Klassiek Hebreeuws/nikud
De Hebreeuwse klinkers : nikoeds
[bewerken]Het systeem van nikoeds werd in de middeleeuwen uitgevonden door de Masoreten om te voorkomen dat de uitspraak van het klassieke Hebreeuws verloren ging. Dit systeem maakt gebruik van lijnen en puntjes die onder de medeklinkers worden gezet. Men is het nog altijd niet eens over de eigenlijke uitspraak, maar dit is één van de gebruikte systemen :
lang | kort | zéér kort | klank | transliteratie |
---|---|---|---|---|
ָ | ַ | ֲ | /a:/ /a/ /a'/ | a / aa |
ֵ | ֶ | ֱ | /e:/ /e/ /e'/ | e / ee |
וֹ | ָ | ֳ | /o:/ /o/ /o'/ | o / oo |
וּ | ֻ | /u:/ /u/ | u / oe | |
יִ | ִ | /i:/ /i/ | i / ie | |
Door toevoeging van twee puntjes verticaal (sjwa) wordt de klinker zeer kort (chataf) gemaakt. De korte o en lange a hebben dezelfde nikud. Elke nikud heeft een naam: | ||||
nikoed | naam | |||
ְ | sjwa | |||
ַ | patach | |||
ֲ | chataf patach | |||
ֶ | segol | |||
ֱ | chataf segol | |||
ָ | kamats | |||
ֳ | chataf kamats | |||
ִ | chirik | |||
יִ | chirik jod | |||
ֵ | tseree | |||
ֻ | koeboets | |||
וֹ | cholam | |||
וּ | sjoeroek |
Als er boven de waw een nikoed staat(וֹ), dan neemt de waw de klank van de o over. Hetzelfde geldt als er een nikoed in de waw staat (וּ ). In dat geval neemt de waw de oe klank over.
Dagesj en rafee
[bewerken]In de vorige les hebben we al gezien dat sommige letters twee klanken kunnen hebben. Om duidelijk te maken om welke klank het gaat, worden er nog twee symbolen gebruikt : de Dagesj en de rafee. De dagesj is een puntje dat in de letter staat en toont aan dat het om de "harde" uitspraak gaat. De rafee is een streepje dat boven de letter staat en toont aan dat het om de "zachte" uitspraak gaat.
letter | uitspraak |
---|---|
ב | b/v |
בּ | b |
בֿ | v |