Franse literatuurgeschiedenis/Honoré de Balzac

Honoré de Balzac in 1842.

Honoré de Balzac, geboren als Honoré Balzac in Tours op 20 mei 1799 en gestorven in Parijs op 18 augustus 1850, was een Frans schrijver, romancier, dramaturg, literair criticus, kunstcriticus, essayist, journalist en drukker. Zijn indrukwekkende literaire nalatenschap bestaat uit meer dan negentig romans en novelles gepubliceerd in de periode 1829 tot 1855, verzameld onder de titel La Comédie humaine. Daarnaast schreef hij onder meer Les Cent Contes drolatiques, en jeugdromans die hij onder een pseudoniem publiceerde.

Balzac wordt beschouwd als een meester van de Franse roman, waarvan hij verschillende genres heeft geëxploreerd, van de filosofische roman Le Chef-d'œuvre inconnu en het fantasy verhaal La Peau de chagrin tot de poëtische roman Le Lys dans la vallée. Hij schitterde echter vooral in de realistische stijl met werken als Le Père Goriot en Eugénie Grandet.

La Comédie humaine

Voor Balzac is het systeem van de maatschappij vergelijkbaar met het systeem van de natuur en kan het dus ook worden geanalyseerd. Dat is precies het doel van La Comédie humaine en Balzac dacht dit te kunnen bereiken door middel van een driedelige constructie. De romans en korte verhalen waaruit Balzacs meesterwerk La Comédie humaine is samengesteld, zijn opgedeeld in drie grote groepen:

1. les Études de mœurs;
2. les Études philosophiques;
3. les Études analytiques.

Het geheel van de Études de mœurs is als belangrijkste deel zelf onderverdeeld in

1. Scènes de la vie privée,
2. Scènes de la vie de province,
3. Scènes de la vie parisienne,
4. Scènes de la vie politique,
5. Scènes de la vie militaire en
6. Scènes de la vie de campagne.

Les Études philosophiques tracht de oorzaken van de gevaren van het sociale leven te identificeren, en onderzoekt de universele energie die zich in de mens door het denken uitdrukt.

Les Études analytiques brengt de theoretische principes aan het licht die het sociale leven beheersen.

Diverse teksten

• La Comédie du diable (1831).
• Contes bruns (1832) samen met Philarète Chasles en Charles Rabou.
• Peines de cœur d'une chatte anglaise et autres Scènes de la vie privée et publique des animaux, Études de mœurs (1844 en 1845), Éditions Hetzel.
• Voyage d'un moineau de Paris à la recherche du meilleur gouvernement (gesigneerd als George Sand, maar geschreven door Balzac).
• Les Amours de deux bêtes.
• Guide-âne à l'usage des animaux qui veulent parvenir aux honneurs.
• Voyage d'un lion d'Afrique à Paris.
• Essai sur l'argot (1847)
• Voyage de Paris à Java (1832).
• La Chine et les Chinois (1842).

Theater

Balzac oogstte weinig succes met zijn theaterteksten Nègre (1824), Vautrin (1840), Mercadet le faiseur (1840), Les Ressources de Quinola (1842) en Paméla Giraud (1843). Zijn komedie Mercadet le faiseur had enig succes tijdens een opvoering in 1851 en werd nog in 2014 gespeeld in een aangepaste versie van Emmanuel Demarcy-Mota.

Filmadaptaties en muzikale bewerkingen

Sinds het begin van de 20e eeuw (1906: La Marâtre onder regie van Alice Guy) werden van Balzacs werk heel wat filmbewerkingen gemaakt voor televisie en voor de bioscoop.

Een van de bekendste opera's met een libretto Die tödlichen Wünsche gebaseerd op Balzacs La Peau de chagrin is die van Giselher Klebe uit 1959.