- Paragnost - iemand die - vaak zelfverklaard - paranormaal begaafd zou zijn. Volgens parapsychologisch onderzoek zijn er weliswaar veel mensen die zich paragnost noemen, maar slechts weinigen die het werkelijk zijn. De verwachtingen van een cliënt bij een consultatie van een paragnost zijn vaak hooggespannen en overdreven en de wazige uitspraken die de paragnost doet worden onkritisch en dweperig geloofd. Een potentieel ongezonde psychologische situatie dus, zeker als de paragnost advies geeft over toekomst, relaties, werk, gezondheid enzovoort. Er zijn aan de andere kant wel gevallen bekend waarbij begaafde paragnosten hulp konden bieden bij vermissingen en misdrijven.
Paranormale therapeuten (genezers) leveren in tegenstelling tot de meeste paragnosten doorgaans veel betere prestaties. Zij zijn georganiseerd in beroepsverenigingen en onderworpen aan tuchtrecht en prijsafspraken.
- Paranormaal - Een waarneming kan volgens Dr. J.L.F. Gerding van het Parapsychologisch Instituut in Utrecht "paranormaal" genoemd worden als 1) er getuigen zijn; 2) er controle mogelijk is in een concrete situatie; 3) er voldoende specifieke overeenkomsten zijn met de werkelijkheid; 4) de ervaring niet kan berusten op normale waarneming; 5) het waargenomene niet op basis van redeneren of verwachting kon worden afgeleid; 6) het waargenomene niet door iemand zelf ‘waar gemaakt’ wordt; 7) er weinig tijd verloopt tussen de paranormale waarneming en de gebeurtenis; 8) er geen bedrog is.
- Paranormale begaafdheid - Paranormale vermogens zijn volgens onderzoek bij de meeste 'normale' mensen latent aanwezig. Bij experimenten doen zij het volgens Dr. J.L.F. Gerding vaak even goed als bij sommigen die zich 'paragnost' noemen. Die benaming reserveren parapsychologen zelf voor iemand die uitzonderlijk paranormaal begaafd is.
- Paranormale ervaringen - zowel fysische als psychische - zijn volgens het Parapsychologisch Instituut in Utrecht van alle tijden en culturen en hebben te maken met onder meer mystieke ervaringen en extase, verschijningen van overledenen, telepathie en helderziendheid, psychokinese, nabij-de-dood-ervaringen, ongewone lichamelijk-spirituele sensaties, uittredingservaringen, ervaringen van betekenisvol toeval (zie ook: Synchroniciteit).
- Paranormale waarneming verschilt volgens Dr. J.L.F. Gerding van de normale, aan de zintuigen gebonden waarneming doordat het gaat om indrukken of voorstellingen over iets buiten onszelf dat wij onmogelijk hadden kunnen zien, ruiken, proeven, horen of voelen, terwijl ook in het geheugen die kennis niet voorhanden had kunnen zijn.
- Parapsychologie - [Van het Griekse para, "naast, daarbuiten" + psychologie, afgeleid van het Griekse psyche, "ziel, geest", + logos "rationele discussie"] is een term in het Duits bedacht door Max Dessoir (1889) en overgenomen door J.B. Rhine in het Engels om te verwijzen naar de wetenschappelijke studie van paranormale of ogenschijnlijk paranormale verschijnselen. Met parapsychische fenomenen - het onderwerp van de parapsychologie- worden de door levende wezens veroorzaakte verschijnselen bedoeld die niet volledig verklaard lijken te kunnen worden door de bekende natuurwetten en -krachten.
- Pauli, Wolfgang - Een beroemd Oostenrijks-Amerikaans natuurkundige die zich vooral richtte op de kwantumtheorie en later een van de beste leerlingen was van de psychiater en psychotherapeut Carl Jung, werd geïnteresseerd in parapsychologie als verklaring voor de waarnemersafhankelijkheid in de kwantummechanica.
- Poltergeist - klopgeest: een paranormaal verschijnsel waarbij geluiden of bewegingen worden waargenomen, of dingen verdwijnen en verschijnen zonder aantoonbare oorzaak. Parapsychologen brengen ze vaak in verband met de verstoorde geest van een overledene of die van een gestoord persoon die aanwezig is op die plaats.
- Precognitie - of voorkennis: kennis van een gebeurtenis die nog niet heeft plaatsgevonden, of informatie die lijkt te worden overgedragen van de toekomst naar het heden.
- Pseudowetenschap - een systeem van theorieën, aannames en methoden die als onwetenschappelijk worden beschouwd. Het grootste bezwaar tegen overtuigingen of praktijken die beweren zowel wetenschappelijk als feitelijk te zijn, is dat ze onverenigbaar zijn met de wetenschappelijke methode. Voorbeelden die vaak worden aangehaald zijn intelligent design, astrologie, psychoanalyse en ufologie. De status van parapsychologie als wetenschap is nog steeds omstreden.
- Psi - In de parapsychologie is Psi de onbekende factor in buitenzintuiglijke waarneming en psychokinese-ervaringen die niet kan worden verklaard door bekende fysieke of biologische mechanismen. De term is afgeleid van het Griekse ψ psi, de 23e letter van het Griekse alfabet en de beginletter van het Griekse ψυχή psyche, "geest, ziel". De term werd bedacht door de bioloog Bertold Wiesner, en voor het eerst gebruikt door de psycholoog Robert Thouless in een artikel uit 1942 gepubliceerd in het British Journal of Psychology.
De door Joseph B. Rhine in 1957 opgerichte Parapsychological Association verdeelt Psi in twee hoofdcategorieën: Psi-gamma voor buitenzintuiglijke waarneming en Psi-kappa voor psychokinese. In de populaire cultuur is "psi" steeds meer synoniem geworden met speciale psychische en mentale vermogens en krachten.
- Psychokinese, ook wel telekinese genoemd, is in de parapsychologie de veronderstelde invloed die de menselijke geest op materie kan uitoefenen, waarbij objecten in beweging worden gebracht of worden veranderd als gevolg van mentale concentratie op die voorwerpen. Als psychokinese bestaat, zou iemand bijvoorbeeld de uitkomst van het werpen van dobbelstenen kunnen beïnvloeden of het rollen van de balletjes in een tombolamachine.
- Psychometrie, ook wel objectlezen of psychoscopie genoemd, is de veronderstelde paranormale gave om feiten of indrukken over een persoon of voorwerp te kunnen ontvangen door contact met voorwerpen die verband houden met die persoon of dat ding. Zo worden bij dit proces vaak ringen, foto's of andere persoonlijke bezittingen van iemand gebruikt. Het helderziende medium zou dan zien wat het voorwerp in het verleden heeft meegemaakt.
