Farmacologie/Calciumantagonisten

Geneesmiddelenlijst

---

Inleiding

Het gebruik van calciumantagonisten is geïndiceerd bij:

1. stabiele angor pectoris
2. hypertensie
3. paroxysmale supraventriculaire tachycardie, voorkamerfibrillatie

Chemische structuur

Er bestaan veel chemisch verschillende structuren met eenzelfde calciumantagonerende werking aangezien ze allen als aangrijpingspunt de spanningsafhankelijke calciumkanalen hebben (de L-kanalen).

Werkingsmechanisme

De calciumantagonisten inhiberen het calciumtransport transmembranair. Deze werking wordt tegengewerkt indien de calciumconcentratie extracellulair verhoogd wordt.

Farmacodynamische eigenschappen

Verapamil

Verapamil veroorzaakt een inhibitie van de geleiding en de contractie ter hoogte van het hart en inhibitie van de vasoconstrictie.

• Angor en hypertensie: orale toediening
• Supraventriculaire tachycardie: intraveneuze toediening

Dihydropyridines

Minder hartspecifiek, wel vasodilaterend. De dihydropyridines verschillen onderling in vasospecificiteit.

• Angor en hypertensie
• Cerebraal vaatspasme bij subarachnoïdale bloedingen (met risico op ischemisch lijden): preventief gebruik
• Syndroom van Raynaud

Diltiazem

Werkzaamheid houdt het midden tussen beide voorgaande klassen van calciumantagonisten. Vooral gebruikt bij:

• Angor

Hemodynamische eigenschappen

• Negatief inotroop effect door verminderde myocardcontractie
• Negatief chronotroop effect door de vertraagde geleiding en de verlengde refractaire periode in de atrio-ventriculaire knoop (AV-knoop). Doch mate van reflextachycardie bepaalt uiteindelijk hartritme.
• Bloeddrukdaling door vasodilatatie ten gevolge van relaxatie van gladde spiercellen.

Bijwerkingen en contra-indicaties

Contra-indicaties

Wegens gevaar voor cardiovasculair collaps is de intraveneuze toediening van Verapamil gecontraïndiceerd bij:

• Beta-blokkergebruik
• Syndroom van Wolff-Parkinson-White
• Ventrikeltachycardie