Wikibooks:Wachtruimte/Lichaamstaal en gebarentaal

Lichaamstaal

Lichaams- en gebarentaal kan je omschrijven als het communiceren met je (volledige) lichaam, met uitzondering van de stem. Lichaamstaal is deels eigen aan jezelf, maar hangt ook deels af van afspraken. Gebarentaal daarentegen steunt volledig op conventies. Een overkoepelend begrip is non-verbale communicatie.

Nu is het niet zo dat er zoiets bestaat als een "Woordenboek voor Lichaamstaal". Bij het interpreteren van lichaamstaal moet je rekening houden met de situatie (context of interpretatiekader) en met de persoonlijkheid van diegene van wie je de lichaamstaal probeert te begrijpen.

• Context: achteroverleunen kan duiden op desinteresse, maar het kan ook gewoon op een ontspanning houding wijzen;
• Persoonlijkheid: als je gesprekspartner met zijn armen gekruist staat, kan dat betekenen dat hij zich gesloten opstelt. Het kan echter ook zijn dat die persoon graag met zijn armen gekruist staat.

Gebaren en gedachten

Er zijn nog enkele specifieke gevallen van gebaren die gedachten uitdrukken of je helpen om je gedachten uit te drukken.

• Emblemen: emblemen zijn cultuurgebonden gebaren die gedachten uitdrukken. Voorbeelden hiervan zijn de middelvinger opsteken, de duim omhoog, ...;
• Gesticulatie: dit zijn gebaren die je helpen om je gedachten te verwoorden. Hieronder verstaan we onder andere het meetellen op de vingers tijdens een opsomming of met de handen "enerzijds" en "anderzijds" weergeven;
• Dan zijn er ook nog gebaren die een gesprek regelen, zoals knikken tijdens een gesprek, om het gesprek op gang te houden;
• Technische gebaren zijn gebaren die aangeleerd moeten worden en die enkel door een beperkte groep mensen gebruikt wordt. Desmond Morris beschrijft dit soort gebaren in zijn boek De naakte mens, waarin hij gebarentaal voor brandweerlui verklaart. Ook tweehandige gebarentaal voor doven en de vlaggentaal die gebruikt wordt op luchthavens en schepen vallen onder deze categorie.

Controle en misleiden

Onderzoek van Albert Mehrabian heeft aangetoond dat een gesprek grotendeels bepaald wordt door lichaamstaal. Zo zijn de manier waaropje iets zegt en de lichaamstaal die je gebruikt veel belangrijker dan wat je precies zegt. De verhoudingen zouden als volgt zijn:

• 55% van een gesprek wordt bepaald door je lichaamstaal;
• 38% wordt geregeld door hoe je iets zegt;
• Slechts 7% van wat je zegt, is belangrijk.

Non-verbale communicatie is dus wel degelijk belangrijk, het bepaalt een gesprek voor maar liefst 93%. Je moet echter wel rekening houden met het feit dat mensen (en de één al wat beter dan de ander) hun lichaam zo onder controle kunnen houden dat hun lichaamstaal hun gevoelens niet weerspiegelen.