Quenya/I-stammen
Substantieven op -ë met meervoud op -er
[bewerken]Deze groep bevat slechts vier substantieven: mallë "straat", rotsë "pijp", tyávë "smaak", tyellë "helling". Ze hebben alle een t-duaal, u-dualen zijn niet mogelijk.
De verbuiging is als volgt (we gebruiken mallë "straat"):
| enkelvoud | meervoud | duaal | part. meerv. | |
|---|---|---|---|---|
| nominatief | mallë | maller | mallet | malleli |
| genitief | mallëo | malleron | malleto | mallelion |
| possessief | malleva | mallíva | malletwa | mallelíva |
| datief | mallen | mallín | mallent | mallelin |
| ablatief | mallello | mallellon(r) | mallelto | mallelillo(n)(r) |
| allatief | mallenna | mallennar | mallenta | mallelinna(r) |
| locatief | mallessë | mallessen | malletsë | mallelisse(n) |
| instrumentalis | mallenen | mallínen | mallenten | mallelínen |
| respectief | malles | mallís | malletes | mallelis |
Substantieven op -ë zonder I-stam
[bewerken]De substantieven zoals aurë "dag" behouden deze –ë in alle naamvallen van het enkelvoud en in de ablatief, allatief en locatief van het meervoud. In de andere naamvallen van het meervoud verandert deze –ë in een –i (we gebruiken aurë "dag"):
| enkelvoud | meervoud | duaal | part. meerv. | |
|---|---|---|---|---|
| nominatief | aurë | auri | auret | aureli |
| genitief | aurëo | aurion | aureto | aurelion |
| possessief | aureva | auríva | auretwa | aurelíva |
| datief | auren | aurín | aurent | aurelin |
| ablatief | aurello | aurellon(r) | aurelto | aurelillo(n)(r) |
| allatief | aurenna | aurennar | aurenta | aurelinna(r) |
| locatief | auressë | auressen | auretsë | aurelisse(n) |
| instrumentalis | aurenen | aurínen | aurenten | aurelínen |
| respectief | aures | aurís | auretes | aurelis |
De u-dualen uit deze groep worden als volgt verbogen (we gebruiken tanwë "toestel"):
- Nom. tanweu, Poss. tanweuva, Dat. tanweun,
- Abl. tanweullo, All. tanweunna, Loc. tanweussë, Instr. tanweunen, Resp. tanweus.
Merk op: de genitief duaal wordt altijd met het t-duaal gevormd: tanweto.
Substantieven op -ë met een I-stam
[bewerken]De substantieven hebben een –i in alle gevallen behalve de nominatief enkelvoud (we gebruiken porë, pori- "meel"):
| enkelvoud | meervoud | duaal | part. meerv. | |
|---|---|---|---|---|
| nominatief | porë | porir | porit | porili |
| genitief | porio | poriron | porito | porilion |
| possessief | poriva | poríva | poritwa | porilíva |
| datief | porin | porín | porint | porilin |
| ablatief | porillo | porillon(r) | porilto | porilillo(n)(r) |
| allatief | porinna | porinnar | porinta | porilinna(r) |
| locatief | porissë | porissen | poritsë | porilisse(n) |
| instrumentalis | porinen | porínen | porinten | porilínen |
| respectief | poris | porís | porites | porilis |
De u-dualen uit deze groep worden als volgt verbogen (we gebruiken lohtë "bloesem"):
- Nom. lohtiu, Gen. lohtiuo, Poss. lohtiuva, Dat. lohtiun,
- Abl. lohtiullo, All. lohtiunna, Loc. lohtiussë, Instr. lohtiunen, Resp. lohtius.
Enkele I-stammen hebben een volledig onregelmatige nominatief enkelvoud, in alle andere naamvallen volgen ze de verbuiging van lohtë:
- lapattë, lapatsi- "konijn"
- mahtë, maxi- "greep"
- ohtë, oxi- "ei"
- suhtë, suxi- "hars"
Enkele opmerkingen:
- Het substantief ethë "speer" kan zowel als I-stam als zonder I-stam verbogen worden.
- Het substantief lingwë "vis" heeft een alternatieve nominatief enkelvoud linwë. Alle andere naamvallen worden gevormd met de stam lingwi-.
- De adjectieven op –ë behoren eveneens tot de I-stammen, maar dit is enkel merkbaar als het adjectief een naamvalsuitgang krijgt (zie Quenya/Verbogen adjectieven).
Substantieven op -i
[bewerken]Dit zijn voornamelijk vrouwelijke personen of dieren (we gebruiken lopsi "merrie"):
| enkelvoud | meervoud | duaal | part. meerv. | |
|---|---|---|---|---|
| nominatief | lopsi | lopsir | lopsit | lopsili |
| genitief | lopsio | lopsiron | lopsito | lopsilion |
| possessief | lopsiva | lopsíva | lopsitwa | lopsilíva |
| datief | lopsin | lopsín | lopsint | lopsilin |
| ablatief | lopsillo | lopsillon(r) | lopsilto | lopsilillo(n)(r) |
| allatief | lopsinna | lopsinnar | lopsinta | lopsilinna(r) |
| locatief | lopsissë | lopsissen | lopsitsë | lopsilisse(n) |
| instrumentalis | lopsinen | lopsínen | lopsinten | lopsilínen |
| respectief | lopsis | lopsís | lopsites | lopsilis |
De u-dualen uit deze groep worden als volgt verbogen (we gebruiken tári "koningin"):
- Nom. táriu, Gen. táriuo, Poss. táriuva, Dat. táriun,
- Abl. táriullo, All. táriunna, Loc. táriussë, Instr. táriunen, Resp. tárius.
Substantieven op -ië
[bewerken]Deze hebben alle t-dualen, een u-duaal is niet mogelijk (we gebruiken tië "weg"):
| enkelvoud | meervoud | duaal | part. meerv. | |
|---|---|---|---|---|
| nominatief | tië | tier | tiet | tiéli |
| genitief | tiéo | tiéron | tiéto | tielion |
| possessief | tiéva | tíva | tietwa | tielíva |
| datief | tien | tín | tient | tiélin |
| ablatief | tiello | tiellon(r) | tielto | tielillo(n)(r) |
| allatief | tienna | tiennar | tienta | tielinna(r) |
| locatief | tiessë | tiessen | tietsë | tielisse(n) |
| instrumentalis | tiénen | tínen | tienten | tielínen |
| respectief | ties | tís | tiétes | tiélis |
>> Quenya >> Quenya/Substantieven >> Quenya/I-stammen