Maatschappijleer/Maatschappijleer 3 havo

Uit Wikibooks

https://nl.wikibooks.org/wiki/Maatschappijleer/Maatschappijleer_3_havo

Lesoverzicht[bewerken]

Les Thema Hoofdstuk Inhoud Onderwerpen Doelen Opdrachten
1 Wat is maatschappijleer? 1 Waarom maatschappij- leer? De samenleving - Maatschappelijke problemen - De Nederlandse samenleving - Maatschappijleer
  1. De samenleving als onbewoond eiland
  2. Regels in de samenleving
  3. Een maatschappelijk probleem: files
  4. Orgaandonatie: een persoonlijk en maatschappelijk probleem
  5. Maatschappelijk en politiek probleem
  6. Automatische uitschakeling
  7. Voorbeelden van tegenstellingen
  • voorbeelden geven van een maatschappelijk probleem/vraagstuk/dilemma
  • vier kenmerken noemen van een maatschappelijk probleem/vraagstuk/dilemma
  • bij een dilemma aangeven wat de keuzes zijn en aangeven wat mogelijke gevolgen zijn
  • beargumenteren of de politiek al of niet verantwoordelijk is bij een bepaald maatschappelijk probleem
  • een voorbeeld geven van een drogreden
8/5 - mp, groepen, samenleving, opvattingen, media-aandacht, gemeenschappelijk, overheid, maatregel
10/6 - dilemma, voordelen, nadelen, keuzes, gevolgen
13/7 - mp, politiek, verantwoordelijk, argument, drogreden
2 Wat is maatschappij- leer? 2 Basisconcepten en sleutelvragen Waarden en normen - Belangen - Macht - Sociale ongelijkheid - Sociale cohesie - Analyseren van maatschappelijke vraagstukken
  1. Het experiment van Milgram
  2. Wat hebben waarden en normen met elkaar te maken?
  3. Werkgevers en werknemers: tegengestelde belangen
  4. Informele macht: Beyonce
  5. Geschreven en ongeschreven regels
  6. Sociale ongelijkheid
  7. Sociale ongelijkheid en sociale cohesie
  • voorbeelden geven van machtsmiddelen
  • machtsmiddelen herkennen aan de hand van een situatiebeschrijving
  • waarden noemen bij opvattingen
  • belangen noemen bij groepen en situaties
9/10 - macht, machtsmiddel
10/10 - maatschappelijke kwesties, waarden, maatregel
12/11 - belangen
3 Wat is maatschappij- leer? 3 Wat is waar, wat is niet waar? Betrouwbare informatie - Communicatieruis - In discussie
  1. Betrouwbaarheid van informatie
  2. Nieuwsmedia en objectiviteit
  3. Selectieve waarneming
  4. Nepnieuws - Nepnieuws en democratie
  5. Subjectieve krantenkoppen
  6. Selectieve waarneming test
  • het verloop van communicatie beschrijven
  • beargumenteren of er bij bepaalde vormen van communicatie sprake is van manipulatie
  • beargumenteren of er in een nieuwsartikel sprake is van hoor- en wederhoor
  • verschillen benoemen tussen, manipulatie, propaganda en indoctrinatie
7/13 - communicatie, zender, boodschap, ontvanger, ruis, referentiekader, selectieve waarneming, vooroordelen, stereotypering, manipulatie
9/14 - bronnen, wederhoor, feiten, meningen
12/15 - manipulatie, propaganda, indoctrinatie
4 Rechtsstaat 1 Recht en rechtvaardigheid Regels en wetten - Wat is Rechtvaardig? - Ontstaan van de rechtsstaat - Rechten en plichten - Rechtsgebieden
  1. Gedragsregels
  2. Wetsregels
  3. Rechtvaardigheid
  • verschillen benoemen tussen gedragsregels, rechtsnormen en grondrechten
  • hoofdzaken van de geschiedenis van de rechtsstaat op een tijdlijn plaatsten
  • uitleggen wat het verschil is tussen privaatrecht en publiekrecht
9/21 - rechtsgebieden, ongeschreven regel, rechtsnorm, grondrecht
10/22 - Koninkrijk, grondwet, Franse Revolutie, vrijheid van meningsuiting, algemeen kiesrecht, homohuwelijk
11/22 - rechtsgebieden
5 Rechtsstaat 2 De grondbeginselen Basis van de rechtsstaat - Verdeling van macht - Grondrechten en grondwet - Legaliteitsbeginsel
  • benoemen wie welke macht heeft binnen de trias politica
  • beschrijven wat artikel 1 van de grondwet te maken heeft met bepaalde maatschappelijke dilemma's
  • grondrechten aan situatiebeschrijvingen koppelen
9/25 - trias politica
13/28 - dilemma
14/28 - grondrechten
6 Rechtsstaat 3 Strafrecht: de opsporing Veiligheid en vrijheid - Misdrijven en overtredingen - Wat gebeurt er na een misdrijf? - Opsporingsbevoegdheden politie - Officier van justitie
  • voorbeelden geven van misdrijven
  • benoemen en beschrijven welke mogelijkheden de officier van justitie heeft in een strafzaak
  • uitleggen wat het begrip geweldsmonopolie inhoudt en voorbeelden geven
8/32 - Wordt Nederland veiliger?
11/34 - Op de stoel van de officier van Justitie
12/35 - In de media
7 Rechtsstaat 4 Strafrecht: de rechtszaak Hoe verloopt een rechtszaak? - Hoger beroep - Waarom straffen we? - Straffen door de eeuwen heen - Soorten straffen - Strafrechtelijke maatregelen - Strafrecht voor jongeren
  • (in grote lijnen) het verloop van een rechtszaak beschrijven
  • in een rechtszaak de rol van de rechter, de officier van justitie, de advocaat en de verdachte beschrijven
  • verschillende doelen van straffen noemen
  • de rol beschrijven van kantonrechter, politierechter en meervoudige kamer
7/39 - Verloop van een rechtszaak
10/49 - In het nieuws
14/43 - Wie behandelt wat?
8 Rechtsstaat 5 Burgerlijk recht Naar de rechter - Verloop burgerlijke rechtsstaat - Uitspraak van de rechter - Schadevergoeding - Hoger beroep - Kort geding - Mediation - Recht voor robots?
  • voorbeelden noemen van maatregelen die de rechter bij een burgerlijke zaak kan nemen
  • voorbeelden noemen van situaties waarbij beperkingen kunnen worden opgelegd met het recht tot vereniging (artikel 8)
  • beschrijven wat de rol is van de eiser en gadaagde
8/47 - In het nieuws
11/48 - In het nieuws
13/49 - Op de stoel van de rechter
9 Rechtsstaat 6 Discussies over de rechtsstaat Botsende grondrechten - Opsporingsbevoegdheden uitgebreid - Veranderingen in de rechtsspraak - Strenger straffen?
  • voorbeelden geven van beperkingen van de vrijheid van meningsuiting
  • uitleggen wanneer een agent het recht heeft een woning te doorzoeken
9/51 - In het nieuws
10/52 - Zoek de fout
13/53 - In het nieuws
10 Rechtsstaat 7 Nederland, de VS en China Wel of geen rechtsstaat? - Grondrechten - Rechten van verdachten - Straffen - De onafhankelijkheid van rechters
  • (in grote lijnen) aangeven wat verschillen zijn tussen de rechtsstaat in Nederland, de VS en china
  • verschillen benoemen tussen de rechtsstaat in Nederland, de VS als het gaat om de rechten van verdachten
  • beargumenteren waarom het sociaal kredietsysteem in China wel of niet rechtsstatelijk is
7/57 - Landenvergelijking
9/58 - In het nieuws
12/59 - In het nieuws


Lesverloop[bewerken]

Onderstaande indeling is afgestemd op een les van 100 minuten.

Tijd Activiteit
00.00 Aanvang les
00.05 Terugblik op de vorige les
00.10 Vragen naar aanleiding van de vorige les
00.20 Nieuwe lesinhoud
00.35 Opdracht bij de nieuwe lesinhoud
00.45 Klassikaal lezen
00.55 Klassikaal bespreken
01.00 Zelfstudie en opdrachten in groepjes
01.20 Uitwisselen
01.30 Klassikaal evalueren
01.35 Huiswerk
01.40 Einde les

Lesinhoud[bewerken]

Samenvattingen[bewerken]

Wat is maatschappijleer?

Rechtsstaat

Parlementaire democratie

Opdracht[bewerken]

Maak een samenvatting van een onderdeel uit Thema's Maatschappijleer. Schrijf de samenvatting in correct Nederlands, volledig in eigen woorden en in niet meer dan 1/3 van het aantal woorden van de brontekst.

Houd bij het schrijven ook rekening met:

  • tussenkopjes
  • witregels en tekstafbreking
  • opmaakstijlen als vet en cursief
  • gebruik van afbeeldingen

Als je meer wilt weten over Wikibooks en hoe je teksten kunt opmaken, kijk dan op de hoofdpagina van Wikibooks of ga direct naar de instructies: https://nl.wikibooks.org/wiki/Wikibooks:Instructies.

Leerdoelen[bewerken]

Informatievaardigheden[bewerken]

▢ Ik kan voor een vraag bruikbaar bronnenmateriaal verwerven en er gegevens uit selecteren.
▢ Ik kan (verworven) informatie verwerken o.a. met behulp van ICT en daaruit beredeneerde conclusies trekken.
▢ Ik kan een stelling, zowel mondeling als schriftelijk, nuanceren, verdedigen en bestrijden en daarbij gebruikmaken van argumentatievaardigheden.

Benaderingswijzen[bewerken]

▢ Ik kan concrete maatschappelijke vraagstukken en ontwikkelingen analyseren en daarbij aannemelijk maken wat de relatie is tussen het vraag stuk/probleem en de rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving.
▢ Ik kan concrete maatschappelijke vraagstukken en ontwikkelingen analyseren en daarbij beargumenteren of door het vraagstuk/probleem belangrijke waarden van de rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving in het geding zijn.
▢ Ik kan concrete maatschappelijke vraagstukken en ontwikkelingen analyseren en daarbij beschrijven wat de relatie is tussen het maatschappelijke vraagstuk/probleem en sociale ongelijkheid in de samenleving.

Rechtsstaat[bewerken]

Vrijheidsrechten en plichten; het beginsel rechtsstaat

▢ Ik kan voorbeelden van vrijheidsrechten en plichten die inwoners van Nederland hebben, herleiden tot wetten en artikelen in de Grondwet.
▢ Ik kan de waarden noemen die aan die grondbeginselen ten grondslag liggen.
▢ Ik kan uitleggen wat de beginselen van de rechtsstaat zijn.

De praktijk van de rechtsstaat

▢ Ik kan aan de hand van voorbeelden de spanning weergeven tussen de beginselen van de rechtsstaat enerzijds en de praktijk zoals die door groepen burgers ervaren wordt anderzijds.

Internationale vergelijking en internationale organisaties

▢ Ik kan de waarden en praktijk van de rechtsstaat in Nederland vergelijken met die van enkele andere westerse landen

Links[bewerken]

Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.