OpenOffice.org/Uitspraken

Voor het gemak van lezen en bewerken van deze tekst worden de volgende afkortingen gebruikt (tenzij in titels):

• OOo: OpenOffice.org
• MSO: Microsoft Office
• MSO2: Microsoft Office 2002, ook bekend als Microsoft Office XP
• MSO3: Microsoft Office 2003
• MSO7: Microsoft Office 2007

Algemeen

OpenOffice.org documenten kunnen niet door Microsoft Office worden gelezen

Dit is niet echt waar, daar men d.m.v. plugins ervoor kan zorgen dat MSO ook OOo documenten kan lezen (opgeslaan in het ODF-formaat). Een voorbeeld van zo'n plugin is de Sun ODF-plugin. Je moet dus natuurlijk wel een plugin installeren.

Aan de andere kant kan je in OpenOffice.org de bestanden ook altijd converteren naar Word-compatibele bestanden (bijv. .doc, .xls, ..). Dan zijn er geen problemen met de uitwisselbaarheid.

Sinds MSO 2007 ondersteunt Microsoft zelfs standaard het ODF-formaat

Microsoft Office documenten kunnen niet door OpenOffice.org worden gelezen

Dit is niet (helemaal) waar: na een installatie van OOo kan je MSO documenten openen (uitgezonderd Access-bestanden). Bij het openen van doc-, xls- en ppt-bestanden kunnen deze zowel worden geschreven, als worden opgeslaan. Bij complexe documenten kan bepaalde opmaak er wel anders uitzien. Bij het openen van docx-, xlsx- en pptx-bestanden (dus gemaakt in MSO7) is er enkel lees-ondersteuning. Ondersteuning voor MSO macro's is in OOo heel beperkt.

OpenOffice.org is qua lay-out gebaseerd op MS Office 2003

De gelijkenis is alvast treffend. Dit kan een voordeel zijn voor personen of bedrijven die wensen over te stappen van MSO3 naar een recenter kantoorpakket. De overstap naar MSO7 is in dat geval een gans stuk groter, daar de manier van werken heel anders is.

Men zou kunnen beweren dat zo'n lay-out niet meer modern is, maar heel wat software werkt nog steeds op de traditionele menu-manier. Bovendien is het nog niet bewezen dat de lay-out van MSO7 ook productiever is. Een vaak gehoorde commentaar is "you love it, or you hate it". Velen vinden de ribbon-interface van MSO7 heel handig wanneer het op vaak gebruikt functies aankomt, maar dan weer heel moeilijk bij functies die je niet vaak nodig hebt.

De mogelijkheden van OpenOffice.org zijn beperkter dan MS Office 2007

Dat is deels juist. Het dient echter ook gezegd dat MSO weliswaar een erg uitgebreid pakket is, maar dat daardoor heel wat snufjes aanwezig zijn die maar weinig mensen gebruiken, niet alleen bij de particulier thuis, maar zelfs in het bedrijfsleven. Toch mag je OOo ook niet onderschatten, daar je ook met OOo bv. wijzigingen kan bijhouden, macro's kan opnemen of opmerkingen kan toevoegen. Voor bepaalde functionaliteit die niet aanwezig is bij een standaard OOo-installatie kan je bovendien gebruikmaken van extensies of van externe programma's.

Dat is deels ook niet juist.

• Zo krijg je bij een standaard MSO installatie wellicht de Nederlandse, Duitse, Franse en Engelstalige spellingcontrole, maar daar stopt het ongeveer. Bij OOo heb je de mogelijkheid om gratis extra woordenboeken te installeren, zoals bv. Spaans en Latijns, maar ook nog vele andere.
• Bij een standaardinstallatie van Word krijg je er een spelling- en grammaticacontrole bij, maar uit "Have you saw the new Tarantino? I think he is one of best directors in the wrlod. 'Kill Bill', for example, is truly exceptional. It is probably even better then his eerlier work." haalt Word er enkel de spellingsfouten (wrlod, eerlier) uit, maar niet de grammaticafouten (saw, then). Dankzij de gratis extensie LanguageTool doet OpenOffice.org dat wel.
• De html-export functionaliteit van PowerPoint is u misschien bekend, maar deze maakt gebruik van ActiveX, waardoor deze bijna niet bruikbaar is in andere browsers dan Internet Explorer (bv. Firefox). Impress - de presentatiesoftware van OOo - kan daarentegen niet alleen exporteren naar het html-formaat, maar ook naar het Flash swf-formaat. De animaties ed. vallen weg, maar het laat wel toe om een presentatie gemakkelijker te integreren in een website, dan bij PowerPoint.
• Voor diegene die al eens wiskunde in een tekstdocument moeten krijgen weten dat er daar al eens wat meer aan te pas komt dan enkel formules, maar ook grafieken, tekentabellen,... Dan kan deze dmaths extensie een welgekomen hulp zijn in OOo.

Op de pc's staat al MS Office en OpenOffice.org ernaast installeren zal problemen opleveren

Als je via Windows Verkenner een kantoorbestand opent zal dat in principe gewoon openen in het respectievelijk kantoorpakket. Dus doc, docx, xls, xlsx,... opent in MSO en odt, ods, odp,... zal openen in OOo.

Er zijn wel situaties waar het anders verloopt dan daarnet beschreven. Deze situaties zijn echter niet-standaard: je moet dus "manueel" bepaalde instellingen veranderen, waardoor je dat na de gewone installatie van de twee softwarepakketten niet kan hebben. Zo kan je instellen dat OOo de doc, docx,... bestanden opent vanuit Windows Verkenner, alhoewel MSO ook geïnstalleerd staat.

Momenteel werken al heel mensen en ondernemingen met MS Office 2007

Hier zijn er twee opmerkingen te maken:

1. Waarom zou een bedrijf overschakelen van MSO3 naar MSO7 als MSO3 nog perfect voldoet? Mochten ze toch overschakelen zijn er immers twee grote kosten: licentiekosten en omscholingskosten.
2. Gebruikt wel elk bedrijf MSO? Volgens deze lijst alvast van niet.
3. Draaien die MSO versies wel legaal?

Bovenstaande opmerkingen zijn niet bedoeld om de uitspraak "Momenteel werken al heel mensen en ondernemingen met MS Office 2007" af te schilderen als "onwaar", maar wel als enkele kritische noten aangaande de uitspraak.

Specifiek voor het onderwijs

Het onderwijs moet voorbereiden op het bedrijfsleven, waar ze werken met MS Office

Impliciet klinkt hier dat het onderwijs moet voorbereiden op MSO, leerlingen zouden anders niet meer up-to-date zijn. Bedenk echter ook het volgende:

• Als we deze stelregel doortrekken naar andere vakken zou het onderwijs heel erg duur worden, daar de school dan naast MSO (60 euro voor studenten, maar snel € 500 voor bedrijven en particulieren) ook bv. Photoshop (€ 833,69) en andere dure pakketten zou moeten aanschaffen.
• Alhoewel het waar is dat MSO het meest wordt gebruikt in het bedrijfsleven is het zeker niet het enige kantoorpakket dat er wordt gebruikt. Zo was de Franse Gendarmerie al eind 2005 overgeschakeld naar OOo , alsook de Franse belastingdienst . Er zijn natuurlijk nog meer voorbeelden. In andere vakgebieden zou het ook niet gepikt worden dat slecht één product aan bod komt, denk bv. aan een garagist die enkel leert werken met het meest verkochte automerk. Bovendien is het zelfs zo dat er binnen MSO verschillende versies zijn, elk met hun verschillen. Het is geen uitzondering dat een bedrijf bv. nog MSO3 of zelfs MSO2 gebruikt.
• Dé MSO7 versie bestaat niet, waardoor er ook nog eens meerdere prijzen bestaan . Welke software moet je de school of de leerlingen laten aanschaffen?

Het onderwijs zélf begrijpt al dat het onmogelijk is om leerlingen te verstikkend voor te bereiden op het bedrijfsleven door slechts één pakket te vereisen. Laten we bv. een Vlaams leerplan AV informatica 2007/046 voor leerlingen van 15 à 16 jaar met 1 uur informatica per week nemen als voorbeeld.

• Men heeft het daar niet over Word, Excel en Access (en ook niet over Writer, Calc en Base), maar over de algemene termen tekstverwerking, rekenblad en gegevensbeheer.
• Men benadrukt expliciet om geen vaardigheden na te streven die sterk tijds- of pakketgebonden zijn (zie pagina 6 uit het leerplan): Omwille van de zeer snelle evolutie van de informatica heeft het vanzelfsprekend geen enkele zin bij de leerlingen vaardigheden na te streven die sterk tijdsgebonden zijn. Als ze eenmaal afgestudeerd zijn en zich op de arbeidsmarkt begeven, worden ze geconfronteerd met totaal nieuwe situaties. Het kan daarom niet voldoende worden beklemtoond dat kennis, vaardigheden en attitudes nagestreefd moeten worden die zo weinig mogelijk tijds- of pakketgebonden zijn. Veel belangrijker zijn kennis, vaardigheden en attitudes die transfereerbaar zijn naar andere situaties en contexten, en die generatief zijn, namelijk in zich het vermogen dragen om in nieuwe situaties nieuwe kennis, vaardigheden en attitudes te ontwikkelen. Het is inderdaad moeilijk om een leerling die als 12-jarige voor het eerst in contact komt met een kantoorpakket te garanderen dat zo'n 6 à 10 jaar later nog steeds hetzelfde kantoorpakket gebruikt zal worden.
• Het leerplan heeft het oa. algemeen over functioneel inzicht, probleemoplossend denken, analyseren op gestructureerde wijze, zelfstandig werken en levenslang leren, gebruikmaken van hulpmiddelen. Meer specifiek voor tekstverwerking hebben ze het oa. over stijl/opmaakprofielen, modeldocumenten, spellingcontrole,... Er wordt dus steeds verwezen naar niet-tijdsgebonden zaken en al zeker niet naar specifieke handelswijzen van een specifiek pakket (bv. om af te drukken neem je het derde knopje van links op de tweede werkbalk).
• Bij de maatschappelijk-ethische aspecten hebben ze het ook over Een correcte houding ontwikkelen ten aanzien van de auteursrechtelijke aspecten van software en van digitaal tekst-, beeld-, video- en geluidsmateriaal. Het hoeft geen betoog dat MS Office een relatief duur pakket is, waarbij de functionaliteit die moet gezien worden (cfr. het leerplan), perfect kan verwezenlijkt worden met een gratis kantoorpakket zoals OpenOffice.org. Kunnen we leerlingen verplichten om dit pakket aan te schaffen? Of doen we binnen het onderwijs mee aan het illegaal verspreiden van software, door leerlingen software illegaal te leren downloaden en/of te kraken?

Thuis gebruiken een groot deel van de ouders al Microsoft Office, waarom dan wijzigen naar iets anders?

Drie opmerkingen:

1. Vaak wordt thuis slechts een minimale aantal van de totale mogelijkheden van een kantoorpakket. Het tikken van een brief, het bijhouden van een adreslijst, het maken van enkele grafieken en het bekijken van presentaties ontvangen via mail zijn zo'n vaak voorkomende zaken. Het komt hier maar heel weinig voor dat specifieke MSO functies nodig zijn.
2. Het is perfect mogelijk om OOo te installeren naast Microsoft Office, waarbij elk kantoorpakket zijn eigen documenten opent. Een doc-bestand wordt dan gewoon geopend in MSO.
3. Heel wat particulieren hebben een illegale versie van MSO geïnstalleerd. Een thuisinstallatie kost al snel 100 à 200 euro, indien er geen illegale versies zouden bestaan dan zouden veel meer gezinnen de overstap maken naar een gratis en vergelijkbaar alternatief.

Cursussen OpenOffice.org, specifiek voor het onderwijs ontbreken

Alhoewel er heel wat documentatie te vinden is voor OOo, ook Nederlandstalige documentatie is het inderdaad een feit dat cursussen specifiek voor het onderwijs maar schaars zijn. Cursussen specifiek voor het onderwijs kenmerken zich door de volgende drie zaken:

1. de cursus sluit aan bij de leerplandoelstellingen die moeten gezien worden voor die bepaalde studierichting
2. de aanwezigheid van oefeningen (op maat van de leerlingen van een bepaalde leeftijd en/of bepaalde studierichting)
3. een handleiding voor de leerkrachten, met de oplossing van de oefeningen

Uitgeverijen springen (nog?) niet op de kar om naast hun vele MSO cursussen ook OOo cursussen aan te bieden. Vele van die cursussen zijn dan ook heel MSO-specifiek, wat het moeilijk maakt om twee cursussen uit te brengen: enerzijds voor MSO, anderzijds voor OOo. Vandaar een warme oproep om mee te helpen aan een cursus tekstverwerker i.p.v. een cursus Word of Writer. Vooral oefeningen die los van de toepassing gemaakt kunnen worden zijn héél erg interessant.