Handige Harry/Verfspuit

Algemeen

Het productenassortiment kan men de meeste spuitapparatuur verwerkt worden. Daarnaast kunnen een aantal producten met de rol worden aangebracht. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de meest gebruikte spuitapparatuur. Bovendien volgt een korte omschrijving van het basisprincipe de werking van de apparatuur is gebaseerd.

De volgende applicatietechnieken komen aan de orde:

Diverse spuitmethoden

Pneumatisch spuiten (luchtspuiten)

Deze methode om verf te verwerken bestaat al heel lang en het basisprincipe is betrekkelijk eenvoudig. De technische werking van apparatuur verbetert zich steeds meer, maar de werking blijft hetzelfde Pneumatisch spuiten ofwel luchtspuiten berust op een injectie van verf in een sterke luchtstroom. Het spuitpistool met een boven of onderbeker leent zich vooral voor het kleinere werk en/of voor spuitwerk met veel kleurwisselingen. Met het onder beker-pistool, dat een grotere inhoud heeft, kan langer doorgewerkt worden zonder bijvullen. Voor grote oppervlakken kan gebruik gemaakt worden van een pistool met drukvoeding van een los verfreservoir met een inhoud van 2 tot 300 liter. Om een goed resultaat te verkrijgen met deze spuittechniek is het van belang dat de verf op de juiste viscositeit gebracht door een zgn. DIN cup beker.Het verfverlies door overspray van deze methode is groot. Op elk productdocumentatieblad onder het hoofdstuk applicatiegegevens staat een richtlijn voor viscositeit van de verf aangegeven. Er kunnen via deze spuitmethode geen hoge laagdikten in één arbeidsgang gerealiseerd worden.

Airless spuiten

Wanneer men een grotere productie wenst en dikke verflagen in één arbeidsgang wil verwerken is airless spuiten ontwikkeld. Bij dit luchtloos spuiten vernevelt de verf zich, doordat ze onder hoge druk (150-250 bar) door de spuitopening wordt geperst. Een groot deel van het productassortiment kan via deze spuitmethode verwerkt worden. Op elk productblad onder het hoofdstuk applicatiegegevens staat vermeld op welke viscositeit de verf afgesteld moet worden voor airless verwerking. Polyurethaanlakken kunnen airless verwerkt worden, echter hier moet wel enige voorzichtigheid mee betracht worden voor de verflaagdikte. Indien een te hoge verflaagdikte in één arbeidsgang aangebracht wordt resulteert dit in blaasvorming (luchtinsluiting) en schuimvorming en het enigszins mat slaan van de verflaag. Hierdoor loopt de glans van de verflaag terug.

Airmix spuiten

Airmix spuiten is in principe hetzelfde als airless spuiten. Het enige verschil is dat bij deze applicatietechniek ook perslucht wordt gebruikt. Deze techniek noemt men ook wel luchtondersteund spuiten. Bij deze methode brengt een airless verfpomp de verf onder een druk van circa 50 bar. Bij de applicatie komt daar nog 1-1,5 bar perslucht bij om een beter spuitpatroon te krijgen. De verwerkingsgegevens van deze spuitmethode staan eveneens vermeld op het productdocumentatieblad. De verflaagdikte in één arbeidsgang is via deze methode geringer dan bij airless spuiten. Via deze applicatiemethode kunnen polyurethaanlakken beter verwerkt worden om tot een optimaal resultaat te komen.

Warmspuiten

Warmspuiten is toepasbaar in combinatie met airless en airmix spuiten. Deze techniek is vooral te gebruiken bij taaiere verfproducten en producten die als eindresultaat een bepaalde laagdikte moeten hebben. Bij deze methode wordt de verf verwarmd tot 70 graden om zodoende een goede verwerkingsviscositeit te krijgen. Hierdoor is het niet noodzakelijk de verf te verdunnen. Het verwarmen gebeurt in een verfverwarming (hot airless) die is gekoppeld aan de airless- of airmixapparatuur.

Elektrostatisch spuiten

Deze spuitmethode is gebaseerd op het principe dat deeltjes met ongelijknamige lading elkaar aantrekken. De pneumatisch- of airless vernevelde verf wordt door middel van een elektrode negatief geladen en vervolgens op een positief geaard voorwerp gespoten. De door het oppervlak aangetrokken, verfdeeltjes zetten zich ook aan de achterkant van het voorwerp af, waardoor vooral bij open werk veel minder verlies optreedt. Bovendien hoeven sommige ongunstig gevormde voorwerpen (buizen, draadwerk) maar van één zijde te worden bespoten.

Twee-componentenspuiten

Door de ontwikkeling van oplosmiddelarme en oplosmiddelvrije producten, die dikwijls in twee componenten worden geleverd, verbreidt deze applicatiemethode zich snel. Basislak en verharder worden via gescheiden leidingen in de juiste verhouding aangevoerd en in het pistool gemengd. De verwerking gebeurt pneumatisch of airless, eventueel met verwarming.

HVLP

HVLP-spuiten (High Volume, Low Pressure) wordt in de schilders- en afwerkingsbedrijven al langere tijd toegepast. Bij het verspuiten met HVLP-pistool wordt de verf minder verneveld dan bij het spuiten met een luchtpistool. Door het luchtvolume zijn de verfdeeltjes in de verfstraal groter en er komt meer verf op het object. De HVLP-spuitmethode geeft niet hetzelfde eindresultaat als het persluchtspuiten. De minder fijne verneveling van het verfmateriaal valt echter bij het spuiten van pleisterwerk niet op. Ook bij het gebruik van zijdeglans- of matlakken is de grovere verneveling niet nadelig.

Kwast en rol

Verf verwerken met de kwast is een bekende methode voor iedereen. Het is een arbeidsintensieve wijze om verf aan te brengen. Bij het aanbrengen van verf met verfrollers kunnen op een snellere manier verflagen worden aangebracht. Deze methode is vooral geschikt voor het behandelen van groter en vlakke oppervlakken. Met een roller dient men er rekening mee te houden dat voldoende verflaagdikte aangebracht wordt. Om een goed resultaat te bereiken dient een speciale verdunning gebruikt te worden.

Materiaalgebruik

Voor een juiste berekening van het te verwachten materiaalverbruik bij aanbrengen van verf door middel van spuiten (spuitapplicatie), dient rekening gehouden te worden met een zeker spuitverlies. In onderstaande tabel vindt u verliespercentages bij verschillende spuitmethoden. Deze kunt u als vuistregels beschouwen.

Verfverliezen bij diverse applicatiemethoden, kolom 2 geeft de viscositeit aan.

Applicatiemethode Aanbrengverlies Viscositeit Din-cup 4 mm

Kwasten en rollen 4-6% 80-120

Pneumatisch spuiten (luchtspuiten) 30-40% 18-35

Airless-spuiten 20-40 30-60

Elektrostatisch spuiten 10-20 18-30

Airmix spuiten 20-40 30-60

Twee-componenten spuiten 10-20 10-30*

HVLP spuiten (High Volume Low Pressure) 5-10 20-35

• Deze viscositeit wordt bereikt door verhoging van de temperatuur van de verf

In sommige gevallen kan het verlies groter zijn door het spuiten van open werk. Bijvoorbeeld balkonhekken. Alle gegevens die noodzakelijk zijn om tot een goede applicatie te komen staan vermeld op het productdocumentatieblad onder het hoofdstuk applicatiegegevens. De gegevens zijn slechts richtlijnen. Bij verwerking van lak spelen temperatuur, luchtvochtigheid en omstandigheden waaronder gewerkt wordt een belangrijke rol en speelt ook een juiste spuitopening en spuithoek een rol. Op elk productblad staat de spuitopening vermeld.

Verftypen

Algemeen

Een van de meest effectieve manieren om metalen te beschermen tegen klimaatsinvloeden is het toepassen van een verfssysteem. Voor deze toepassing kunnen verschillende verftypes toegepast worden. Om tot een goede keuze tussen verschillende verftypes te komen, is het noodzakelijk enig inzicht in de eigenschappen van de verschillende verftypes te verkrijgen. Er zijn een groot aantal verschillende soorten verven. Slechts de meest belangrijke typen worden omschreven. De verven zijn ingedeeld naar het type bindmiddel, omdat dit voor een zeer groot gedeelte de eigenschappen van een verf bepaald.

Alkydharsverven

Deze verven worden vaak aangeduid als synthetische verven of alkydverven. Het zijn de meest toegepaste verven die uitharden door opname van zuurstof. Men kan stellen, dat alkydharsverven vrijwel overal worden toegepast.Dit komt mede door het gegeven, dat het een veelzijdige groep verven is. Deze verven worden toegepast als huisschilderverven, constructieverven en scheepslakken. In het algemeen hebben alkydharsverven de volgende eigenschappen:

• duurzaam
• goede vloei
• snelle droging
• goed glansbehoud
• goede elasticiteit
• redelijke corrosiewering

Moffellakken

Dit is een groep lakken, welke bij verhoogde temperatuur versneld worden uitgehard. De meeste moffellakken bestaan uit een melaminehars met een alkyd- of polyesterhars. Deze producten zijn zeer geschikt om te worden toegepast bij industriële massaproductie. Deze verven zijn over het algemeen hard en slijtvast. De combinatie van alkyd/polyester hars en melaminehars heeft de volgende eigenschappen:

• krasvast
• duurzaam
• goede hardheid
• bestand tegen water
• bestand tegen chemicaliën

Acrylaatharslakken

Een oplossing van een acrylaathars kan uitstekend dienst doen als fysisch drogend bindmiddel. Na verdamping van het oplosmiddel blijft een verffilm over. Een belangrijk voordeel van deze zogenaamde thermoplastische acrylaatharsen is, dat deze bij kamertemperatuur snel drogen. Dit maakt dezeproducten geschikt voor toepassingen, waar temperatuurverhoging niet mogelijk is maar toch een snelle droging gewenst is. Deze producten worden onder andere toegepast als autoreparatielak en betonverf. Luchtdrogende acrylaatlakken zijn:

• lichtecht
• buitenduurzaam
• goed hechtend op metalen

Chloorrubberverven

Chloorrubberverven worden vooral toegepast op plaatsen, waarbij de bestandheid tegen chemicaliën van belang is. Deze verven worden veelvuldig toegepast in de scheepsbouw, zowel boven als onder water, hoogspanningsmasten en op bruggen. Chloorrubberverven hebben de volgende eigenschappen:

• watervast
• bestand tegen chemicaliën
• eenvoudig te verwerken
• één componentenverf
• elastische verffilm

Vinylverven

[1] Vinylverven zijn eveneens verven met een goede weerstand tegen chemicaliën. Het zijn fysisch drogende producten die geschikt zijn als één laagsysteem. Vinylverven hebben de volgende eigenschappen:

• slijtvast
• watervast
• goed hechtend op metalen
• goed bestand tegen chemicaliën

Een specifieke vinylverf is een product op basis van polyvinylbutyral. Deze verf hecht zich uitstekend op allerlei ondergronden en wordt om die reden ook toegepast in lijmen. Deze producten zijn bekend door de toepassing in zogenaamde washprimers.

Twee componenten epoxyverven

[2] Twee componentenverven zijn producten, welke kort voor gebruik met een harder moeten worden gemengd. Na deze menging is de verf nog een bepaalde tijd te verwerken (potlife). Epoxyharsen kunnen met verschillende harders reageren. Het type harder is van invloed op de uiteindelijke eigenschappen van de epoxyverf. In het algemeen leveren deze verven producten op, waarvan de verffilms uitstekende eigenschappen bezitten. Epoxyverven hebben de volgende eigenschappen:

• hard
• goed hechtend op metalen
• zeer goed bestand tegen chemicaliën
• zeer goed bestand tegen water

Een nadeel van epoxyverven is het afpoederen na enige tijd (verkrijten) van de coating bij buitentoepassing.Dit wordt o.a. veroorzaakt door de afbraak van het polymeer onder invloed van het zonlicht. Epoxyverven zijn daarom het meest geschikt voor grondlagen of in eindlagen i.c.m. ijzerglimmer.

Polyurethaanlakken

Polyurethaanlakken zijn tweecomponenten producten, welke kort voor gebruik met een harder worden gemengd. Er zijn twee belangrijke typen polyurethanen, de alifatische en aromatische polyurethaanlakken. Het belangrijkste verschil tussen deze twee typen zijn, het aromatisch type vergeelt in tegenstelling tot het alifatische type deze vergeelt niet. Naast de twee componenten polyurethaanlakken zijn er ook één-componenten typen. De zgn. vochthardende polyurethaanlakken Deze lakken gebruiken vocht voor de uitharding. Er zijn vele mogelijkheden om een polyurethaanlak te maken. Hierdoor zijn veel soorten op de markt, die onderling sterk in eigenschappen kunnen verschillen. Belangrijke eigenschappen van deze lakken zijn:

• uitstekende buitenduurzaamheid
• hard en slijtvast
• goede chemicaliënbestendigheid
• goed glansbehoud
• goed kleurbehoud
• hechtend op de meeste twee componenten primers.