Onderwijstechnologie/Voorbeelden onderwijstechnologische realisaties/Rapport BioGezRev 2012-2013

Silke van Hoof, Amir Adam, Joke Paridaens, Lien Lippens, Lotte Van Praet

1. Inleiding

Het doel van de opdracht was om nieuw digitaal leermateriaal aan te maken of reeds bestaand materiaal te verbeteren. Hierbij werd ons specifiek gevraagd om enkel gebruik te maken van open-source software of online toepassingen. Na lang overleggen zijn we tot een overeenkomst gekomen om te werken rond het thema ergonomie en preventie. Uit wetenschappelijke studies blijkt namelijk dat een zeer groot deel van de leerkrachten last heeft van allerlei lichamelijke klachten. Zo zou uit een studie van 2010 bij een leerkrachtenpopulatie in Maleisië blijken dat 40,4 percent van de leerkrachten last heeft van lage rugklachten. Nota bene zou uit schattingen blijken dat ongeveer 60-90 percent van de bevolkingspopulatie ooit last gaat ondervinden van lage rugpijn. Zo is met 27 percent, de lage rugpijn bij uitstek de frequentst voorkomende verwijsdiagnose. Het is dan ook niet ondenkbaar dat deze typische klachten een groot economisch probleem vormen in onze hedendaagse maatschappij. De eindtermen voor lichamelijke opvoeding in de tweede en derde graad stellen bovendien: – de leerlingen passen welbepaalde basisregels van houdings- en rugscholing spontaan toe. – de leerlingen integreren basisregels van houdings- en rugscholing in nieuwe bewegingssituaties en in werk- en studiesituaties. Daarbovenop komt nog eens dat ergonomie één van de maatregelen die nagestreefd dienen te worden volgens de welzijnswet van 1996.

Om deze redenen trachtten we door middel van ergonomie en preventie te zoeken naar een oplossing, waarbij lichamelijke klachten zoveel mogelijk gereduceerd worden. Dit hebben we gerealiseerd door middel van instruerend beeldmateriaal online vrij te geven, met bijhorende aandachtspunten. Dit om zoveel mogelijk leerkrachten te benaderen en om onze boodschap duidelijk over te brengen. Met deze opdracht hopen wij zoveel mogelijk klachten te beperken en in te perken, zodat leerkrachten zonder fysieke problemen hun loopbaan kunnen beëindigen en daarbovenop nog ten volle kunnen genieten van hun pensioen.

2. Werkwijze

Vanuit onze basisopleiding is gebleken dat instructie (bij bijvoorbeeld een bepaalde oefening) een onmisbaar onderdeel is van het leerproces. Je kunt namelijk niet zomaar een oefening perfect uitvoeren na een mondelinge instructie, maar na een demonstratie van die oefening is het wel perfect mogelijk om met de juiste inzichten diezelfde oefening tot een goed einde te brengen. Daarom dat het ons een goed idee leek om video fragmenten op te nemen van onszelf waarop wij inlichtingen meegeven. De volgende stap en tevens uitdaging was om open-source alternatieven te vinden voor windows media player en bijbehorende mediaspelers. Nu hadden wij in de klas “VLC player” al besproken en dit leek ons een geschikte mediaspeler om onze video’s in af te spelen. Ook werd open-office snel gevonden als correcte tekstverwerker, dus maakten wij onze documenten helemaal op via dit programma. We kregen ook het idee om via www.klasCement.be, een portaalsite voor en door leraren, ons materiaal vrij te geven aan de rest van de wereld. Zo kan iedereen ons materiaal bekijken en gebruiken voor verdere doelen in het onderwijs of thuis. We hebben het groot vakgebied van ergonomie opgedeeld in verschillende onderdelen. Deze onderverdeling is gebeurd aan de hand van de lessen ergonomie binnen het vak ‘didactiek en onderwijstechnologie van de welzijns en bewegingswetenschappen’. Zo kwamen we tot volgende thema's: Core stability Ergonomische houding om voor de klas te staan Ergonomie rond correcte zithouding Correct optillen van voorwerpen Ergonomie rond het dragen en het gewicht van een boekentas Ergonomische houding achter de computer

3. Bestanden en filmpjes uploaden op Klascement en Youtube

Nadat alle groepsleden informatie hadden verzameld omtrent hun opgegeven onderdeel zijn we samen gekomen om dit te filmen. We hebben dit gedaan op verschillende locaties in het L-gebouw van de VUB. Materiaal voor de filmpjes hebben wij zelf verzameld, alsook zijn wij naar de health-city geweest om daar te filmen met toestemming van de manager. De camera die wij hebben gebruikt was eigendom van Joke. Lien was cameravrouw samen met Joke. Lotte was de stem achter de filmpjes en Joke, Silke en Amir verzorgden de demo’s. Vervolgens hebben we de filmpjes op de portaalsite, Klascement, geplaatst. Deze site is een methode om educatief lesmateriaal uit te wisselen en wordt voornamelijk gebruikt door leerkrachten. Eerst en vooral hebben we ons aangemeld op de site met een email adres. We ontvingen dan een email van de site, waarin een link stond. Door op deze link te klikken, konden we ons registreren. Eens we geregistreerd waren hebben we ons ingelogd en de bestanden toegevoegd door op ‘toevoegen’ te klikken. Eens we op deze pagina waren, vulden we de nodige zaken in om het bestand of filmpje dan effectief up te loaden. Ook hebben we de gemaakte filmpjes geüpload op Youtube. Zo kunnen niet enkel leerkrachten ons materiaal raadplegen maar ook de rest van de bevolking. Via onderstaande titels of links kom je terecht bij ons studiemateriaal.

4. Besluit

Voor ons was deze taak, waarbij we een nieuwe, originele onderwijstechnologische realisatie moesten maken, toch een grote uitdaging aangezien niemand van ons echt vertrouwd was met onderwijstechnologie. We leerden werken met Open source programma’s die we zelf vonden op internet. We zagen in dat deze ook makkelijk zijn om mee te werken en het niet altijd de klassieke closed source toepassingen zijn die je moet gebruiken. Verder was het voor ons ook een aangename kennismaking met de site van KlasCement, dit is een zeer interessante site waar we waarschijnlijk in onze verdere carrière als leerkracht nog dankbaar gebruik van zullen maken. Ook was het leerrijk om eens met elkaar te overleggen via een forum en niet telkens in “real life”. Dit geeft een extra dimensie aan de opdracht. Deze opdracht was een zeer aangename uitdaging die we tot een goed einde hebben gebracht. We hebben elkaar beter leren kennen en kennen nu elkaars sterke en zwakke punten. Ons doel was vooral om onze facultaire kennis over te brengen op leerkrachten in de lerarenopleiding, leerkrachten in het werkveld en leerlingen. We zijn ervan overtuigd dat dit wel een realistisch gegeven is en we geloven ook dat veel leerkrachten ons beeldmateriaal zullen bekijken en er mee aan de slag zullen gaan.