe de velden moeten worden ingevuld, staat in het template, onder het kopje Sjabloonparameters. Ook voor de foto(graaf) kun je (extra) gegevens toevoegen, zoals voor de maker, de datum van de foto en de bijbehorende licentie dáárvan, die kan afwijken van die voor het kunstwerk, zie voor een voorbeeld File:Fregio di Giasone e Medea.
   6. Controleer of alles goed gegaan is; zo ja: sla de gegevens op. Het tijdelijke document is nu niet meer nodig.

Bestandspagina's hernoemen

Zie Commons:File renaming voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Soms heb je een schrijffout gemaakt in de titel van een bestandspagina of klopt er iets anders niet. Dan kun je een aanvraag indienen om het de titel van de bestandspagina te corrigeren. Procedure:

1. Zorg dat je bent ingelogd, ga naar de betreffende bestandspagina en klik op "Hernoemen & Vervangen" (onder Hulpmiddelen/Handelingen).
2. Lees de instructie en vul het formulier in.
3. Vul het veld "Aanvullende uitleg/reden/motivering" in het Engels in.
4. Klik op de groene knop "Vraag hernoeming aan".

Een administrator gaat er later mee aan de slag en je krijgt daarna antwoord.

Bestanden nomineren voor verwijdering

Zie Commons:Deletion policy voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Een bestand dat niet aan de voorwaarden voldoet, kun je nomineren voor verwijdering. Dat doe je in de regel door te klikken op de link naar "Voor verwijdering nomineren" in de rechterkolom van de file (onder het kopje Hulpmiddelen/Algemeen), tenzij een speciale template is vermeld. Maar je kunt niet zomaar een bestand laten verwijderen, daarvoor moet een goede reden zijn.

Redenen voor verwijdering

De meest voorkomende redenen voor verwijdering zijn :

• Voldoet niet aan de eisen van auteursrechten inclusief FOP.
  • Zie Commons:Copyright rules by territory voor een overzicht van de auteursrechten per land.
  • Zie Commons:Freedom of panorama voor FOP per land (klik door, bijvoorbeeld naar Europa).
  • De foto is van internet gestolen, niet "eigen werk" zoals de uploader beweert. Klik niet op "Voor verwijdering nomineren", maar vermeld in de tab Bewerken van het betreffende bestand: {{Copyvio|copied from the Internet|source=https:xxxxxx}} met achter "source=" de URL van de webpagina waarop de foto staat. Voor meer informatie, zie Template:Copyvio.
  • Als er een bron is genoemd, bijvoorbeeld een link naar een website of een auteursnaam die afwijkt van die van de uploader, maar er is geen bewijs van toestemming voor plaatsing op Commons (op die website staat geen toestemming en er is ook geen VRT-ticket): vermeld dan in de tab Bewerken van het bestand: {{subst:npd}}.
• Dubbele bestanden/duplicate files: Het kan voorkomen dat eenzelfde afbeelding twee of meer keren is ge-upload. Het moet echt precies dezelfde afbeelding zijn, met dezelfde extensie (dezelfde foto maar met een andere extensie, zoals jpg, png en tif, mogen alle blijven bestaan!). Kleine verschillen gelden al als een andere foto. Werkwijze:

1. Beoordeel welk bestand moet worden behouden en welke verwijderd kan worden. Let daarbij op kwaliteit, grootte en het aantal malen dat een bestand is gebruikt, bijvoorbeeld op Wikipedia. Als daarin geen verschillen zijn, wordt het bestand dat het laatst is ge-upload genomineerd voor verwijdering. Als de éne foto scherper/mooier is en de andere een hogere resolutie heeft, dan worden beide bewaard.
2. Als beide bestanden worden gebruikt: wijzig dan in de betreffende Wikipedia('s) (of andere projecten waarin het bestand is gebruikt) de bestandsnaam naar die wordt behouden.
3. Neem de extra informatie (zoals in de beschrijving, categorieën) uit de te verwijderen bestandspagina over in de te behouden bestandspagina.
4. Ga in het het te verwijderen bestand naar de tab Bewerken en vermeld bovenaan de template {{Duplicate|File: te behouden file.jpg}}. Vermeld de naam van de te behouden bestandspagina in plaats van "File: te behouden file.jpg". NB Gebruik in dit geval dus NIET de link naar "Voor verwijdering nomineren".

• Voldoet niet aan de project scope (project-doelen). Zie Commons:Project scope voor het hoofdartikel over dit onderwerp. Het belangrijkste onderdeel van de project scope is dat afbeeldingen en andere media van educatieve waarde dienen te zijn, in de ruimste zin des woords: leerzaam, van realistisch nut voor educatieve doeleinden, kennis verschaffend, informatief, instructief. NB Bestanden die worden gebruikt in Wikipedia, Wikibooks, Wikivoyage of een ander Wikimedia-project worden altijd houden, óók als ze 'out of scope' lijken te zijn, tenzij het auteursrecht wordt geschonden. Voorbeelden van foto's die out of scope zijn:
  • Persoonlijke foto's, bijvoorbeeld van feestjes, familiefoto's en/of foto's van vrienden, vakantiekiekjes.
  • Portretfoto's:
    • van mensen zonder naam en zonder verdere toelichting waarom deze foto zo bijzonder is
    • van mensen met naam die niet bekend zijn (non-notable persons).
  • Foto's van zelfgemaakte kunstwerken, bijvoorbeeld om iemand als kunstenaar te promoten.
  • Media die bedoeld zijn voor advertentie-doeleinden en/of zelfpromotie.

Geef als reden in het pop-up scherm van de link "Voor verwijdering nomineren" aan, dat je het bestand wilt verwijderen omdat hij niet aan de project scope voldoet, en meldt waarom hij daar niet aan voldoet. Voorbeelden van redenen (altijd in het Engels, de beoordelaars en commentatoren zijn in de regel Engeltalig) - NB controleer altijd of de reden die je opgeeft wel helemaal klopt!

• Not realistically useful for educational purpose
• Unused and out of COM:SCOPE selfies and other personal images
• Out of scope - personal photo
• Unused photo of non-notable person, no educational value, out of scope
• [[c: Commons:CSD#F10|CSD F10]] (personal photos by non-contributors) (NB Editors en anderen contributors, mogen één of enkele persoonlijke foto's op hun persoonlijke pagina plaatsen.)

• Afbeeldingen van slechte kwaliteit: met verkeerde belichting/overbelicht/onderbelicht, bewogen, vaag, scheef/scheve horizon, waarop het onderwerp is afgesneden (half erop staat), zeker als er al soortgelijke foto's van betere kwaliteit zijn. Hoe zeldzamer de foto/het medium, hoe coulanter we kunnen zijn wat betreft kwaliteit; dit is mede afhankelijk van de andere media over dit onderwerp in Commons (een foto over een zeldzaam onderwerp, hoe slecht ook, zal eerder kunnen blijven dan één waarvan al vele andere foto's zijn). Vermeld in de verwijder-aanvraag welke foto('s) er op lijken waardoor deze kan worden verwijderd. Gebruik als reden bijvoorbeeld:
  • Poor-quality image that has no realistic educational value (+ vermeld die andere file van betere kwaliteit)
  • Blurred image.
• Voldoet aan een reden voor "speedy deletion", zie Commons:Criteria for speedy deletion. Vermeld via de tab Bewerken het bijbehorende template {{Speedydelete|reason}} en vermeld in het tweede deel de reden voor verwijdering. Zie Template:Speedydelete voor achtergrondinformatie bij deze tag. Gebruik deze tag zeer spaarzaam, en alleen als je 100% zeker van je zaak bent; de regel is om een Verwijderverzoek via de link "Voor verwijdering nomineren" in te stellen.

Verwijderverzoek via de link Voor verwijdering nomineren

Als je een bestand nomineert voor verwijdering via de link in de rechterkolom Voor verwijdering nomineren, je de reden hebt ingevuld en op de button "Volgende" klikt, worden de volgende acties uitgevoerd:

1. Er wordt een pagina aangemaakt voor dit verwijderverzoek. Hierop kunnen anderen hun commentaar achterlaten, aangeven dat ze het met je verzoek eens zijn of juist niet.
2. Het verwijderverzoek komt op een overzicht met soortgelijke verzoeken, zie de links onderaan Commons:Deletion requests, bij Lists of requests. Als iemand de discussiepagina voor dit bestand aanvult, wordt dat ook op het overzicht zichtbaar.
3. De uploader wordt gewaarschuwd via een bericht op zijn overlegpagina.

Als er reacties op de de discussiepagina volgen, kun je daarop reageren.
Als je per ongeluk een foto hebt genomineerd voor verwijdering en je wilt dat terugdraaien: ga naar het Deletion request en voeg *{{Withdraw}} toe met de reden voor behoud.
Na verloop van tijd beoordeelt een administrator of de aanvraag terecht was en zal hij/zij het bestand verwijderen of behouden. Hierna is de discussie gesloten. Als je deze discussiepagina bent blijven volgen (via een zwart sterretje rechts van de tab "Geschiedenis weergeven" bovenaan), dan krijg je hiervan bericht.

Meerdere bestanden tegelijk nomineren voor verwijdering

Het kan voorkomen dat meerdere of alle bestanden van een gebruiker of categorie niet aan de voorwaarden voldoen. Via VisualFileChanger kun je ze dan allemaal tegelijk nomineren voor verwijdering, in één aanvraag. Dat is voor jou handig èn voor de beoordelaars en administrators.

De beste afbeeldingen nomineren

De Commons-gemeenschap wil de beste afbeeldingen in het zonnetje zetten, ook om te stimuleren dat er goede foto's op Commons worden ge-upload. Daarvoor bestaan er drie categorieën. Als je goede foto's tegenkomt, kun je die nomineren (voor de procedures: zie steeds de hoofdartikelen) als:

• 'Featured pictures' ( Uitgelichte beelden): Afbeeldingen die door de Commons-gemeenschap zijn verkozen tot de beste op Commons, met zowel buitengewone waarde als buitengewone technische kwaliteit. Ze kunnen zowel van gebruikers als van externe bronnen (zoals externe beeldbanken) komen. Zie Commons:Featured pictures voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
• 'Quality images' ( Bijzonder goede afbeeldingen): voor afbeeldingen gemaakt door gebruikers zelf die aan hoge technische kwaliteitsstandaarden voldoen. Zie Commons:Quality images voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
• 'Valued images' ( Gewaardeerde afbeeldingen): die in het bijzonder bruikbaar zijn in andere Wikimedia-projecten (zoals Wikipedia). Ze worden beschouwd als de meest gewaardeerde illustraties in hun soort door de Commons-gemeenschap. Zie Commons:Valued images voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij het zoeken naar geschikte afbeeldingen kun je hiervan gebruik maken, vaak staan ze als categorieën in de bovenste regionen van een hoofdcategorie.

Overige mutaties in bestandspagina's

• Signaleren van foto's met watermerk: voeg {{watermark}} toe aan het bestand, net onder het Information-blok.
  • Foto's met een watermerk kun je zelf zodanig bewerken dat het watermerk verdwijnt, o.a. met behulp van de Commons:CropTool.
• Signaleren van incomplete foto's: er zit een technische hik in het upload-programma van Commons, waardoor het proces soms stopt nadat er 5 MB van een foto is ge-upload. Er verschijnt dan onderaan de foto een grijze balk. Zie Category:Incomplete JPG files (5 MB interruption). Voeg deze categorie toe aan een file als je zo'n afbeelding tegenkomt. Als het jou zelf overkomt: probeer het bestand op een ander tijdstip nogmaals te uploaden.
• Foto's van slechte kwaliteit signaleren. Dat kan op twee manieren:
  • Voeg een ondercategorie toe uit Category:Images of low quality
  • Voeg {{Low quality}} toe aan de file via de tab "Bewerken".
• Als je twijfelt aan de beschrijving, maar er onvoldoende bewijs is voor een wijziging: voeg {{Fact disputed}} toe en beschrijf je twijfels op de Overlegpagina van het bestand.
• Dezelfde mutatie(s) in meerdere bestanden tegelijk uitvoeren. Het kan bijvoorbeeld gaan om het verwijderen van templates of overbodige spaties in de beschrijving. NB Dit is alleen voor wie al veel ervaring heeft met het muteren van bestanden èn bij voorkeur enige ervaring met of kennis van programmeren heeft. Er kan zeer gemakkelijk iets fout gaan, dat alleen met veel inspanninen weer te herstellen is. Tip: Probeer dit eerst uit op één bestand, en daarna pas op meerdere tegelijk.
  • Ga naar dezelfde VisualFileChanger als je gebruikt voor massa-aanvragen voor verwijdering.
  • Vul het pop-up scherm correct in en klik op <proceed>.
  • Scroll nu bovenaan bij Action naar boven en kies "Custom replace".
  • Vermeld in de summary wat je verandert, net als je onderaan een bestand bij "Samenvatting" vermeldt als je er iets muteert.
  • Vermeld onder "Pattern to match" achter /R/ in wat er moet verdwijnen; NB.: de code moet precies kloppen!
  • Vermeld in het gele veld wat er voor in de plaats moet komen; laat dit veld leeg als je de code alleen wilt verwijderen zonder dat er iets voor in de plaats moet komen.
  • Selecteer de bestanden waarvoor de mutatie moet gelden.
  • Controleer of alles correct is ingevuld.
  • Klik onderaan op de groene button om de wijzigingen door te voeren.
  • Controleer mbv een steekproef of de correcties correct zijn uitgevoerd.
• Gespiegelde foto: download de foto naar de harde schijf van je eigen pc/laptop, pas hem aan via Paint of een fotobewerkingsprogramma en sla hem onder dezelfde naam op. Ga nu opnieuw naar het bestand in Commons, scroll naar de Bestandsgeschiedenis en klik op "Een nieuwe versie van dit bestand uploaden". Vul onder het kopje "Bronbestand" de bestandsnaam op je harde schijf in en onder "Bestandsbeschrijving" de reden (bijvoorbeeld: "Gespiegeld - origineel was gespiegeld afgedrukt") en klik onderaan op "Bestand uploaden".