Quenya/Allatief

Uit Wikibooks

Gebruik[bewerken]

De allatief vervangt het voorzetsel "naar".

Het wordt gebruikt voor bestemmingen:

lelyuvan i ciryanna "ik zal naar de boot gaan"

of voor een richting waarin een actie plaatsvindt:

quentes Elendilenna "hij sprak tot Elendil"
lenden ostonna "ik ging in de richting van de stad"


De allatief wordt ook bij volgende werkwoorden gebruikt:

  • caita- "liggen", om uit te drukken waar het onderwerp op ligt:
i cirya caita i falmannar "het schip ligt op de golven"
  • tulya- "leiden", om uit te drukken waarheen geleid wordt:
tulyan i nér i taurenna "ik leid de man het woud in"


In het Nederlands zijn er een aantal scheidbare werkwoorden die gevormd worden met het voorzetsel "binnen" (werkwoorden zoals binnengaan, binnenkomen, binnenstappen, ...). In Quenya vertalen we dit met het voorzetsel mir gevolgd door een nominatief:

lenden mir osto "ik ging een stad binnen"

In sommige zinnen kan je deze "binnen" door "in" vervangen maar dit verandert niets aan de weergave in Quenya:

lenden mir osto "ik ging een stad in"


Vorming[bewerken]

We bekijken elk getal afzonderlijk:


Enkelvoud[bewerken]

De basisuitgang is -nna na klinkers en -enna na medeklinkers.

Bij de meeste woorden gebruik je simpelweg deze uitgang:

aran "koning" → aranenna
tári "koningin" → tárinna
vendë "meisje" → vendenna


Woorden met een stamvorm gebruiken deze stamvorm:

nís "vrouw" → nissenna
curo "uitvinding" → curunna
lómë "nacht" → lóminna


Uitzonderingen:

  • woorden op -n ondergaan een samentrekking met de uitgang:
mindon "toren" → mindonna
  • bij woorden op -l verandert l + nna in lda:
menel "hemel" → menelda


Bij het gebruik van deze beide regels moet je uitgaan van de stamvorm (en niet van de eindletter van de nominatief):

talan "vloer" → talamenna (stamvorm talam-)
nén "water" → nenna (stamvorm nen-)


De allatief van samengetrokken stammen (zie Quenya/Stamvormen) vertrekt niet van deze stamvorm maar van de nominatief enkelvoud:

toron "broer" → toronna (stamvorm torn-)

Verdubbelde N-stammen gebruiken eveneens de nominatief enkelvoud:

olwen "tak" → olwenna (stamvorm olwenn-)


Meervoud[bewerken]

De uitgang is -nnar na klinkers -innar na medeklinkers:

macil "zwaard" → macilinnar
elda "elf" → eldannar


Uitzonderingen:

  • woorden op -n trekken samen met de uitgang:
mindon "toren" → mindonnar
  • verdubbelde N-stammen gebruiken de nominatief enkelvoud:
olwen "tak" → olwennar (stamvorm olwenn-)


Duaal[bewerken]

  • u-dualen krijgen -nna:
aldu "een paar bomen" → aldunna (nom.enk.: alda)
  • bij t-dualen wordt de eind-t vervangen door -nta:
ciryat "een paar schepen" → ciryanta (nom.enk.: cirya)
aranet "een paar koningen" → aranenta (nom.enk.: aran)

Partitief meervoud[bewerken]

We voegen -nnar of -nna aan de nominatief partitief meervoud:

ciryali "enkele schepen" → ciryalinnar/ciryalinna (nom.enk.: cirya)

(maar de uitgang -nnar geniet de voorkeur).



>> Quenya >> Quenya/Substantieven >> Quenya/Allatief

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.