Microsoft Word/Opmaakprofiel wijzigen

Microsoft Office | Word | Inhoudsopgave

Als u vaak bestanden maakt die een zelfde opmaak vereisen kan het nuttig zijn het opmaakprofiel te wijzigen. Hiermee kunt u ook bepalen hoe de inhoudsopgave van uw bestand eruit komt te zien.

Enige uitleg vooraf

Het opmaakprofiel van het document is de opmaak waarin de koppen, de standaardtekst, de voettekst etc. worden weergegeven. Deze staan bij de installatie van Word op de fabrieksinstellingen, die meestal niet gewenst zijn.
Waarschijnlijk is het u wel eens opgevallen dat als u op het icoontje 'nieuwe pagina' klikt (linksbovenaan), er een gewoon leeg vel papier (scherm) verschijnt. Echter, als u op Bestand Nieuw klikt, dan verschijnt er (bij Word 2000) een keuzescherm waarin u aan kunt klikken wat voor lege pagina u wilt.
Als u het opmaakprofiel van een pagina permanent wijzigt komt de pagina met uw gewenste opmaak ook in dat keuzeschermpje te staan. Het is overigens ook mogelijk het opmaakprofiel van een pagina eenmalig te wijzigen.
Standaard opent Word de pagina normal.dot. Als u wilt dat Word een pagina met uw 'persoonlijke' opmaakprofiel standaard opent kan dat ook.
Voor meer informatie over deze laatste twee zaken kunt u kijken op deze pagina. Hier kunt u informatie vinden over hoe u ervoor zorgt dat een pagina met een vooraf ingesteld opmaakprofiel makkelijk kan worden geopend.

Zaken over het opmaakprofiel wijzigen

Om dit te doen opent u allereerst een lege pagina in Microsoft Word. Nu klikt u (in de bovenste werkbalk, het vijfde tabblad) op Opmaak Opmaakprofiel (Als deze niet in het rijtje van Opmaak staat moet u even op de twee pijltjes onderaan het rijtje klikken.).
U krijgt nu een schermpje voor u waarin het opmaakprofiel gewijzigd kan worden. Allereerst gaat u naar het kopje Weergeven:. Hier selecteert u: Alle opmaakprofielen. In het schermpje boven Weergeven, Opmaakprofielen zal nu een hele lijst met beschikbare profielen verschijnen. Uw taak nu om (enkele van) deze opmaakprofielen te wijzigen naar eigen inzicht.
Klik op het opmaakprofiel dat u wilt wijzigen. Rechts in het schermpje zal nu een korte beschrijving van dit profiel verschijnen, zoals de huidige instellingen zijn. U klikt nu op Wijzigen, waarna een nieuw schermpje zal openen. U kunt nu beginnen met het wijzigen van zaken over het opmaakprofiel.

Naam

De naam wijzigen kan linksbovenin het Opmaakprofiel wijzigen schermpje Ik kan u ten strengste aanraden dit niet te doen, tenzij u natuurlijk vindt dat de profielen onduidelijke namen hebben. Doorgaans is het wijzigen van de namen absoluut niet nodig!

Gebaseerd op

Ook dit kan ik u aanraden niet te wijzigen. Het zorgt voor onnodig veel tijdsverlies bij het wijzigen van het opmaakprofiel. Eigenlijk is het alleen handig hier wijzigingen aan te brengen als u een meer ervaren gebruiker bent en al wat wist van Opmaakprofielen.
Als u hier iets wijzigt zal het opmaakprofiel dat u wilt wijzigen de opmaak aannemen van het opmaakprofiel dat u heeft aangeklikt onder het kopje Gebaseerd op. Een ervaren gebruiker zal op deze manier bijvoorbeeld kop 2 snel vorm kunnen geven door hem te baseren op kop 1. Hierna hoeft hij slechts zeer weinig wijzigingen aan te brengen, omdat kop 2 doorgaans erg op kop 1 moet lijken.

Opmaakprofiel voor de volgende alinea

In dit gedeelte kan u aangeven voor welk opmaakprofiel Word automatisch moet kiezen als u een harde return (enter) geeft. Voorbeelden:

U typt in kop 1 een kopje. Als u nu een harde return geeft wilt u dat Word automatisch het opmaakprofiel van kop 2 aanneemt, omdat u kop 1 wilt onderverdelen in meerdere tussenkopjes. U geeft nu in het wijzigingsschermpje aan dat na kop 1 automatisch voor kop 2 moet worden gekozen. Dit doet u dus door in het wijzigingsscherm van het opmaakprofiel van kop 1, onder het kopje Opmaakprofiel voor de volgende alinea, kop 2 te selecteren.
U typt diezelfde kop met opmaak kop 1. Nu wilt u dat na een harde return het opmaakprofiel voor standaard verschijnt, omdat u een alinea wilt wijden aan kop 1. Dan geeft u in het wijzigingsschermpje aan dat na kop 1 automatisch voor kop 2 moet worden gekozen. Dit doet u dus door in het wijzigingsscherm van het opmaakprofiel van kop 1, onder het kopje Opmaakprofiel voor de volgende alinea, standaard te selecteren.

Doorgaans is het zo dat het opmaakprofiel voor de volgende alinea al op het juiste profiel staat ingesteld. Het is dan ook aan te raden goed na te denken alvorens hier wijzigingen aan te brengen.

Het opmaakprofiel zelf wijzigen

Nu kunnen we beginnen met het echte wijzigen van de opmaak. Als u op de button Opmaak klikt (onderaan, derde button) verschijnt een rijtje van 7 onderdelen die gewijzigd kunnen worden. Deze zullen hieronder apart worden besproken. Overigens zullen in het algemeen enkel wijzigingen worden aangebracht onder de knoppen Lettertype en Alinea. Alle onderdelen zullen na aanklikken een apart schermpje openen. Dit schermpje zal van boven naar beneden en van links naar rechts worden behandeld.

Lettertype

In het nieuwe schermpje onderscheiden we drie tabbladen:

1. Tabblad 'Lettertype'.

Allereerst kunt u hier het gewenste lettertype selecteren. Meer uitleg over verschillende lettertypen vind u hier.
Daarnaast kunt u ook de tekenstijl wijzigen. Hier geeft u dus aan of de tekst vet, cursief of vet en cursief moet worden. Als u hieronder 'standaard' selecteert, zal de tekenstijl normaal zijn.
Naast het lettertype en de tekenstijl is ook de lettergrootte een belangrijk punt. Dit vind u onder het kopje Punten. (Rechtsbovenaan) In dit vakje kunt u de gewenste lettergrootte wijzigen. Uiteraard is dit geheel naar eigen inzicht in te stellen.
De tekstkleur staat standaard ingesteld op Automatisch. Dit is gewoon een zwarte letter. Wilt u een andere kleur, dan kunt u onder deze knop de tekst een totaal andere kleur geven.
Onder het kopje Onderstrepingsstijl kunt u selecteren hoe/of de tekst moet worden onderstreept. Standaard staat dit ingesteld op geen.
Als u ervoor heeft gekozen om tekst te onderstrepen kunt u er ook voor kiezen deze onderstreping een kleur te geven onder het kopje Onderstrepingskleur.
Bij het kopje Effecten kunt u vele zaken aanvinken. De meeste zaken spreken voor zich. Daarnaast ziet u gelijk wat de invloed is van de effecten in het voorbeeldschermpje. Let er wel bij op dat als u Klein kapitaal aanvinkt dat Word bij dit effect niet automatisch een hoofdletter voor het eerste woord van een zin zet. U moet hier dus goed opletten dat u het zelf wel doet.

2. Tabblad 'Afstand en positie'.

De Schaal van de tekst. Hier blijft de hoogte van de letters gelijk en verandert u door selecteren van een andere waarde de breedte van de tekens.
Bij de Tekenafstand kunt u aangeven of de letters verder van elkaar of juist dichter bij elkaar moeten staan. Bij het naaststaande schermpje kunt u aangeven hoeveel die tekens dichterbij of verder af moeten staan.
Bij de Positie kunt u instellen of de tekst hoger, lager of op normale hoogte komt te staan. In het naaststaande schermpje kunt u aangeven hoe ver boven of onder de normale afstand de tekst moet komen te 'liggen'.
Bij Afspatiëring voor lettertypen kunt u de afstand tussen letters 'wijzigen'. Als u deze optie aanvinkt zal word letters als ATJ, als deze achter elkaar voorkomen dichter op elkaar zetten, omdat de T linksbovenaan makkelijk iets over het lege bovengedeelte van de A kan worden geschoven. Deze optie wordt overigens weinig gebruikt.

3. Tabblad 'Teksteffecten'.

U kunt verschillende zaken rondom de tekst weergeven. Het geeft doorgaans een onrustig effect, maar op presentaties kan het er wel leuk uitzien. Wijzigingen die u in dit tabblad aanbrengt zullen ook direct zichtbaar zijn in het voorbeeldschermpje.
Let op, de teksteffecten die u aanvinkt zullen op het afgedrukte document niet zichtbaar zijn! Hier zal u enkel het teksteffect '(geen)' te zien krijgen, ofwel, gewone tekst.

Alinea

In het schermpje dat verschijnt nadat alinea is aangeklikt onderscheiden we twee tabbladen:

1. Tabblad 'Inspringingen en afstand'.

Allereerst kunt u kiezen of de tekst links, rechts of in het midden moet worden uitgelijnd. U kunt ook de optie uitvullen selecteren. De tekst zal dan aan allebei de kanten worden uitgelijnd, zodat een mooie rechte kantlijn ontstaat aan weerszijden van het document. Overigens zal er natuurlijk geen uitlijning aan weerszijden zijn als u een harde return (enter) geeft.

Dit is links uitgelijnde tekst.

Dit is gecentreerde tekst. (Midden uitgelijnd)

Dit is rechts uitgelijnde tekst.

U kunt ook het overzichtsniveau van het profiel aanpassen. Als u hier aanpassingen maakt kan u uw alinea's indelen, waarna ze een hiërarchisch niveau krijgen. (Overzichtsniveau 2 heeft bijvoorbeeld enkele alinea's die allemaal over die alinea met overzichtsniveau 1 gaan. Ze zijn een soort opsplitsing van alinea 1.) Zodra u deze alinea's een overzichtsniveau heeft gegeven kunt u de paginaweergave wijzigen. Als u hem dan op overichtsweergave zet kunt u makkelijk zien waaronder welke alinea's direct vallen.
U kunt zorgen dat alle tekst in het betreffende opmaakprofiel wordt ingesprongen. Zet hem eerst op links of rechts inspringen en geef daarna aan hoever moet worden ingesprongen. Een voorbeeld is opnieuw te zien in het voorbeeldschermpje onderaan het bewerkingsscherm.
Naast het gewone inspringen kunt u onder het kopje speciaal nog meer wijzigen. Als u hem op (geen) laat staan, dan zal alle tekst ingesprongen zijn. Selecteert u Eerste regel dan zal de eerste regel meer inspringen dan de rest van de tekst. In het schermpje ernaast kunt u aangeven met hoeveel punten. Selecteert u echter Verkeerd-om, dan zal juist de tekst onder de eerste regel meer inspringen. Het aantal punten waarmee dit moet kunt u opnieuw rechts aangeven. Het effect van uw handelingen kunt u weer zien in het voorbeeldschermpje.
Onder het kopje afstand kunt u aangeven of de tekst van uw opmaakprofiel voor en/of na het einde van het opmaakprofiel iets ruimte moeten hebben. Dit is een beetje te vergelijken met de afstand die het 3^e niveau kopje hier heeft. Die heeft ook boven en onder zich een beetje ruimte. Als u de afstand op auto zet zal Word automatisch ongeveer 12 punten ruimte geven rondom uw opmaakprofiel.
Als laatste onder dit tabblad kunt u de regelafstand (afstand tussen twee regels van uw opmaakprofiel) van uw profiel wijzigen.:
- Enkel: De regelafstand is nu normaal, zoals u altijd al zag in Word-documenten. Groot voordeel van deze regelafstand is dat als u ineens een grotere lettermaat gaat gebruiken de tekst niet bovenaan zal worden afgesneden, wat bij alle regelafstanden, behalve enkel en tenminste het geval is.
- Anderhalf: De regelafstand is nu 1,5 keer de normale regelafstand.
- Dubbel: De regelafstand is nu 2 keer zo groot als de normale regelafstand.
- Tenminste: In het schermpje ernaast kunt u nu aangeven hoeveel punten de regelafstand tenminste moet zijn. Hier kunt u eigenlijk het mooist instellen wat de afstand tussen twee regels moet zijn, regelafstand enkel is echter makkelijker en voldoet in bijna alle gevallen.
- Exact: In het schermpje ernaast kunt u aangeven hoe groot de regelafstand precies moet zijn. Als u deze waarde te laag instelt zal u extra snel met het probleem van bovenaan afgesneden tekst te maken krijgen.
- Meerdere: In het schermpje ernaast kunt aangeven hoeveel maal de regelafstand enkel moet worden genomen.

2. Tabblad 'Tekstdoorloop'.

Zwevende regels voorkomen. Als u deze optie aanvinkt dan zal Word proberen te voorkomen dat de eerste regel van een alinea onderaan de vorige pagina staat, of dat de laatste regel van de alinea op een nieuwe pagina staat. Word zal met deze optie aangevinkt dus pas een alinea over meerdere pagina's verspreiden als de tekst die buiten de ene pagina valt meer dan een regel is. N.B.: Deze optie is standaard aangevinkt.
Met de optie Regels bijeenhouden zorgt u dat de tekst op een nieuwe pagina gelijk een nieuwe alinea is. Als er dus nog vijf regels tekst op pagina 1 passen en u wilt een alinea maken van 6 regels tekst, dan zal Word deze alinea op de volgende pagina beginnen.
Met de optie Bij volgende alinea houden kunt u ervoor zorgen dat het opmaakprofiel wat u aan het bewerken bent als het ware automatisch 'vast' zit aan het opmaakprofiel erna. Het is erg handig deze optie aan te vinken als u een opmaakprofiel van een kopje aan het bewerken bent. U kunt dan namelijk zorgen dat het kopje a.h.w. aan de bijbehorende alinea wordt gekoppeld. U voorkomt hiermee dat het kopje onderaan de ene pagina staat, terwijl de bijbehorende alinea pas op de volgende pagina begint.
Door de optie Pagina-einde ervoor aan te vinken zorgt u ervoor dat elke nieuwe alinea op een nieuwe pagina begint. U 'zegt' als het ware tegen Word: Als ik dit opmaakprofiel gebruik ben ik aan een stuk begonnen dat eigenlijk op een nieuwe pagina thuishoort. Deze optie is erg handig bij een hoofdkop of hoofdtussenkop.
De optie Regelnummers onderdrukken is alleen handig als u onder Pagina-instelling de optie regels nummeren heeft geactiveerd. Met deze optie kunt u zorgen dat in het opmaakprofiel dat u bewerkt juist geen regelnummering moet zijn. Dit is bijvoorbeeld erg handig als u een genummerde leestekst maakt (voor bijvoorbeeld een tentamen) en u midden in de tekst een stukje wilt typen waarin u uitleg geeft, die niet genummerd hoeft te worden.
De optie Niet afbreken is alleen handig als u heeft ingesteld dat woorden aan het einde van een regel automatisch worden afgebroken. U kunt er dan voor zorgen dat tekst binnen het opmaakprofiel dat u bewerkt juist niet wordt afgebroken aan het einde van een regel. N.B.: Hoe u woorden kunt afbreken vindt u hier.

Tabs

Voorbeeld van gebruik van tabs
Woord	Verklaring
*Microsoft Word	Een tekstverwerkingsprogramma.
*Tab	Een soort spatie, die geen vaste maat heeft, maar eindigt, dan wel begint, op een door u aangegeven afstand.
*Wikibooks	Een website met vrije boeken en handleidingen.

Aan uw opmaakprofiel kunt u ook tabs toevoegen. Dit is een soort spatie, die geen vaste maat heeft, maar eindigt, dan wel begint, op een door u aangegeven afstand.
Dit is bijvoorbeeld te gebruiken als u een verklarende woordenlijst in uw document opneemt. Als u dan meerdere woorden onder elkaar in een lijst hebt staan, dan kunt u de uitleg van de betreffende woorden allemaal even ver van de kantlijn laten beginnen en ze zo dus mooi recht onder elkaar krijgen. Een voorbeeld hiervan ziet u rechts op deze pagina. Zoals u ziet beginnen de verklaringen van de verschillende woorden allen recht onder elkaar.

Allereerst: Een tab is pas aangemaakt als u hem heeft ingesteld door op de button Instellen te klikken. (Deze is doorgaans nog grijs, maar wordt zwart zodra u een waarde aan een tab heeft gegeven.) Hieronder staat aangegeven welke handelingen zoal komen kijken bij het instellen van tabs.

Geef de tab de gewenste waarde.
Geef onder het kopje uitlijnen aan waar u de tab uitgelijnd wilt zien.
- Een linkse tab (Links) betekent dat na het indrukken van de 'tab'toets de tekst rechts van deze tab verschijnt, met een uitlijning naar links. De tab zit dus a.h.w. links van de tekst.
- Een gecentreerde tab (Centreren) betekent dat de tekst die u typt na het indrukken van de 'tab'toets zich zal uitlijnen rondom die tab. De tekst komt dus aan weerszijden van de tab.
- Een rechtse tab (Rechts) betekent dat de tekst die verschijnt na het indrukken van de tab links van de tab zal komen te staan, met een uitlijning naar rechts. De tab zit dus a.h.w. rechts van de tekst.
- Een decimale tab (Decimaal) zorgt dat de komma in een zin ter hoogte van de tab wordt geplaatst. de tekst voor de komma komt voor de tab, de tekst na de komma komt na de tab. Indien er geen komma's in uw zin voorkomen, dan zal deze tab dezelfde functie vervullen als de 'Centreren'-tab. Indien er meerdere komma's in uw zin voorkomen, dan zal de eerste komma ter hoogte van de tabtoets worden geplaatst.
- Een lijntab (Lijn) plaatst een verticaal lijntje ter hoogte van uw ingestelde waarde.
Geef aan welk opvulteken u wilt gebruiken. Hier kunt u aangeven hoe u vindt dat de witte ruimte tussen de tekst voor de tab en de tekst na de tab moet worden opgevuld. De afbeeldingen hierbij spreken voor zich.
Klik op Instellen

U kunt zo veel tabs binnen uw opmaakprofiel opmaken als u wilt. Voor elke tab moet u dan dezelfde procedure volgen.
Als u ontevreden bent over een ingestelde tab dan selecteert u de betreffende waarde en klikt op Wissen. De knop Alles wissen is uiteraard voor het wissen van alle ingestelde tabs binnen uw opmaakprofiel.

Rand

In het schermpje dat verschijnt onderscheiden we drie tabbladen. (De tweede is soms grijs. (niet aanklikbaar) Zo ook bij mij, waardoor ik hieraan geen aandacht kan besteden.)

1. Tabblad 'Randen'.

Hieronder kunt u aangeven of het betreffende opmaakprofiel een rand om haar tekst heen moet hebben. Als u geen rand wilt kunt u snel klaar zijn. U klikt dan namelijk gewoon op geen, linksbovenaan in het schermpje. Als u echter wel een rand om uw tekst wilt volgen we een andere procedure:

Selecteer eerst onder het kopje Stijl wat voor soort lijn/rand u graag zou willen gebruiken.
Selecteer de kleur die de rand moet hebben.
Selecteer de dikte die de rand moet hebben. (Voorbeelden worden wederom gegeven in het schermpje ernaast). N.B. Sommige lijnen hebben maar één mogelijke dikte!
Nu u de lijn hebt vormgegeven kunt u links in het schermpje kijken. U heeft een keuze uit vier zaken:
Kader

Dit geeft enkel een rand om uw tekst heen.

Schaduw

Dit geeft een schaduweffect.

Drie-D (lees 3-D)

Dit geeft een driedimensionaal effect aan uw lijn. N.B. Dit effect is maar bij zeer weinig lijnen waarneembaar!

Aangepast

Dit geeft mogelijkheden om bijvoorbeeld elke kant van de tekst een andere rand te geven. Deze mogelijkheden worden hieronder besproken.

De optie aangepast bied de mogelijkheid om elke rand een aparte opmaak te geven. Hoe gaat dit in zijn werk?

Maak de lijn van uw keuze door achtereenvolgens stijl, kleur en dikte te bepalen.
Klik nu op aangepast.
U kunt nou alle vier de zijkanten een andere lijn meegeven. (of enkele juist geen lijn) U klikt rechts in het schermpje op een van de buttons (lijn boven; lijn onder; lijn links; lijn rechts.) Na het aanklikken van een van de buttons zal de aangeklikte lijn de gekozen rand krijgen. Nu maakt u een nieuwe lijn. Deze plaatst u ook door op een van de vier buttons te klikken. Zo kunt u de procedure herhalen. N.B. U kunt ook een lijn op haar plaats zetten door een lijn te kiezen en daarna in het voorbeeldschermpje te klikken op de plek waar de lijn ongeveeer moet komen volgens u. (Niet met de cursor te dicht bij een kruising van lijnen gaan staan als u dit probeert!)

In de optie Toepassen op, geeft u aan waarop deze rand van toepassing moet zijn. Doorgaans is de enige mogelijkheid Alinea.
Volledig rechtsonder vind u de button opties. U krijgt hier een nieuw schermpje te zien met de mogelijkheid de afstand van gekozen lijn tot de tekst in te stellen. In het voorbeeldschermpje onderin kunt u weer volgen wat er gebeurt.
Als u zeker bent van uw bewerkingen klikt u op OK

2. Tabblad 'Arcering'.

Onder het tabblad Arcering kunt u de achtergrond van uw opmaakprofiel wijzigen. Als u dit niet nodig vindt, zorg dan dat de opvulling staat geselecteert op geen opvulling.
Wilt u wel een andere achtergrond dan het standaard wit? Volg dan de volgende procedure: Eerst geeft u onder opvulling aan welke kleur de achtergrond van het opmaakprofiel moet worden. Dit zal in een effen achtergrond opleveren. Na het selecteren van de kleur kunt u verder gaan onder het kopje patroon. Als u doorzichtig selecteert zal er een doorzichtig patroon zijn, ofwel, de achtergrond blijft effen. Wilt u echter wel een patroon in uw achtergrond, selecteer dan een andere waarde. Hoe hoger de waarde, hoe meer ruimte neemt het patroon in. Een dicht patroon is 100% en geeft dus ook een effen achtergrond.
Onder de button meer kleuren kunt u meer kleuren maken en gebruiken, maar besef wel dat dit doorgaans niet zinvol is.

Taal

Het is mogelijk om binnen Word verschillende talen te gebruiken. Meestal zal enkel Nederlands (België) of Nederlands (standaard) worden gebruikt door de mensen die op deze pagina komen, maar soms is het handig om de taal te kunnen wijzigen. Bijvoorbeeld als u een scriptie moet schrijven in het Engels.
Als u een vast opmaakprofiel wil gaan gebruiken is het handig om eerst vast te stellen welke taal u het vaakst moet gebruiken. Deze stelt u dan in als standaard. Indien de button voor standaard grijs is gekleurd, gelieve te kijken op Microsoft Word/Taal instellen. Het is ook erg handig om de optie Taal automatisch bepalen aan te vinken. Deze twee zaken geven het volgende effect:

Elk bestand wordt automatisch geopend met de taal die u als standaard hebt aangevinkt. Echter, als u dan in een afwijkende taal gaat typen zal Word die taal na een (of twee) zinnen automatisch herkennen en hier dus geen rode kringeltjes onder zetten.

Overigens: Word zal alleen spellingscontrole kunnen uitvoeren indien u de spellingscontrole bij die taalpakketten hebt geïnstalleerd. Bij de normale installatie van de Nederlandstalige Office, zal Word enkel de taalpakketten Nederlands (België en standaard) en Engels (allemaal) installeren. Wilt u een andere taal installeren, kijk dan bij: installatie van MS Office.
Als derde mogelijkheid kunt u de optie Geen spelling- of grammaticacontrole uitvoeren aanvinken. Deze optie spreekt voor zich: hierbij controleert Word uw spelling niet. Dit is bijvoorbeeld handig als u een zelfstudie van een bepaalde taal doet en u hiervoor een soort toets doet in Word. Dan zal het echt allemaal op uw eigen kennis aankomen.

Frame

Nummering

Met deze optie kunt u aangeven of u tekst binnen een bepaald opmaakprofiel wel of niet wilt nummeren. Indien u het wel wilt kunt u bovendien aangeven hoe deze nummering moet worden vormgegeven.
Aangezien opsommingstekens en nummering een zeer groot onderwerp is kunt u hier meer over vinden op deze pagina.