Maatschappijleer/Maatschappijleer 3 havo/Samenvatting H7 Nederland, de VS en China

Nederland, de VS en China verschillen in de manier waarop de rechtsstaat werkt. Dit gaat over:

• grondrechten;
• rechten van verdachten;
• straffen;
• onafhankelijkheid van rechters.

De VS is al langer een rechtsstaat zoals wij die kennen. Maar in China is de CCP (Chinese Communistische Partij) erg machtig wat volgens westerse standaard veel vragen oproept.

In de VS is sprake van klassenjustitie, iets wat in Nederland minder voorkomt. Zwarte Amerikanen krijgen voor hetzelfde delict bijvoorbeeld hogere straffen (rassenjustitie). In China hebben minderheden vaak minder rechten. Bepaalde groepen zijn zelfs rechteloos. Maar ook in Nederland worden bijvoorbeeld gekleurde Nederlanders naar verhouding vaker staande gehouden en krijgen werkenden minder hoge straffen dan werklozen.

Zowel in de VS als China hebben verdachten minder rechten. Uitlokking is in de VS bijvoorbeeld toegestaan. Daarnaast houdt men verdachten vast in Guantánomo Bay. En in China kan een verdachte veel langer worden vastgehouden (een maand) zonder dat er een duidelijke aanklacht is. Amnesty International vraagt aandacht vraagt aandacht voor langdurige opsluiting zonder geldige reden en marteling.

Zowel de VS als China kennen de doodstraf. Iets wat in Nederland sinds 1983 grondwettelijk verboden is. Daarnaast is het in de VS gebruikelijk dat dat er deals gesloten worden (als je bekent) en dat bij een derde misdrijf de straf vele malen zwaarder is (Three Strikes and You're Out Law).

Levenslang bestaat zowel in Nederland als de VS en China. Alleen heeft het een andere vorm.

In het rechtssysteem van de VS wordt gebruikt gemaakt van juryrechtspraak. Daarnaast worden lagere rechters gekozen door het volk. In China zijn rechters lid van de CCP en dat maakt het lastig voor tegenstanders van de overheid of overheidsinstanties.