Pools/Naamvallen/Accusatief

Accusatief

De accusatief (Latijn: dare, datum = geven, gegeven, Pools: Biernik) of vierde naamval geeft zoals in veel talen het direct object weer, dat wil zeggen de zaak in een zin waarop de door het werkwoord uitgevoerde handeling direct betrekking heeft, ofwel het lijdend voorwerp.

Onzijdig zelfstandig naamwoord

Bij onzijdige zelfstandige naamwoorden is de accusatief zowel in het enkel- als in het meervoud geheel gelijk aan de nominatief.

Pools	Nederlands
Piję piwo	Ik drink bier
Widzę krzesła	ik zie de stoelen

Mannelijk zelfstandig naamwoord

Bij mannelijke zelfstandige naamwoorden vertoont de accusatief de volgende kenmerken: 1) wanneer het woord iets bezields aanduidt krijgt de accusatief in het enkel- en meervoud dezelfde uitgangen als de genitief, dus -a, en -ów, wanneer het woord naar personen verwijst (facet), maar in het meervoud de uitgang -y van de nominatief wanneer naar dieren wordt verwezen (kot). 2) Wanneer het woord iets onbezields aanduidt (komputer), is de accusatief zowel in het enkel- als in het meervoud gelijk aan de nominatief.

Pools	Nederlands
Widzę faceta	Ik zie de/een jongen/man
Widzę facetów	Ik zie (de) jongens/mannen
Widzę kota	Ik zie de/een kat
Widzę koty	Ik zie (de) katten
Widzę komputer	Ik zie de/een computer
Widzę komputery	Ik zie (de) computers
Widzę dom	Ik zie het/een huis
Widzę domy	Ik zie (de) huizen

Vrouwelijk zelfstandig naamwoord

Bij vrouwelijke zelfstandige naamwoorden verandert de uitgang -a van de nominatief over het algemeen in -ę. In het meervoud is de accusatief in vorm gelijk aan de nominatief.

Pools	Nederlands
Piję kawę	Ik drink koffie
Widzę dziewczynę	Ik zie het meisje
Widzę dziewczyny	Ik zie (de) meisjes
Widzę mrówki	Ik zie (de) mieren
Piotr kocha Kasię	Piotr houdt van Kasia

De signalerende werkwoorden voor de accusatief zijn:

Pools	Nederlands
mieć	hebben
lubić	houden van
zobaczyć	zien

De volgende voorzetsels kunnen worden gecombineerd met de accusatief:

Pools	Nederlands
przez, przed	door
na, nad	op (wanneer een beweging wordt uitgedrukt)
po	na
za	achter
pod	onder (wanneer een beweging wordt uitgedrukt)
w, we	in
między	tussen