Wikijunior:Ondernemend leren/Waardevol

Emotionele Intelligentie

Effectief handelen

Een van de belangrijkste middelen om effectief te handelen is het inzetten van je emoties. Angst kan zorgen voor falen omdat je verkrampt, maar angst kan juist ook het falen voorkomen, als het je extra scherp maakt. Hetzelfde geldt voor andere emoties. Slimme leerders, de zogenaamde studaxen, zetten emoties in op een manier dat hun leren verbeterd. Zo kun je als iets onrechtvaardig gebeurt, met jouw boosheid de kont in de krib gooien, of juist de ander een poepie laten ruiken. Als je de ander uiteindelijk niet aanvalt met jouw mooie prestaties en gewoon trots op jezelf bent, leidt dat tot een constructieve bijdrage aan een betere wereld. Jaloezie, trots, willen showen, onzekerheid, de angst om iets te missen, in controle willen blijven, bang zijn om fouten te maken, waardering willen ontvangen; al deze emoties kun je inzetten als motor om hoger te kunnen scoren.

Andere voordelen

Iemand met een hoog emotionele intelligentie (EQ of emotional quotient) zal diepgaand en zelfbewust kunnen ervaren van, gedragen naar en communiceren over zijn emoties, overtuigingen en identiteit. Hij zal tegelijk kritisch, flexibel als situatie afhankelijk blijk geven van zelfinzicht door op denkpatronen, routines, gevoelens te reflecteren. Hij zal hieruit begrijpen waarom bepaalde feedback van anderen daaruit voortkomt net als zijn eigen keuzes voor een bepaalde strategie, doelstelling of tactiek.

Vaardigheden

Van een entrepreneur wordt verwacht dat hij in staat is om zichzelf en anderen te kunnen sturen, begeleiden, motiveren, ontwikkelen. Dat zijn vaardigheden van iemand met een goed ontwikkeld EQ. Het ondernemend leren daagt ondernemende leerlingen uit in het eigen maken van deze vaardigheden. Dusdanig eigen dat de vaardigheden een aanvulling zijn op de effectiviteit van diens authentieke en eerlijke persoonlijkheid. Geen opvulling met behulp van aangeleerd sociaal wenselijk gedrag. Je hebt geleerd goed te argumenteren want verkopen/verdedigen/redeneren wordt ook gevraagd van een entrepreneur.

Criteria van emotionele intelligentie

• Gericht op jezelf: zelfkennis, zelfbeheersing, zelfmotivering
• Gericht op de ander: empathie, betrokkenheid

Bewustwording

Als jong kind ben je niet bewust dat je gestuurd wordt door jouw emoties; ‘ik ben boos dus ik ben boos’. Als je iets ouder bent, dan ben je bewust dat er ook andere emoties zijn en dat die emoties kunnen veranderen; ‘ik ben nu boos omdat ik boos ben. Ik ben ook wel eens vrolijk en ik kan ook weer vrolijk worden’. Als jongere kan je over emoties nadenken en daar een emotie bij voelen ‘ik ben vaak onzeker en dat maakt me onzeker’. Vanuit deze emotioneel bewustzijn heb je meer controle over die emoties. In het ondernemend leren leer je aldoende bewust te zijn van emoties en dat dat je zelf kunt kiezen wat je met die emoties doet.

Vijf gebieden van emotionele intelligentie:

• Identificeren van emoties: Het kunnen herkennen van de eigen emoties en die van een ander;
• Gebruik maken van emoties: Het kunnen omgaan met emoties, om de emotie te gebruiken bij gedachtebepaling en beslissingen;
• Begrijpen van emoties: Kennis van emoties, begrijpen waar een emotie vandaan komt;
• Managen van emoties: Emoties kunnen reguleren, controleren en bij anderen sturen;
• Open staan voor emoties: Het willen herkennen van de eigen emoties en die van een ander.

Solidariteit

Een ondernemende persoon (entrepreneur) heeft meestal niet de motivatie van een zakenman (geld verdienen) als hij of zij begint met ondernemen. De entrepreneur wil meestal waarde toevoegen aan in plaats van halen uit de samenleving. Een entrepreneur start dus vaak uit een solidair gevoel. Vandaar dat een van de succesvolste onderwijsprojecten om leerlingen te motiveren voor het ondernemend leren een project is waarin leerlingen een goed idee ondernemen voor een goed doel; het Jij de Baas project .

Jij de Baas

In dit project van het entreprenasium ervaar je op een speelse manier wat het inhoudt om een eigen bedrijf te hebben. En zo kan je stap voor stap ervaren of ondernemen iets voor je is, of je blij wordt van eigen ideeën bedenken, ze weet te verkopen, en met de opbrengst weer nieuwe ideeën uit kan werken. Maar het kan ook zijn dat je liever doet wat er van je gevraagd wordt. Wanneer je dit weet, kun je beter bepalen of ondernemend leren iets voor je is. Er zijn ook andere projecten waarbij je dit kunt verkennen, zoals de projecten LOID en Codeniacs waarbij je op de basisschool al kennis maakt met ondernemend leren.

Maatschappelijke ondernemer

Je kunt dus heel goed een ondernemer worden combineren met een filantroop zijn. Op school ga je dan niet alleen met anderen samen leren en leven maar ook samen ondernemen. In het ondernemend leren komen je vanzelf allerlei typen medeleerlingen, docenten, ondernemers, oud en jong, mensen die anders zijn, dieren, maar ook banken, gemeenten en andere maatschappelijke partijen tegen. Van die ontmoetingen zul je op persoonlijk en op maatschappelijk vlak groeien.

Weldoener

Voor een betere wereld is het belangrijk dat je niet alleen voor zichzelf onderneemt, maar ook anderen daarmee helpt. Wil je een ondernemer zijn die met hun grote auto door een woonwijk scheurt? Behalve als die auto elektrisch is en onderweg een aantal kinderen met een beperking oppikt om ze naar school te brengen. Ben je bereid met je hart hoofd en handen en met je bedrijf in te zetten voor het milieu en de medemens, of die nu naast je woont of aan de andere kant van de wereld? Mensen zoals Tesla die duurzaam en sociaal ondernemerschap tonen. Mensen met de ambitie om met ondernemen de wereld beter te maken. Een sociale onderneming willen oprichten.

Duurzaam

In het ondernemend leren kun je ervoor kiezen om duurzame oplossingen voor jouw bedrijf en/of projecten toe te passen. Dan zul je manieren bedenken om duurzame energiebronnen te gebruiken, te besparen op brand- of grondstoffen, milieuvriendelijke materialen toe te passen of te recyclen. Kun je daarbij uitleggen hoe deze oplossingen bepaalde milieuproblemen zoals de bevolkings- en welvaartsgroei, de immer toenemende vraag naar energie, grondstoffen en voedingsstoffen, het broeikaseffect, steeds stijgende prijzen, ontbossing, verwoestijning, de bio-industrie of de vervuiling aanpakken? Als je duurzaam gaat ondernemen, dan zijn er enkele aspecten waarmee je rekening zal leren houden. Je kunt denken aan energie, stoffen, water, lucht, bodem, afval, mobiliteit en logistiek. Het gaat dan altijd om de vervuiling af te laten nemen door er minder van te gebruiken of een mindere vervuilend alternatief te gebruiken. Manieren die je trouwens ook in je privé leven kan regelen.

Samenwerking

Win-Win

Een goede samenwerking levert elke partij iets op. Probeer in een samenwerking te zoeken naar een opbrengst voor beide partijen zodat iedereen zich tevreden voelt. Sommigen denken vooral aan hun eigen winst en vaak ben je geneigd om te willen ‘winnen’ van je concurrent. Toch kun je ook samenwerken met een concurrent. Als je zelf genoeg gelooft in jouw unieke kracht is samenwerken met een concurrent geen gevaar. Bedenk je dat je door samen te werken met een concurrent uiteindelijk misschien meer kunt bereiken dan dat je probeert om de ander te verslaan. Het kunnen realiseren van een win-win situatie vraagt vaak om creativiteit. Je zoekt dan naar de verbinding tussen de verschillende belangen en wensen van verschillende partijen. Die verbinding ligt meestal niet zo voor de hand. Soms lijkt het dat alleen jij of alleen de ander er beter van wordt. Toch is er vaak wel een win-win situatie te bedenken maar dat doet een beroep op jouw vaardigheid om groter en verder vooruit te denken dan het project zelf. Voorkom teleurstellingen of verwijten. Probeer regelmatig bij stakeholders of samenwerkingspartners te checken of zij het nog steeds met jouw aanpak/idee eens zijn. Als je in je eentje ergens erg veel tijd in hebt gestopt dan kan het een teleurstelling zijn als anderen het graag anders zouden willen zien. Natuurlijk trek je als entrepreneur ook jouw eigen plan maar voorkom dat je door de teleurstelling niet open staat voor goede feedback van anderen.

Onafhankelijk

Als je ergens ervaring in hebt kun je geneigd zijn om alles zelf te willen doen omdat je weet dat het dat goed zal gaan. De valkuil is dat je daardoor te veel dingen naar je toe trekt of dat je een ander geen ruimte meer geeft om te leren. In beide gevallen werk je eigenlijk niet meer echt samen. Juist diegene die geen expert is kan met een frisse blik naar dingen kijken en met vernieuwende oplossingen komen. Als je merkt dat je veel taken op je neemt omdat je bang bent dat het anders niet goed gaat, of omdat jij het veel sneller kunt dan de rest, probeer juist dan taken aan iemand anders over te dragen. Je kunt er soms beter voor zorgen dat je niet onmisbaar bent zodat jouw bedrijf ook zonder jou door kan blijven draaien.

Interesse

Je hebt soms niet direct in iedereen interesse waardoor je misschien kansen misloopt. Daarom kan het handig zijn om er achter te komen hoe jij bij jezelf de interesse voor een ander kan opwekken: Wat kan die ander jou bieden? Wat kan goed luisteren naar de ander jou opleveren? Probeer elkaar te leren kennen vaak begrijp je de ander beter als je informeel met elkaar hebt kunnen spreken. ander beter als je informeel met elkaar hebt kunnen spreken. Arabieren hebben niet voor niets de gewoonte om eerst met elkaar thee te gaan drinken voordat ze een deal sluiten.

Luisteren

Wanneer je op een effectieve manier met een ander wil samenwerken moet je diegene kunnen begrijpen. We zijn van nature gewend om vanuit onze eigen ervaringen en meningen alles voor de ander in te vullen. “ik weet precies wat je bedoelt!” “ik heb dat ook eens meegemaakt” Probeer zonder jouw eigen oordelen naar de ander te luisteren en je verplaatsen in de ander. Als je in staat bent om je in de ander in te leven dan kun je uiteindelijk ook makkelijker op diegene invloed uitoefenen om iets voor elkaar te krijgen. Probeer met jouw idee of mening aan te sluiten op wat de ander belangrijk vindt. Als je goed luistert voelt de ander zich ook meer door jou begrepen en zal diegene daardoor ook eerder bereid zijn om naar jou te luisteren. Als je de ander actief probeert te begrijpen zul je ook minder snel misverstanden krijgen. Jouw eigen oren zijn dus een belangrijk gereedschap.

Feedback

Feedback geven aan elkaar lijkt erg gemakkelijk maar als je elkaar als team wilt vertrouwen moet je er van uit kunnen gaan dat je elkaar feedback geeft wanneer nodig. Vaak loopt een samenwerking hier op stuk; omdat je niet eerlijk durft te zijn naar elkaar of omdat je geen rekening houdt met de gevoelens van de ander, waardoor je te ‘hard’ bent in de feedback die je geeft. Oefenen met hoe je een ander feedback geeft kan je verder helpen. kan je verder helpen. Raadpleeg hier ook eens de feedback-regels voor.

Burgerschap

Een ondernemende leerling is pas écht burger als hij of zij een actief en loyaal lid is van de samenleving, zich daarin thuis voelt en daarmee een sterke binding ervaart (communitaristische opvatting). In het ondernemend leren heb je alle kans je tot een menslievend, oplettend, open, integer en stabiele wereldburger te ontwikkelen. Op dit punt zal het ondernemend leren je niet helemaal vrij laten. We noemen dit "gestuurde zelfontdekking".