Introductie

In dit deel van de cursus proberen we u een zo volledig mogelijke woordenlijst van West-Vlaamse woorden aan te bieden. De woorden zijn onderverdeeld in vele deelonderwerpen zodat het een beetje overzichtelijk blijft. Momenteel bevinden er zich 94 woorden in deze woordenlijst.

Dieren

Keun OF kenin - Konijn
koe(we) - Koe
Kiek(e)n - Kip
Enne - Kip
Oane - Haan
Ul - Uil
Sprien'koane - Sprinkhaan
Veugel - Vogel
Visch - Vis
Palink- Paling
Ki'er - Kikker
Puyt - kikker
Poeze / Katte - Poes
Oend - Hond
Pèèrd - Paard
Veuln - Veulen
Kauf - Kalf
Bokke / buk - Bok
Hète - Geit
Strusveugl - Struisvogel
skoap - schaap
musjke - mus
keunebuk - mannelijk konijn
keunemoere - vrouwelijk konijn
tettink - pier

Getallen

èèn - 1
tweje - 2
drieje - 3
Viere - 4
Vuve - 5
Zesse - 6
Zeevn - 7
Achte - 8
Neegn - 9
Tienne - 10
Elve / èève - 11
Twoave - 12
Dertienne - 13
Veertienne - 14
Vuftienne - 15
Zestienne - 16
Zeevntienne - 17
Achttienne - 18
Neegntienne - 19
Twientig ook Twinte(h) - 20
Derte(h) - 30
Fjérte(h) - 40
Fifte(h) - 50
Tseste(h) ook: Tchjeste(h) - 60
Tseevnte(h) - 70
Tahente(h) - 80
Gn'neegn'te(h)
Oondert - 100
Duust of Duest - 1000
Tienduest - 10000
Oonderttuest - 100000

...

Kleuren

Purper - Paars
Gele of Gèèf - Geel
Groene - Groen
Zwort - Zwart
Blauwe - Blauw
Road - Rood
Brun - Bruin

MERK OP:

Maar weinig van de bovenstaande kleuren zijn verschillend van het nederlands en de meesten hebben enkel een ' e ' bijgevoegd. Laatstgenoemden vervolledigen deze categorie enkel.
' Road ' (rood) spreek je niet uit als het engelse ' road ' (weg) maar als ' ro'ad ', maar dan vloeiender.
' Brun ' (bruin) spreek je niet uit als de Franse ' Brun ' (bruin) maar met de 'u' van ' nu '.
' Gele ' (geel) spreek je niet uit zoals geschreven maar als giwle

Huis

Hier zult u een hele lijst meubels en voorwerpen vinden die thuishoren in een (specifiek) deel van het huis. Uiteraard zullen 'meer algemene' voorwerpen ook bij andere deelonderwerpen van toepassing zijn.

Algemeen

Meur - Muur
Vèè(n)ster - Venster
rute - raam

Woonkamer

Zeetl - Zitbank
Kaste/kasse - Kast
Zeetl - Zetel

Keuken

Toafel - Tafel
Stoel - Stoel
Wasbak / Woatersteen - Wasbak
Microgowf - Microgolfoven
Kroane - Kraan
Talore / assiete - Bord

Slaapkamer

Bedde - Bed
Lampe - Lamp
Do(e)nsdeekn - Dekbed
wekr/we'(e)r / orlogze / revèje - Wekker
Klèèrkasse - Kleerkast
Sjoazje / sjarze - Deken
Blafeturen - Vensterluiken
Lattestoors - Rolluiken
Speegel - Spiegel

Inkomhal

telefong - telefoon
Kapstok - Kapstok

Tuin

Tuunstoel - Tuinstoel
Tuunuus - Tuinhuis
Kieknkot / ennekot - Kippenhok
Hès - Gras
Tuunekn - Tuinhek
Blomn - Bloemen
Hèsperk - Graspark
Slierboane - Glijbaan
Toeter - Schommel
Wèppe / wupplanke - Wipplank

Badkamer

Spegel - Spiegel
douch - douche
Badkupe - Badkuip / Bad

MERK OP:

Bij het woord 'Vèè(n)ster' moet je de 'n' als het ware 'inslikken', zodat je hem eigenlijk niet kunt horen, maar je hem wel uitspreekt. In andere delen van West-Vlaanderen spreekt men ook over 'veister'

Voedsel

Hier worden de drie maaltijden van de dag besproken.

Ontbijt

Oentbiet / nuchtendteten - Ontbijt

Drank

Mèèk - Melk
Frutsap - Fruitsap
Kafje - Koffie
Kèrremèèk - Karnemelk

Spijzen

Cornflakes (spreek ' Cornfliks ' uit) - Ontbijtgranen
Stutte - Boterham
Beuter - boter
Spek 'n ei - Spek en ei
Koas en espe - Kaas en hesp
Krakelen [2e e niet dof] - suikerbrood
Muzzestroentjes - chocoladehagel

Middagmaal

Noeneteetn / Potteetn

Drank

Woater - Water
Kokka - Cola
Koki - Cola

Spijzen

-Groenten-

Carrotjes/workels en èrweetn - Wortels en erwten
Tomatn - Tomaten
tusketerwe - mais
Sesnieuwn - schorseneren
Sjecongs - witlof
Angzjoens - uien
Pret/Prette - prei
Koeele - kool

-Vlees-

Biefstik - Biefstuk
Gekaptbolln/Bolln gekapt
Zwienevlèès - Varkensvlees

-Vis-

Zalme of zalmfiletje - Zalm of zalmfilet
Heirnoars of gernoazen - garnalen
Mulle - mond

Avondmaal

Avondteetn / Avondeten - Avondmaal

Drank en de konsekwenties

Algemeen woord voor drankje: teusje

In gebruik:

Een teusje gaan drinken Moe j'e teusje wien en? = Wil je een glaasje wijn? Ken me teusje gesturt! = Ik heb mijn drank gemorst.

een flasse win = een fles wijn
jenievr = jenever
ne skjeefzak = een dronkaard

Spijzen

-Vlees-

Gerokt'espe - Gerookte hesp
Gekokt'espe - Gekookte hesp
Schelje rosbief - Schelletje rosbief

-Groenten en fruit-

Stik meloene - Stuk meloen
Freez'n - Aardbeien
Radiezn - Radijzen
Saloa - Salade

Gebouwen

Bakkeri / Bakkerië - Bakkerij
Beenouweri / beenouwerië - Beenhouwerij / slager
Klèèrwienkel - Kleerwinkel
Us / Uze / Kot - Huis

Het gerecht

De jandèrms ook: de zjandèrms - De politie, meer voor Rijkswachters
De zwoantjes - De politie (op moto)
De flikkn / De fliekn - De politie