Koningen aan de Nijl/Oude Rijk
Het Oude Rijk was de eerste grote culturele periode die Egypte kende. Ze begint rond 2660 v. Chr. en eindigt omstreeks 2200 v. Chr. Egyptologen zijn van mening dat het Oude Rijk met de derde dynastie begon, maar sommige laten het pas beginnen bij de 4de dynastie. Het Oude Rijk volgde op de vroeg-dynastische periode. Aan het einde van deze periode kwam er een strakker gezag onder koning Chasechemoey. Het Oude Rijk zal een voortzetting zijn van centralistisch bestuur. Tijdens de derde dynastie zien we een professionalisering van het rijk: zo wordt er een vizier aangesteld die een strakker beheer van de admistratie mogelijk maakt. Ook de belastingen gebeurden centraler en corveewerk voor grote bouwwerken werden centraal georganiseerd. De koning had een goede controle over de hoge ambtenaren die grotendeels tot zijn familie behoorden. De verbinding met de nomen gebeurde aan de hand van schrijvers. De graanopslag en de belasting werden geregeld via speciale instellingen
Piramiden
[bewerken]| Excursie: | Piramiden: een graf voor de eeuwigheid. |
Mede door dat corveewerk kon er veel groter worden gebouwd. Djoser was de eerste die begon met de bouw van een piramide door verschillende mastaba's op elkaar te plaatsen. Er werden daarna nog verscheidene piramides gebouwd en sommige werden verlaten alvorens zij werden gecompleteerd. Eén opmerkelijk voorbeeld is de Gebogen Piramide: knikpiramide van Snofroe; ongeveer halverwege beseften de bouwers dat zij niet in de hoek verder konden bouwen waaraan zij bezig waren. Ze waren zo bang dat ze beslisten het in een minder steile hoek te veranderen. Dit resulteerde in een vreemde piramide waarvan de bovenkant plotseling helt.
Vanaf ongeveer 2575 v. Chr. drukte farao Chufu (ook bekend als Cheops) zijn stempel op het landschap. Voor hem werd de grootste en beroemdste piramide aller tijden geconstrueerd, de Grote Piramide van Giza. Wanneer men de piramidegroep op het plateau van Giza bekijkt, lijkt het niet de grootste te zijn. Dit komt doordat de grootst uitziende piramide op hogere grond is gebouwd, maar 10 meter kleiner is. De bouw van de piramides duurde een tijd voort. In feite zijn er 80 bekende piramideplaatsen, hoewel ze er niet allemaal meer zijn.
Expedities naar buitenland
[bewerken]Farao Chufu was de oorzaak van het opzetten van expedities in Nubië voor slaven en andere waardevolle zaken. Het is onwaarschijnlijk dat deze mensen voor de bouw van de monumenten gebruikt zijn, aangezien er niet genoeg van hen geweest zouden zijn. Een populaire en overtuigende theorie is dat de plattelandsbewoners van Egypte alle tempels en monumenten bouwden tijdens de overstroming van de Nijl. Dit is een aantrekkelijke theorie om vele redenen. Wanneer de Nijl buiten haar oevers trad, hadden de Egyptenaren nergens anders om te leven. De vloed van de Nijl tot de rand van de woestijn zou alle landbouwgrond en levende gebieden bedekt hebben. Als er werk was aan het bouwen van de monumenten tijdens het overstromingsseizoen, dan zouden de landbouwers de kans gehad hebben om hun familie te voeden en te huisvesten. Elk van hen zou dit betaald hebben gekregen uit de belastingen van de landbouwers tijdens het oogstseizoen, maar dat is de aard van de overheid. Dit zou ook de verklaring zijn aan hoe het land honderden jaren zo stabiel bleef. Er moeten echter ook gespecialiseerde arbeiders aan het werk zijn geweest die het meest verantwoordelijke werk in handen hadden. Er is enig bewijsmateriaal dat Egypte rond 2675 v. Chr. begon hout uit Libanon in te voeren.
Dit brengt ons tot de vijfde dynastie. De sterkte van het Oude Rijk begon af te nemen. Bij deze dynastie zien we vooral een sterke cultus voor de zon. De zesde dynastie vervolgt met de afname van de centrale macht. De belangrijkste farao van de 6de dynastie was Pepi II, van wie wordt verondersteld dat hij 94 jaar geregeerd zou hebben, langer dan elk andere leider in de geschiedenis. Hij was 6 toen hij de troon besteeg en 100 jaar oud toen hij stierf. De laatste jaren van zijn regime werden gekenmerkt door inefficiëntie vanwege de hoge leeftijd van Pepi. Na Pepi II volgen nog twee farao's, maar bij deze is hun macht sterk afgenomen en valt Egypte in een zwart gat.
Bibliografie
[bewerken]- H.W. Helck - E. Otto - W. Westendorf (edd.), Lexikon der Ägyptologie, 7 dln., Wiesbaden, 1972-1992. ISBN: 3447022660
- R. Schulz - M. Seidel (edd.), Egypte. Het land van de farao's, Keulen, 1998.
- I. Shaw (ed.), The Oxford History of Ancient Egypt, Oxford, 2000. ISBN: 0198150342