Onderwijs in relatie tot P2P/Equality matching

Equality Matching is volgens de relatie modellen theorie, één van de vier mannieren waarop mensen zich tot elkaar verhouden in sociale relaties. Equality verwijst naar gelijkheid, gelijkwaardigheid, terwijl matching verwijst naar evenaren, bijpassing, corresponderend. Daarom kan equality matching het best omschreven worden als een relatie op basis van gelijkwaardige uitwisseling, dus waarbij van alle deelnemers een gelijke bijdrage wordt verwacht.

Equality matching en P2P

In het zijn boek “De Wereld Redden” (p 62) verwijst Bauwens naar de “theorie van de relationele modellen” van Alan P. Fiske als kader voor vergelijking. Het feit dat productiewijzen worden gekenmerkt door bijzondere relationele verbande of modellen, schept volgens Bauwens een kader om P2P te onderscheiden van andere relatievormen. Volgens Fiske bestaan er vier soorten relatievormen die altijd aanwezig zijn, onafhankelijk van tijd en ruimte: community sharing, authority ranking, equality matching en market pricing. (zie andere wikis) Volgens Michel Bauwens wordt elk type maatschappij of beschaving gekenmerkt door een mix van deze vier modellen, waarbij één model prominent aanwezig is en haar stempel drukt op de andere “ondergeschikte” productiemodellen of relatievormen. Historisch gezien, was het eerste “overheersende” model dat van “verwantschap” of “op afkomst gebaseerde wederkerigheid: de zogenaamde “tribal gift economies”/ “tribale gifteconomieën”. Het belangrijkste in dit relationele verband was “ergens bijhoren”. In dit systeem creëerden “geschenken” relaties maar ook verplichtingen tegenover elkanders naasten (wederkerigheid), waardoor een ruimer ruilmarkt ontstond. Tot slot, is er de kapitalistische economie die duidelijk gedomineerd wordt door market pricing (De Wereld Redden, p62). In een relatie gebaseerd op equality matching wordt er van alle deelnemers een gelijke bijdrage verwacht, bij voorbeeld een gelijk aantal uren werk of aantal taken verrichten. Evenwicht bewaren is dermate belangrijk dat er een soort balans of saldo wordt bijgehouden, bijvoorbeeld het aantal uren dat elke deelnemer heeft gewerkt. De verschillen worden genoteerd om de balans in evenwicht te houden. Dit uit zich vaak onder de vorm van beurtrollen. Andere voorbeelden zijn het “één persoon één stem” principe bij verkiezingen of bij coöperatieve ondernemingen. Ook in “wraak” vinden we dit principe terug: “oog om oog, tand om tand”, een kwaadwillende daad van de ene partij, wordt beantwoord met een kwaadwillende daad van de andere partij. Hierdoor is de rekening al het ware vereffend. Net als bij P2P, is er in bepaalde gemeenschappen gebaseerd op equality matching sprake is van “geven” (bvb. Werkuren). Het grote verschil is dat het bij P2P om eenzijdige schenkingen gaat die geen compensatie vereisen; het benutten van peer-geproduceerde gebruikswaarde schept geen wederzijdse verplichting.

Voorbeeld

In de verschillende lagen van de maatschappij kan men de principes van equality matching terugvinden, gaan van sport tot rechtspraak. Equality matching bij sport en spelen uit zich onder de vorm van regels en procedures. Iedereen moet dezelfde spelregens respecteren, maar ook dezelfde procedures hanteren met betrekking tot de uitrusting en het terrein. Een ander voorbeeld is een coöperatieve voor baby-sitting. In de Verenigde Staten bestaan zo enkele voorbeelden, waarbij een aantal families zich verenigen om hun kinderopvang te organiseren zonder geldelijke vergoedingen. In dit systeem wordt er met punten in plaats van met munten gewerkt. Voor elk half uur opvang krijgt men punten. Als familie A de kinderen van familie B opvangt, krijgt de familie A hiervoor punten. Als familie A dan weer opvang nodig heeft, betaalt ze met die punten. Zo wordt het saldo punten bijgehouden en de balans blijft in evenwicht. Men geeft dus aan de gemeenschap maar niet zonder verplichting, zoals bij P2P. Er wordt van alle gezinnen een gelijke bijdrage verwacht. Ook in de rechtspraak vind men het concept equality matching terug, bijvoorbeeld met betrekking tot vergoeding in natura . Als de ene partij schade heeft berokkend aan een andere partij, is de eerste verplicht het beschadigd voorwerp te herstellen tot de toestand waarin het zich bevond voor de schade was toegebracht.

Theoretische duiding

In 1991 publiceerde Alan Page Fiske, Professor Antropologie aan de UCLA zijn “Relational Models Theory”, in zijn werk “The Structure of Social Life”. Hij baseert zich hierbij op 150 jaar vergelijkend en experimenteel onderzoek uit verschillende disciplines zoals sociologie, antropologie, psychologie en filosofie. De theorie van de relationele modellen gaat over de psychologische fundamenten in het sociale leven, en schept een kader voor onderzoek naar sociaal gedrag binnen de verschillende disciplines. Fiske concludeert dat onafhankelijk van de activiteit (het uitvoeren van religieuze rituelen, het dorsen van de oogst, huwelijksvoorbereidingen treffen, beslissen hoe een vuur te blussen ...) het menselijk gedrag zich altijd volgens vier modellen verhoudt: community sharing, authority ranking, equality matching en market pricing. Community sharing is een relatie waarin mensen een dyade (tweestel) of een groep als evenwaardig behandelen, zonder onderscheid op sociaal vlak. In het geval van authority ranking (AR) nemen mensen asymmetrische posities in binnen een lineaire hiërarchie, waarbij ondergeschikten hun hiërarchische oversten laten voorgaan, respecteren en (misschien) gehoorzamen, terwijl omgekeerd de leidinggevenden voorrang genieten en pastorale verantwoordelijkheid nemen ten aanzien van hun ondergeschikten. Relaties die steunen op market pricing (MP) zijn gericht op maatschappelijk betekenisvolle verhoudingen of tarieven zoals prijzen, lonen, interesten, rente, tienden of kosten-batenanalyses. (Lievens, Jean. 2012.) Onafhankelijk van de cultuur, tijd of ruimte, is elke maatschappij of beschavingsmodel een unieke combinatie van deze modellen, om zo tot een identiteit, waarden en normen te komen. Ook relaties met anderen, sociale rollen, groepen en instellingen worden aan de hand van deze modellen gevormd. Fiske stelt zelfs dat net zoals kinderen taal aanleren, ze ook een aanleg hebben bij het herkennen van de modellen en zich daardoor laten leiden. Op deze manier kunnen ze het gedrag van anderen interpreteren en voorspellen, sociale acties op elkaar afstemmen en een moreel oordeel vellen. Bauwens hanteert deze theorie van relationele modellen of verbanden als kader voor vergelijking. Dit omdat productiemodellen gekenmerkt zijn door bijzondere relationele verbanden en de theorie dus een kader schept om P2P te onderscheiden van andere relatievormen. P2P wordt vaak vergeleken met equality matching of gifteconomie, volgens Lievens en Bauwens van de Peer 2 Peer Foundation is dit echter misleidend. P2P is geen vorm van equality matching omdat het niet gebaseerd is op wederkerigheid, maar wel op het motto dat “iedereen bijdraagt volgens eigen vermogen en bereidheid, en iedereen neemt naargelang eigen noden”. In de pure vormen van peer-productie worden de producenten niet betaald. Als er sprake is van “geven”, gaat het bijgevolg om eenzijdige geschenken die geen compensatie vereisen; het benutten van peer-geproduceerde gebruikswaarde schept geen wederzijdse verplichting. Het is wel zo dat de opkomst van P2P samen gaat met het ontstaan van nieuwe vormen van de gifteconomie die steunen op wederkerigheid zoals LETS (Local Exchange Trading System). LETS of een lokale ruileconomie is een economie die is gebaseerd op directe of indirecte ruilhandel. Vroeger werden de goederen en diensten in een lokale ruileconomie direct geruild. Tegenwoordig verlopen dit soort ruilnetwerken via een eenheden-systeem of betalen de deelnemers in een lokale ruileconomie elkaar in een interne munt (complementaire munteenheid) die centraal wordt beheerd. Zo zijn de activiteiten niet beperkt hoeft te blijven tot een-op-eenruilhandel, dus men is niet verplicht direct iets terug te doen voor de persoon die net iets voor jou deed. Deze systemen kunnen echter niet gezien worden als een vorm van peer-productie. Dit wil niet zeggen dat deze vormen niet complementair zijn aangezien al deze systemen gekenmerkt worden door “schenkingen”. Peer-productie differentieert zich niet alleen door het gebrek aan “wederkerigheid” maar ook doordat het het best gedijt in de wereld van immateriële goederen, waar de input vrije tijd is en het beschikbare overschot aan IT-middelen. De andere stelsels zoals die gebaseerd zijn op wederkerigheid en coöperatieve productie zijn noodzakelijk in de materiële wereld waar ook de kost van kapitaal een rol speelt. Momenteel biedt peer-productie geen oplossing voor het bestaansonderhoud van haar `deelnemers.

Linken

Essay rond de inleiding tot de “Theorie van Relationele modellen” van Alan Page Fiske, met onderbouwend bewijsmateriaal: http://www.sscnet.ucla.edu/anthro/faculty/fiske/relmodov.htm Michel Bauwens' interpretatie van de “Theorie van Relationele modellen”: http://p2pfoundation.net/Relational_Model_Typology_-_Fiske Nederlandstalig vertaling van de Michel Bauwens' 2005 essay “The Political Economy of Peer Production” door Jean Lievens: ttp://www.jeanlievens.be/van_B2B_naar_P2P/Dutch/Artikelen/2012/12/21_De_politieke_economie_van_peer-productie.html Het originele essay “The Political Economy of Peer Production” gepubliceerd december 2005 in Ctheory: http://www.ctheory.net/articles.aspx?id=499

References

Bauwens, M. & Lievens, J. (2013). De wereld redden. Met peer-to-peer naar een postkapitalistische samenleving. Antwerpen, België: Uitgeverij Houtekiet. Bauwens, Michel. 2005. “The Political Economy of Peer Production” retrieved from http://www.ctheory.net/articles.aspx?id=499 Fiske, Alan Page. Structures of social life: The four elementary forms of human relations: Communal sharing, authority ranking, equality matching, market pricing. New York, NY, US: Free Press. (1991). xii 480 pp. Retrieved from http://psycnet.apa.org/psycinfo/1991-97016-000 Fiske, Alan Page. Human Sociality. The Inherent Sociability of Homo sapiens. Retrieved from http://www.sscnet.ucla.edu/anthro/faculty/fiske/relmodov.htm LETS. Retrieved from http://www.letsvlaanderen.be/Topmenu2011/FAQ/1Principesenfilosofie/tabid/2124/Default.aspx Lievens, Jean. 2012. De Politieke Economie van Peer Productie. Retrieved from http://www.jeanlievens.be/van_B2B_naar_P2P/Dutch/Artikelen/2012/12/21_De_politieke_economie_van_peer-productie.html Steward, Marcia. How to Form a Community Babysitting Co-op. Retrieved from http://www.nolo.com/legal-encyclopedia/how-form-community-babysitting-co-op.html Michel Bauwens' interpretatie van de “Theorie van Relationele modellen”: http://p2pfoundation.net/Relational_Model_Typology_-_Fiske Wikipedia. Lokale ruileconomie. Retrieved from http://nl.wikipedia.org/wiki/Lokale_ruileconomie