Naar inhoud springen

Pools/Naamvallen/Genitief

Uit Wikibooks

Genitief

Gebruik

De genitief wordt gebruikt in verschillende situatie's.

  1. Voor het uitdrukken van bezit
  2. Het vervangt de accusatief wanneer het werkwoord wordt vooraf gegaan door nie
  3. Bij speciale werkwoorden, zoals szukać (zoeken)
  4. Voor het uitdrukken van een hoeveelheid (veel/weinig)
  5. Bij een aantal voorzetsels


Onzijdig zelfstandig naamwoord
De genitief van enkelvoudige onzijdige zelfstandig naamwoorden heeft dezelfde uitgang als de nominatieve meervoudsvorm. Dus: pióro wordt pióra, en morze wordt morza.


Pools Nederlands

|- |dom Marcina || huis van Marcin |- |nie mam dziecka || ik heb geen kind |- |obok komputera || naast de computer |- |słucham opowiadania || ik luister naar het sprookje |- |dużo mleka || veel melk |- |kilka pióra || enige pennen |}


Mannelijk zelfstandig naamwoord
De meeste mannelijke zelfstandige naamwoorden krijgen in de genitief enkelvoud de uitgang -a of -ia. Sommige woorden die iets onbezields aanduiden zoals stół (tafel) en dom (huis) krijgen echter de uitgang -u. De genitief meervoud van mannelijke woorden krijgt de uitgang -ów of -iow. Er zijn echter ook onregelmatige vormen zoals psa en psów, van pies (hond).


Pools Nederlands

|- |ogon kota || de staart van de kat |- |ogon psa || de staart van de hond |- |idę do domu || ik ga naar het huis |- |obok komputera || naast de computer |- |wśród domów || tussen de huizen |- |bez kraju || zonder land |- |wśród psów|| tussen de honden |}



Vrouwelijk zelfstandig naamwoord
Bij vrouwelijke zelfstandige naamwoorden verandert de uitgang -a in de genitief enkelvoud doorgaans in -y (dziewczyna-dziewczyny), terwijl de genitief meervoud gelijk is aan de stam. Wanneer de nominatief eindigt op -ka, wordt dit in de genitief enkelvoud -ki en in de genitief meervoud -ek (bijv. mrowka, mrowki, mrowek "mier").


Pools Nederlands

|- |ogon krowy || de staart van de koe |- |smak kawy || de smaak van de koffie |- |szkoła dziewczyn || de school van de meisjes |- |obok szkoły || naast de school |}


De signalerende voorzetsels zijn de volgende:


Pools Nederlands

|- |od || van (vanaf) |- |do || naar, tot |- |dla || voor |- |u || bij, met * |- |koło || in de buurt van, rond |- |z || (van)uit, vanaf, door |- |bez || zonder |- |oprócz || behalve |- |blisko || dichtbij |- |obok || naast |- |daleko || ver |- |niedaleko || niet ver, dichtbij |- |w pobliżu || in nabijheid |- |naprzeciw || tegen(over) |- |wśród || temidden van |- |między || tussen |- |wzdłuż || langs |- |dokoła/dookoła || rondom |- |naokoło || rondom |} * niet zijnde instrumentalis, bijvoorbeeld: Jak leci u ciebie? = Hoe gaat het met jou?

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.