Naar inhoud springen

Roemeens/Uitspraak en Alfabet

Uit Wikibooks

Gewoon leven

Alfabet

[bewerken]

Het Roemeense alfabet kent 28 letters en gaat als volgt:

  • Als een uitspraak een sterretje (*) bevat, betekent het dat dit niet de enige uitspraak van die letter is (enkel in het alfabet). Hieronder staan de overige uitspraken.
Letter Uitspraak NL Als in
  A á Italië
  Â -
  Ă uh spelen
  B bal
  C tsjé* Tsjechië
  D daar
  E é* ver
  F ef/fe fraai
  G dzjé* Azerbaidjan
  H hasj* hallo
  I ie* iemand
  Î -
  J zjé gênant
  K kaas
  L el/lé la
  M em/mé hamer
  N en/né naar
  O ó olie
  P paar
  R er/ré raar
  S es/sé saai
  Ş sjch sjaal
  T taai
  Ţ tjs tsaar
  U oe moet
  V waar
  X íx xylofoon
  Z zo

Wat misschien opvalt is dat er een paar extra letters zijn en dat er een paar ontbreken, in vergelijking met het Nederlands alfabet. Zo bestaat er in het Roemeens alfabet geen Q - W - Y. De K wordt enkel gebruikt bij leenwoorden zoals kilogram.

Diakritische tekens

[bewerken]

De diakritische tekens zijn hierboven in het groen gekleurd. Het zijn er 5, in totaal:

  • Â -
  • Ă - (uh)
  • Î -
  • Ş - (sj)
  • Ţ - (ts)

Er moet hier één ding over gezegd worden:

De "Â" en de "Î" hebben dezelfde uitspraak. De "Î" wordt enkel aan het begin of aan het eind van een woord gebruikt. De "Â" komt enkel voor in het midden van een woord.

Uitspraak

[bewerken]

De Roemeense uitspraak verschilt bijna niet met de Italiaanse.

De "c" heeft twee mogelijke uitspraken:

  • wordt de "c" gevolgd door een e of een i, is de uitspraak: TSJ
    • Voorbeeld: Cimitir (Tsjiemietier)
  • wordt de "c" gevolgd door een a, o, u of een medeklinker, spreek je de "c" uit als een K

Om als nog een "k"-klank te kunnen krijgen in combinatie met een "i" of een "e" wordt er een "h"-tje geplaatst.

  • Voorbeeld: Chelner (Kelner)
  • Voorbeeld: Chitar (Kietár)

Normaal spreek je deze gewoon uit als een "è". Maar er zijn een paar uitzonderingen:

  • Bij de persoonlijke voornaamwoorden "eu" (ik), "ea" (zij -ev), "el" (hij), "ei" (zij -mv) en "ele" (zij -mv) spreek je de "e" uit als "jè"
    • Voorbeeld: "el" spreek je uit als jèl, "ele" als jèllè, etc.
  • Bij het werkwoord "a fi" (zijn) krijgen de woorden "eşti" (jij bent) en "este" (hij/zij is) ook een "jè"-klank.
    • Voorbeeld: "este" wordt dus jèste

Als de "e" vóór een "a" staat (dus: ea) is de "e" bijna niet te horen in de uitspraak

  • Voorbeeld: "a mea" (van mij) spreek je uit als á mea
  • Voorbeeld: "Steaua" wordt Stauwa

In andere gevallen is de "e" altijd een è als in alfabet.

Hetzelfde als bij de c heeft de "g" twee mogelijke uitspraken:

  • wordt de "g" gevolgd door een e of een i, is de uitspraak: DZJ
    • Voorbeeld: Gem (Dzjém)
  • wordt de "g" gevolgd door een a, o, u of een medeklinker, spreek je de "g" uit als een GH in ghost.

Om als nog een "gh"-klank te kunnen krijgen in combinatie met een "i" of een "e" wordt er een "h"-tje geplaatst.

  • Voorbeeld: Ghinion ("Gh"ienion)

De Nederlandse "g" of "ch"-klank bestaat niet in het Roemeens.

Daarom wordt er een tweede "i" geplaatst bij sommige woorden om de "i"-klank als nog te krijgen:

  • Câinii (K-uh-ienie)

De "i" fungeert vaak als een Nederlandse j.

  • Traian (Trajan)
  • Iau (Jauw)

De "j" wordt uitgesproken als een zj als in het Franse Jean.

  • Drajna (Drázjná)

De "u" bestaat in het Nederlands als de oe.

  • Bărbatul (Berbátoel)

Combinaties

[bewerken]

Het is niet nodig om ze allemaal te leren aangezien ze bijna allemaal precies hetzelfde zijn als in het Nederlands.

  • oi
    Als in het Engelse "boy"
  • ea
    Als een è (plaisure), gevolgd door een á (alfabet)
  • ai
    Als in het Engelse "lie" of "my"
  • ei
    Als een eei of eej (of "ey" als in hey)
  • (e)au
    Als in "lauw"
  • ău
    Een uh als in spelen gevolgd door een oe
  • ăi
    Een uh als in spelen gevolgd door een i
  • âi/îi
    Een Roemeense "Â" gevolgd door een i.
  • iu
    Als i'oe
  • ui
    Als oei
  • eu
    Als e'oe
  • iau
    Als (ie)jau
  • oa
    Als wa
  • ua
    Als wa
  • ie
    Als als in Roemenië



Terug naar Inhoudsopgave

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.