Oudgrieks/Blok 1/1-Grammatica: het zelfstandig naamwoord/Verbuiging eerste klasse

Eerste klasse

Eerste verbuiging

• ἡ μάχη betekent de strijd en is vrouwelijk (op -η, gen. -ης).

De volledige verbuiging is als volgt:

naamval	enkelvoud	meervoud
nominativus	μάχη	μάχαι
genitivus	μάχης	μάχων
dativus	μάχῃ	μάχαις
accusativus	μάχην	μάχας

• ἡ θύρα betekent de deur, poort en is vrouwelijk (op -α, gen. -ας). Hier geldt de zogeheten "ρει-regel": als een vrouwelijk woord in de stam op een -ρ, -ε of -ι eindigt, is in het enkelvoud de uitgang niet -η, maar -α. Volgens deze regel wordt bijvoorbeeld βασιλεία (koningin) verbogen:

naamval	enkelvoud	meervoud
nominativus	βασιλεία	βασιλείαι
genitivus	βασιλείας	βασιλείων
dativus	βασιλείᾳ	βασιλείαις
accusativus	βασιλείαν	βασιλείας

• ἡ θάλαττα betekent de zee en is vrouwelijk (op -α, gen. -ης).

• ὁ πολίτης betekent de burger en is mannelijk (op -ης, gen. -ου). De verbuiging gaat als volgt:

	Enkelvoud	Meervoud
Nominativus	πολῑ́της	πολῖται
Genitivus	πολῑ́του	πολῑτῶν
Dativus	πολῑ́τῃ	πολῑ́ταις
Accusativus	πολῑ́την	πολῑ́τᾱς
Vocativus	πολῖτᾰ	πολῖται

Op dezelfde manier wordt bijvoorbeeld ook δεσπότης (heerser) verbogen:

naamval	enkelvoud	meervoud
nominativus	δεσπότης	δεσπόται
genitivus	δεσπότου	δεσπότων
dativus	δεσπότῃ	δεσπόταις
accusativus	δεσπότην	δεσπότας

Tweede verbuiging

• ὁ δοῦλος betekent de slaaf en is mannelijk (op -ος, gen. -ου).
• τό θηρίον betekent het dier en is onzijdig (op -ον, gen. -ου).

De verbuigingen zijn als volgt:

	enkelvoud	tweevoud	meervoud
nominatief	δοῦλος	δούλω	δοῦλοι
vocatief	δοῦλε
accusatief	δοῦλον		δούλους
genitief	δούλου	δούλοιν	δούλων
datief	δούλῳ		δούλοις

naamval	enkelvoud	meervoud
nominativus	θηρίον	θηρία
genitivus	θηρίου	θηρίων
dativus	θηρίῳ	θηρίοις
accusativus	θηρίον	θηρία

Hierbij vallen een aantal dingen op:

• De onzijdige nominatief en accusatief zijn gelijk, dit is altijd zo.
• De verbuiging van het lidwoord lijkt erg op de uitgang van het zelfstandig naamwoord, maar is niet identiek!