Wikijunior:Kriebelbeestjes/Mier

Mier

Wat is dit voor beestje?

De mier is een insect dat leeft onder de grond. Mieren leven in een kolonie of nest, net als de bij, de hommel en de wesp. De mierenkoningin en de mannetjes hebben vleugels, alle andere mieren niet. Biologen denken dat mieren eigenlijk gravende wespen zijn, die geen vleugeltjes hebben omdat ze zoveel ondergronds leven.

Hoe ziet de mier eruit?

De mier is meestal bruin tot zwart van kleur, sommige mieren zijn geel, rood of zelfs groen. De mier heeft zes pootjes en aan elke poot zitten klauwtjes (twee haakvormige grijporgaantjes). Aan de twee voorpoten zitten kammen die de mier gebruikt om zijn poten en sprieten te reinigen.
De mier heeft twee lange antennes en een duidelijk gesegmenteerd lichaam, dit betekent dat het lichaam uit verschillende delen bestaat, namelijk de kop, het borststuk en het achterlijf.

Waar vind je dit beestje?

De meeste mieren in onze streken leven onder de grond, vaak onder stenen en houtblokken. Sommige soorten maken hun nest in boomstronken en er zijn soorten, zoals de bosmier, die een grote mierenhoop maken die boven de grond uitsteekt (onder de grond zit er dan nog een deel van het nest).

Wat eet het?

Mieren zijn alleseters, ze leven van fruit, jam of suiker en nectar vinden ze ook heel lekker. En dode dieren zoals insecten, maar ze zijn ook dol op zoetigheid zoals snoep. Sommige mieren verzamelen bladeren om zo paddenstoelen te kweken in het nest, die de mieren eten. Er zijn ook mieren die luizen beschermen en van voedsel voorzien. De afscheiding van de luizen is zeer zoet en mieren zijn hier dol op. Deze afscheiding wordt honingdauw genoemd.

Hoe groeit het op?

De mierenkoningin is de baas in het nest van de mieren. Ze is de enige die eitjes kan leggen. Als een eitje uitkomt komt de larve tevoorschijn. Deze wordt vertroeteld door de volwassen mieren, tot de larve verpopt. Uit de pop kruipt de volwassen mier, dit zijn meestal vrouwtjes, de werksters. De mannetjes verschijnen slechts één keer per jaar. Ze paren met de nieuwe koninginnen en sterven kort daarna. De mannetjes en de nieuwe koninginnen komen massaal tevoorschijn, ze staan bekend als vliegende mieren. Ze paren in de lucht en de koninginnen beginnen dan een nieuw nest een eindje van het oude nest. De mannetjes gaan daarna dood.

Hoe verdedigt het zichzelf?

Mieren hebben stevige kaken, sommige soorten kunnen daarmee gemeen bijten, dit zijn de zogenaamde 'bijtende' mieren. Sommige soorten mieren hebben net als bijen een angel, en kunnen pijnlijk steken, deze groep noemt men de 'stekende' mieren. Van beide groepen, bijtende mieren en stekende mieren, komen er soorten in België en Nederland voor. De gewone zwarte mieren die vaak in je tuin zitten die bijten, de rode mieren die je soms in het bos aantreft zijn stekende mieren. Mieren scheiden ook een speciaal zuur af, mierenzuur, dat een bijtend gevoel veroorzaakt.

Wat is er speciaal aan dit beestje?

Mieren zijn net padvinders, als ze lopen laten ze geursporen na die door de andere mieren gevolgd worden. Als er iets te eten ligt in het bos, kunnen de mieren zo onthouden waar het voedsel ligt. Sommige mieren zoeken niet naar voedsel maar stelen het voedsel van andere mieren uit het nest. Deze mieren worden diefmieren genoemd. Ze zijn heel klein en graven smalle tunneltjes. Als ze voedsel gestolen hebben, rennen ze door de tunnels terug naar hun eigen nest. De tunneltjes zijn te smal voor de gewone mieren, waardoor ze de diefmieren niet kunnen achtervolgen.