Oudgrieks/Blok 1/4-Grammatica: οὐ en μή

De Griekse woorden οὐ en μή zijn ontkenningspartikels, ofwel woorden die worden gebruikt om aan te geven dat datgene wat in dezelfde zin wordt verteld niet waar is.

In het Nederlands zijn de woorden niet en geen de belangrijkste ontkenningswoorden; niet wordt doorgaans gebruikt als ontkenning van een werkwoord en geen wordt gebruikt bij de ontkenning van een zelfstandig naamwoord. In het Grieks hebben beide ontkenningsvormen ook een ander gebruik, maar niet hetzelfde gebruik als niet en geen in het Nederlands.

• Het ontkenningspartikel οὐ kent drie vormen: οὐ, οὐκ en οὐχ. Οὐ wordt gebruikt als het volgende woord met een medeklinker begint, Oὐκ wordt gebruikt zodra het volgende woord met een klinker mét een spiritus lenis begint en οὐχ wordt gebruikt als het volgende woord in de zin met een klinker mét een spiritus asper begint. Οὐ kan zowel 'niet' als 'geen' betekenen en wordt meestal bij de ontkenning gebruikt.

• Het ontkenningspartikel μή kent maar één vorm en betekent zowel 'niet' als 'geen'. Dit partikel wordt alléén gebruikt bij zinnen met een imperativus (i.e. in de gebiedende wijs). Er zijn ook verschillende combinaties met μή mogelijk, zoals μηκέτι. Dit betekent 'niet meer' en ook dit kan alléén maar in een gebiedende wijs worden gebruikt.

Voorbeelden

• "Την ἐλευθεριαν οὐ τυγχανουσιν. (Zij bereiken de vrijheid niet.)
• Οὐκ Ἀθηναιος εἰμι. (Ik ben niet Atheens.)
• Ἡ βασιλεια οὐκ ἐπιθυμεῖ τον ἀνθρωπον. (De koningin verlangt niet naar de man.)
• Ἐμε μή λυπει! (Kwel mij niet!)
• Μηκέτι χαιρετε! (Wees niet meer blij!)