Straatfotografie/Straattechniek en straatstrategieën

Overwegingen die straatfotografen maken, hebben onder andere te maken met techniek (materiaal, camera-instellingen), keuze van locaties, de omgang met mensen (oogcontact of niet) en stilistische keuzes (zwart-wit of kleur, mogelijke perspectieven, thematiek). Een straatfotograaf moet steeds alert zijn en snel kunnen reageren als zich onverwachts een onderwerp aandient, en dat bepaalt voor een groot deel de keuze van zijn materiaal. Andere overwegingen van straatfotografen betreffen onder meer compositie-elementen, het experimenteren met verschillende standpunten, en het streven naar een foto die 'een verhaal' te vertellen heeft, dus eigenlijk zaken die voor fotografie in het algemeen gelden. In een vorig hoofdstuk werd al uitvoerig ingegaan op technische aspecten en keuzes die daarbij worden gemaakt.

Straatfotografen die hun onderwerp onopvallend wil benaderen, gebruiken bij voorkeur een compacte, zwarte camera en vermijden het gebruik van een statief. Ze lopen niet rond met de camera voor het oog (maar bijvoorbeeld lager, aan de heup), gebruiken vooral geen flitser en schakelen alle geluiden via het menu van de camera uit. Niet iedere fotograaf houdt er echter van om mensen zo heimelijk te benaderen: sommigen gaan rechtstreeks op hun doel af, maken een praatje of stellen de mensen gerust in plaats van in 'stealth mode' hun 'prooi te besluipen' en oogcontact te vermijden. Veel hangt dus af van de persoonlijkheid van de straatfotograaf. Mensen die er zich bewust van zijn dat iemand een camera op hen richt, gedragen zich echter anders, wat een minder spontane foto oplevert. Straatfotografen die echte 'candid' foto's (argeloos, niet opgemerkt) willen schieten van hun onderwerp, hebben verschillende strategieën tot hun beschikking, bijvoorbeeld:

Foto's nemen van de achterkant van mensen, bijvoorbeeld terwijl ze voor de fotograaf uitlopen.
Doen alsof de camera op de achtergrond is gericht, terwijl het eigenlijke onderwerp toch nog binnen het beeldkader valt. Werkt het beste met een groothoekobjectief van 35 mm of een kleinere brandpuntsafstand.
Een variant op de vorige strategie: scherpstellen op een detail dat zich op ongeveer dezelfde afstand bevindt als de mens(en) die op de foto zouden moeten staan. Vooral met een groothoekobjectief lijkt het alsof de fotograaf iets anders viseert dan de mensen aan de zijkant van zijn beeldkader.
Met de camera een 'panbeweging' (panoramabeweging) maken en afdrukken wanneer iets interessants gebeurt. Mensen hebben dan niet door dat zij gefotografeerd worden, wat bij een stilgehouden camera wel duidelijk is.
Een telelens gebruiken, hoewel dit voor puristen geen straatfotografie meer is. Ook hier loopt de fotograaf veel minder kans dat mensen zich van zijn aanwezigheid bewust worden.
Meer afstand nemen van de te fotograferen mens(en), en nadien een uitsnede van de foto maken. Dit levert met een goede digitale camera niet veel verlies van beeldkwaliteit op, en heeft het voordeel dat het beoogde candidkarakter behouden blijft.
Ergens op een geschikte locatie postvatten, het beeldkader vooraf bepalen en wachten tot mensen het kader binnenwandelen (bijvoorbeeld in een portaal, achter een hoek of bovenaan een trap).
Opgaan in de massa en onopgemerkt foto's nemen. Dit kan gemakkelijker op drukke locaties zoals winkelstraten, stadions of metro's. In het algemeen zullen mensen die druk met iets bezig zijn (telefoneren, een discussie, een spel, worstelen met hun paraplu tegen de wind) de fotograaf niet opmerken, ook al staat die vlakbij.
Niet iedereen durft voor iemands neus te gaan staan om een foto van hem te nemen... Wanneer een straatfotograaf "vanaf de heup" fotografeert, houdt hij de camera niet voor het oog, maar aan de heup of op een andere plaats.
Een andere strategie is om de camera voortdurend voor je oog te houden, en ook na het nemen van je 'shot' te blijven rondkijken, alsof je nog op zoek bent naar een geschikt onderwerp...

Noten