Periodiek systeem/Koolstofgroep, toepassingen
Koolstof
[bewerken]Koolstof wordt voornamelijk in zijn amorfe vorm toegepast. Als carbon black wordt het gebruikt als vulstof in banden waardoor ze slijtvaster worden, als geneesmiddel (norit) en als verfpigment. De productie van staal berust voor een groot deel op de reductie van ijzererts door koolstof.
In de vorm van grafiet wordt het in potloden toegepast.
Een minder vaak voorkomende vorm van koolstof, diamant, vindt toepassingen in juwelen[1] en als industrieel boor-, snij- en polijstmiddel.[2][3]
Koolstofvezel vinden talloze toepassingen vanwege hun lage gewicht in combinatie met grote sterkte gecombineerd met elastische vervormbaarheid. Onderdelen van satelieten die onderhevig zijn aan drukbelasting worden er vaak gemaakt.[4][5]
In de vorm van een groot aantal organische verbindingen wordt koolstof toegepast in plastics en medicijnen.
Silicium
[bewerken]In tegenstelling tot koolstof wordt silicium nauwelijks zichtbaar in zijn elementvorm gebruikt. In legeringen met metalen (ijzer) wordt een groot deel van elementair silicium gebruikt evenals voor de bereiding van siliconen.
Een sinds de jaren 50 van de 20e eeuw belangrijke toepassing is die van halfgeleider in (computer)chips.[4][6]
Germanium
[bewerken]Tot de jaren 50 van de 20e eeuw werd germanium veel toegepast in halfgeleiders, daarna werd het daar verevangen door silicium. [6] Detectors voor straling gebruiken nog steeds germanium. Germaniumdioxide wordt gebruikt in de glasvezeltechniek en groothoeklenzen voor camera's. Een klein beetje germanium in zilver, deze legering wordt "Argentium" genoemd, maakt zilver beter bestand tegen corrosie en elimineert ook een aantal nadelen van de eerder gebruikte koperlegering.[1]
|
| 18e-eeuwse peautere voedingsbeker met donkergrijs/zwart patina |
Tin
[bewerken]Soldeertin is de belangrijkste toepassing voor tin: 50% van de tinproductie wordt hiervoor gebruikt. Blik (ijzer of staal met een coating van tin) is voor 20% verantwoordelijk voor het gebruik van tin, al wordt dat in verband met de giftigheid van tin niet meer door de conserven-industrie gebruikt.
Tin vormt ook een bestanddeel van diverse legeringen. Peauter, een legering van tin en lood, is een tijd onder de naam "tin" in gebruik geweest als voor huishoud-artikelen en bijvoorbeeld drinkgerei.
Tin(IV)oxide wordt al duizenden jaren in keramiek toegepast. Cobalt(II)stannaat(II) wordt als pigment gebruikt: ceruleumblauw.[1]
Lood
[bewerken]80% van de het wereldwijd geproduceerde lood wordt gebruikt in de loodaccu. Andere toepassingen van lood zijn: gewichten, pigmenten en afscherming tegen radioactieve straling. In het verleden werd het in de vorm van tetra-ethyllood aan benzine toegevoegd. Sinds de jaren 90 van de 20e eeuw is, in verband met de giftigheid van lood, overgeschakeld op vervangers van deze verbinding.[7]
Bronnen
[bewerken]- ↑ Deze paragraaf is een vertaling van de tekst in het lemma Carbon group op de Engelse Wikipedia, paragraaf "Applications" zoals deze op 29 november 2023 aanwezig was.
Verwijzingen in de tekst
[bewerken]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Citefout: Onjuist label
<ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naamNature's Building Blocks - ↑ (en) Innovative Superhard Materials and Sustainable Coatings for Advanced Manufacturing, Google Boeken
- ↑ (en) Handbook of Ceramic Grinding and Polishing, Google Boeken
- ↑ 4,0 4,1 Galan, Mark (1992). Structure of Matter.. ISBN: 0-809-49663-1.
- ↑ (en) The Nature of Diamonds blz. 34, Google Boeken
- ↑ 6,0 6,1 Citefout: Onjuist label
<ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naamThe Disappearing Spoon - ↑ Blum, Deborah (2010). The Poisoner's Handbook.