Wikijunior:Het lichaam/Cellen en organen

Op weg door het lichaam van cellen en organen Organen Ons eigen lichaam is niet zomaar een vel gevuld met water (of bloed). Het is opgebouwd uit verschillende organen die met elkaar in verbinding staan en ervoor zorgen dat ons lichaam kan leven. Zo is het hart dat het bloed rondpompt, de longen die de zuurstof uit de lucht halen, de darmen die ons eten naar binnen halen, onze nieren die de afvalstoffen uit ons lichaam filteren en uitplassen, enzoverder. Elk orgaan heeft een bijzondere taak en ziet er dus anders uit dan de andere organen. Het weefsel waaruit het is opgebouwd kan je vergelijken met de weefsels van je kleding bv. wol, katoen, leer, ... Spieren bestaan uit spierweefsel en die kunnen bewegen door samen te trekken. Ze kunnen kracht ontwikkelen, waardoor we onze boekentas kunnen optillen. Het longweefsel bestaat uit vele kleine bubbels met dunne vliesjes waar de zuurstof uit de lucht doorheen dringt. Cellen een bloedcel onder de microscoop Als we de weefsels van heel dichtbij zouden bekijken, zien we dat die zijn opgebouwd uit kleine deeltjes die we cellen noemen. Cellen zijn zo klein dat we ze met het blote oog niet kunnen zien, maar onder een microscoop zijn ze goed te herkennen. Het zijn deeltjes die omgeven zijn door een wand. Bij planten is dit een dikke wand, bij dieren is dat een dun vliesje dat we een membraan noemen. Elke cel is gevuld met vocht waarin een soort mini-orgaantjes zitten. Een mini-orgaantje noemen we een organel en een cel heeft verschillende organellen die haar in leven houden. Een van de belangrijkste organellen is het mitochondrion. Dit is de energiecentrale van de cel. Hier komt de zuurstof en energie (zoals suiker) toe en wordt gebruikt zodat de cel haar werk kan doen. De spiercel heeft zijn energiecentrale nodig om te kunnen samentrekken, de hersencel kan er mee aan de slag om iets te leren. Cellen die niet meer goed werken, sterven af en worden vervangen door nieuwe cellen, zodat ons lichaam goed blijft functioneren. Zelfs botweefsel bestaat uit levende cellen die voortdurend aan het werk zijn en die afsterven en weer opnieuw gemaakt worden. Weetje. Wist je dat ons hele skelet in totaal zo'n 12 keer in ons leven volledig vervangen wordt? Uiteraard cel per cel. Weetje. Volwassenen hebben zo'n 50.000 miljard cellen in hun lichaam en er zijn meer dan 100 verschillende soorten cellen die allemaal zorgen voor een bepaald soort weefsel, spieren, bot of bloed. Bouw van organismen Organenstelsel: een groep organen die samen een bepaalde functie hebben. Voorbeelden: verteringsstelsel, beenderstelsel,spierstelsel. Orgaan: een deel van een organisme met een of meer functies. Voorbeelden: maag, lever, long, hart, oog. Cel. Cellen zijn erg klein. Je kunt ze alleen met een microscoop zien. Voorbeelden: cel van een vliesje van een ui, wangslijmvliescel. Belangrijke organen hart schildklier longen maag lever dikke darm dunne darm nieren. hersenen aders zenuwen Onze cellen Cytoplasma (celplasma): een stroperige vloeistof die bestaat uit water met allerlei opgeloste stoffen. Celkern. Celmembraan Functie: alles regelen wat er in de cel gebeurt. Organen in organenstelsels Spijsverteringsstelsel: o.a. slokdarm, maag, lever, dunne darm, de dikke darm en de endeldarm Beenderstelsel: o.a. schedel, wervelkolom, rib en het dijbeen. Spierstelsel: o.a. armbuigspier, buikspier en de dijspier. Bloedvatenstelsel: o.a. hart, aorta en de holle ader. Ademhalingsstelsel: o.a. luchtpijp, bronchie en de long. Zenuwstelsel: o.a. hersenen, ruggenmerg en de zenuwen.

plantaardige cellen

• celmembraan
• cytoplasma
• bladgroenkorrels
• celwand