Overleg:Meten en onzekerheid

Toegepast onderzoek voor de ingenieurswetenschappen

Hoi K. Koolstra. De huidige opzet ziet er al best goed uit, en ik ben mezelf gaan afvragen of ik hier ook (nog) een steentje kan bijdragen. Ik ben zelf na twee jaar HTS werktuigbouw naar de TU Delft overgestapt en daar in een bedrijfskundige richting afgestudeerd, maar dat is al een tijd geleden. Ik heb er eigenlijk weinig idee van wat er in de huidige onderwijspraktijk aan toegaat... Nou heb ik wel de nodige ideeën, en wellicht is dit de plek deze te delen. Ik bedoel bv:

• Een (mogelijke) module over planning
• Een (mogelijke) module over systeembenadering
• Een (mogelijke) module over visualisatie
• Toch wat meer uitleg over fundamenteel onderzoek, met de empirische cyclus
• Het gebruik van een stappenplan als leidraad, zoals ook in Basisboek Methoden en Technieken van Baarda en De Goede.
• Het ontwikkelen van wat mogelijke andere illustraties

Een eerste punt, waar ik blijf zitten, is de vraag wat je eigenlijk verstaan onder toegepast onderzoek voor de ingenieurswetenschappen? In welke hoedanigheid dit (naar jouw ervaring) vorm krijgt in de hedendaagse onderwijspraktijk. Ik neem aan dat jij daar midden in zit...? Ik kan hier echter zelf niet de vertaalslag maken naar mijn eigen practijk. Het begrip "Methodiek van toegepast onderzoek" is een term, die ik uit mijn eigen verleden niet kan herinneren. Op de HTS deed je practicum, je leerde verspaningstechnieken in de werkplaats, je programmeerde wat (toe nog heel primitief voor een CNC bank), je tekende wat, en je had het stagejaar en afstuderen (wat aan mij voorbij is gegaan). Ik vraag me af, hoe dat noem valt te rijmen met de uitvoering van "toegepast onderzoek"..? -- Mdd 16 sep 2009 00:37 (CEST)

Onderzoeksvaardigheden is allereerst iets dat op basis van Europese afspraken een verplicht onderdeel hoort te zijn van alle HBO-opleidingen. De mate waarin hierin aandacht werd en wordt besteed in de onderwijspraktijk verschilt echter van opleiding tot opleiding. Toch is mijn ervaring dat, ongeacht de plaats in het curriculum, HBO-ingenieurs (en wellicht ook andere HBO'ers) in aanraking komen met vormen van toegepast onderzoek. Voor een deel is dit een kwestie van definitie. In het curriculum HBO civiele techniek is meestal o.a. plaats ingeruimd voor landmeten en vaak ook geotechnische metingen, hydrologische metingen en laboratoriumexperimenten. Alleen: de aandacht gaat hierbij uit van de praktische uitvoering van metingen en proeven, zonder dat het 'ontwerp' van het onderzoek daarbij aan de orde kwam. Er zijn echter ook studierichtingen waarin de onderzoekscomponent explicieter is vanaf het begin: denk bijvoorbeeld aan forensisch onderzoek: in deze opleiding staat het gebruik van wetenschappelijk bewezen methoden in (casus-)onderzoek centraal in.

Typisch voor het onderzoek aan universiteiten is volgens mij dat het vernieuwend moet zijn en algemeen toepasbaar. De TU Delft houdt zich het liever bezig met nieuwe algemene inzichten in de verkeersstroomtheorie dan onderzoek dat alleen toepasbaar is in de Nederlandse situatie, of onderzoek naar lokale vraagstellingen. Voor HBO'ers is een lokaal, specifiek probleem vaak juist het uitgangspunt. Voorbeelden zijn o.a. onderzoek naar gebruikerservaringen met bepaalde software in één specifiek bedrijf (in opdracht van dat bedrijf), onderzoek naar het bedieningsgemak van een nieuw ontworpen apparaat, etc.

Wat betreft jouw ideeën: zoals je ziet is de opzet van het boek nog niet af en ben ik daar zelf nog niet uit. Fundamenteel onderzoek zou een interessante uitbreiding zijn als aparte module, al is het maar om studenten . het verschil duidelijk te maken. Deze uitbreiding heeft echter niet mijn prioriteit, juist omdat hierover al veel literatuur beschikbaar is. Bij de andere suggesties (planning, systeembenadering, visualisatie) heb ik nog geen duidelijk beeld wat daarvan de inhoud zou moeten zijn, wellicht kun je daarover iets meer zeggen.

Tenslotte: voel je vooral vrij om bij te dragen aan het boek. Je noemt een aantal zaken die mij (mogelijk) nuttig lijken als aanvulling op het boek, maar waar ik zelf voorlopig niet aan toekom of onvoldoende invulling aan kan geven. Een co-auteur die mij hierin kan aanvullen (en liefst ook in de andere hoofdstukken van het boek) is mij meer dan welkom.

Met vriendelijke groet, KKoolstra 30 sep 2009 10:54 (CEST)

Het is me niet allemaal even duidelijk, maar dat kan wel komen. je geeft hier een hoop tekst en uitleg, die in het boek zelf niet zouden misstaan. Maar ik wil hier nu nog niet ingaan op de details. Ik wil graag eerst aftasten, wat ik hier zou kunnen betekenen.

Methoden en technieken hebben sinds mijn HTS tijd mijn fascinatie blijven houden, en ik heb ook zo een tiental leerboeken op de plank staan (in mijn atelier). Ik vind het leuk om mee te denken, en vooral ook vorm te geven aan het geheel. Ik werk ook zelf vaak top-down en vooraf ook vaak eerst allerlei zaken van allerlei kanten te bekijken. Het schrijven zelf is na meer dan 500 artikelen op de Nederlandse en Engelse Wikipedia niet echt het probleem, maar wel wat er geschreven moet worden.

Wat ik je in eerste instantie kan bieden is, dat ik meedenk, kritische vragen stel, en jou verder uithoor. Mijn idee hierbij is ook, dat je het hele verhaal hier eerst eens van allerlei kanten beschrijft. Momenteel is zogezegd het kwartje bij mij nog niet echt gevallen, en daar kan ik eerst verder op richten.

Iets concreter: "De opzet van het boek nog niet af en ben ik daar zelf nog niet uit", zeg je. In mijn ogen heb je het eerste skelet opgetogen en hier, en daar een schilderijtje opgehangen. De muren en vloeren, het trappenhuis, de deuren en ramen ontbreken allemaal nog... Als je deze opzet vergelijkt met bv het handboek Geo-visualisatie.

Nou is mijn vraag of je op zo'n voorlopig orienterende bijdrage van mij zit te wachten? -- Mdd 1 okt 2009 00:59 (CEST)

kwantitatief versus kwalitatief onderzoek

Een concreet punt hier. Er staat in de introductie:

Gezien deze doelgroep richt dit boek zich enkel op kwantitatief onderzoek.

En vervolgens is de opzet

• Introductie
• Stappenschema
• Onderzoeksdesign
• Bronnenonderzoek
• Observatie
• Experiment
• Enquête
• Modelstudie
• Literatuurlijst

Volgens mij zijn bronnenonderzoek, obeservatie, experiment, en enquette in eerste instantie vormen van kwalitatief onderzoek...!? -- Mdd 30 sep 2009 11:29 (CEST)

Ai, dat is een kwestie van definitie. Onder kwantitatief onderzoek versta ik al het onderzoek op basis waarvan je waarden kunt koppelen aan vooraf gedefinieerde variabelen. Dat kan dus ook het resultaat zijn op een schaal van 1 tot 5 over de tevredenheid van een respondent met betrekking tot een bepaald product (ordinale schaal, is dat kwantitatief of kwalitatief?). Ik realiseer mij dat een enquête overigens ook informatie op nominale schaal kan verwerven. Ik zal dus een definitie moeten geven, of het anders omschrijven. Wat ik in ieder geval wil uitsluiten zijn onderzoekstypen waarbij er geen sprake is van vooraf gedefinieerderde variabelen waarop gescoord kan worden, zoals diepte-interviews, niet-gestructureerde observatiemethoden e.d. 145.92.175.88 30 sep 2009 16:38 (CEST) (= KKoolstra 30 sep 2009 21:42 (CEST) vergeten in te loggen)

Die definitie en omschrijving, die je hier van kwalitatief onderzoek geeft is best aardig, zie ook bv http://en.wikipedia.org/wiki/Quantitative_research . Maar kwantitatief onderzoek wordt ook heel vaak geassocieerd met statistisch onderzoek. En een onderzoeksmethode kan worden opgedeeld in een kwalitatief en kwantitatief deel. het lijkt me handig hier een begrippenlijst aan te leggen, waarin deze termen afzonderlijk gedefineerd worden. -- Mdd 1 okt 2009 00:10 (CEST)