Oudgriekse vormleer/Lidwoord

Het Oudgriekse lidwoord komt zowel qua oorsprong als qua gebruik ongeveer overeen met het Nederlandse bepaalde lidwoord (de, het). Oorspronkelijk was het, net als in het Nederlands, een aanwijzend voornaamwoord waarvan de betekenis verzwakt is.

Verbuiging

Aangezien het oorspronkelijk een voornaamwoord was, gedraagt het Oudgriekse lidwoord zich als een naamwoord. De uitgangen zijn die van de klinkerverbuiging.

	Enkelvoud			Tweevoud			Meervoud
	Mannelijk	Vrouwelijk	Onzijdig	Mannelijk	Vrouwelijk	Onzijdig	Mannelijk	Vrouwelijk	Onzijdig
Nominatief	ὁ	ἡ	τό	τώ	τώ (τά)	τώ	οἱ	αἱ	τά
Accusatief	τόν	τήν	τό				τούς	τάς	τά
Genitief	τοῦ	τῆς	τοῦ	τοῖν	τοῖν (ταῖν)	τοῖν	τῶν	τῶν	τῶν
Datief	τῷ	τῇ	τῷ				τοῖς	ταῖς	τοῖς

OPMERKINGEN:

1. Aangezien men bij een aanspreking geen lidwoorden gebruikt, kent het Oudgriekse lidwoord geen vocatief.
2. De vormen zonder begin-τ (ὁ, ἡ, οἱ en αἱ) hebben geen accent. Zij zijn proclitisch.

Etymologische noot

In het Proto-Indo-Europees, evenals in het vroege Grieks, was wat wij het lidwoord noemen een aanwijzend voornaamwoord. De vormen met begin-τ komen voort uit PIE vormen met als stam *to-. Zij zijn stamverwant met het Nederlandse "die, dat", "de" en "deze, dit". De vormen die beginnen met een spiritus asper komen voort uit PIE vormen met als stam *so-. Deze stam komt terug in het Nederlandse "zo" en in het tweede deel van "deze".

Zie ook

• Syntaxis van het lidwoord: gebruik, weergave en plaatsing van het Oudgriekse lidwoord.