Wikijunior:Afval/Soorten afval
Afval
[bewerken]Mensen gooien veel dingen weg. Dingen die ze niet meer nodig hebben of dingen die kapot zijn. Dit noemen we afval. Afval gooien we meestal in een afvalbak, een vuilniszak of naar een cetraal verzamelpunt, zoals de glasbak of de chemokar. Planten en dieren maken ook afval. Bijvoorbeeld dode bladen van een plant en uitwerpselen van dieren.
Afval bestaat uit:
- stoffen die organismen niet meer nodig hebben;
- stoffen die overblijven als een organisme dood is.
Er zijn twee soorten afval:
- biologisch afbreekbaar afval; afval dat door schimmels en bacteriën kan worden opgeruimd. Dat opruimen heet biologische afbraak. Voorbeelden zijn plantenresten zoals bladeren, etensresten zoals broodkorsten of fruitschillen, uitwerpselen en papier.
- niet biologisch afbreekbaar afval; afval dat niet door bacteriën en schimmels kan worden opgeruimd. Niet biologisch afbreekbaar afval wordt door mensen gemaakt. Voorbeelden zijn wijnflessen, batterijen, steenpuin en shampooflessen. Niet-biologisch afbreekbaar wordt wel afgebroken, maar gaat vaak vele malen langzamer. In dat geval zijn het mechanische of fysische processen die voor de afbraak zorgen. Plastic breekt bijvoorbeeld af onder invloed van UV-licht (dat door de zon uitgezonden wordt).
Bacteriën
[bewerken]Bacteriën zijn eencellige organismen. Bacteriën zijn heel klein. Je kunt ze alleen zien door een microscoop. Het lichaam van bacteriën bestaat uit maar één cel. Bacteriën komen overal voor. Sommige bacteriën doen nuttig werk. Ze ruimen de dode resten van planten en dieren op, ze doen dit voornamelijk om de energie die opgeslagen is in de dode resten eruit te halen om zelf te groeien. Daarnaast komen voedingsstoffen vrij. Planten nemen deze voedingsstoffen weer op. Dat opruimen van dode resten heet biologische afbraak. Bacteriën zijn reducenten.
Schimmels
[bewerken]Schimmels bestaan vaak uit schimmeldraden, maar schimmels kunnen ook net zoals bacteriën eencellig zijn. Schimmels zijn overal. In de natuur ruimen schimmels net zoals bacteriën het afval van planten en dieren op. Hierbij komen voedingsstoffen vrij. Planten nemen deze voedingsstoffen weer op. Dat opruimen van afval heet biologische afbraak. Schimmels zijn reducenten. Toch zijn schimmels niet hetzelfde als bacteriën, aangezien cellen van schimmels vele malen groter zijn. Ook zie je in de herfst vaak schimmels, als paddenstoelen. Paddenstoelen zijn de voortplantingsorganen van schimmels, de schimmels zelf leven in de grond.